BMTning Oziq-ovqat dasturi prognoziga ko`ra, koronavirus pandemiyasi ortidan global oziq-ovqat inqirozi kutilmoqda. Dastur mutaxassislarining fikricha, 2020 yilda 265 million kishi ochlikdan aziyat chekadi – bu o`tgan yilgiga nisbatan ikki baravar ko`p degani, deb ma`lum qildi "O`zbekoziqovqatxolding" rasmiy kanali.
Sohadagi boshqa ekspertlar esa jahonda oziq-ovqat bilan bog`liq vaziyat inqirozdan uzoqda, deb hisoblamoqda.
Aslida, so`nggi o`n yillikda global oziq-ovqat inqirozi xavfi mavzusi bir necha bor ko`tarilgan. Dastlab, ekspertlar aholi soni haddan tashqari tez o`sishi oziq-ovqat etishmovchiligiga sabab bo`lishidan ogohlantirdilar, buning ortidan esa oziq-ovqat ishlab chiqarish oqsashi kutildi. Keyinchalik, iqlim o`zgarishi bilan bog`liq ehtimoliy muammolar qo`shildi. Xususan, yaqinda BMT 2050 yilga borib iqlim o`zgarishi sababli hosildorlik sezilarli darajada pasayishini bashorat qildi.
Umuman olganda, global qishloq xo`jaligida ishlab chiqarish barqaror bo`lib turibdi. So`nggi 10 yil ichida go`sht ishlab chiqarish hajmi 10 foizga oshgan. Xuddi shuningdek, donli mahsulotlar etishtirish hajmi ham yildan-yilga o`sib bormoqda. Muhimi, oziq-ovqat mahsulotlari narxi nisbatan barqaror darajada saqlanib turibdi. Misol uchun, AQSh birjalarida bugungi kunda bug`doyning narxi 1970 yildagi o`rtacha ko`rsatkichdan atigi 20 foizga qimmat. Inflyasiya hisobga olinsa, joriy narxlar o`tgan asrdagi ko`rsatkichlardan ikki baravar pastligi anglashiladi.
Qolaversa, koronavirus pandemiyasi tufayli global joriy etilgan karantin choralari qishloq xo`jaligiga jiddiy ta`sir ko`rsatayotgani yo`q. Xususan, jahonning hech bir mamlakatida fermerlarning ishlashi va harakatiga jiddiy cheklovlar kiritilmagan. Biroq, meva va rezavorlarni ishlab chiqaruvchilarda ba`zi muammolar paydo bo`lishi mumkin (ushbu mahsulotlarni etishtirish va yig`ish mashaqqatli va har doim ham mexanizasiyalashtirilmagan). Ko`pgina mamlakatlarda mazkur soha ichki va xalqaro miqyosda muhojirlarning mehnatiga bog`liq bo`lib, karantin choralari ularga o`tib bo`lmaydigan to`siq qo`yishi mumkin.
O`z navbatida, so`nggi 10-15 yil ichida asta-sekin, ammo barqaror ravishda global oziq-ovqat ta`minoti ko`rsatkichlari oshmoqda. Masalan, guruchning global zaxiralari 2005 yilda 90 million tonna bo`lgan bo`lsa, 2020 yil boshida ushbu ko`rsatkich 150 million tonnaga chiqdi.
