Tokio Olimpiadasida og`ir atletika bo`yicha - 55 kg vazn toifasida O`zbekiston sharafini himoya qilgan Muattar Nabieva ikki kurash bahslariga ko`ra umumiy hisobda 212 kg og`irlikni o`ziga bo`ysundirib, 4-o`rinni egalladi. Shu bilan Nabieva Olimpiadadagi o`z ishtirokini yakunladi.
Ammo u Olimpiadaga o`z muhrini qoldirdi — Muattar Nabieva dast ko`tarishda 98 kg og`irlikni ko`tarib, rekord o`rnatdi.
“Darakchi” muxbiri Muattarning xonadonida bo`lib, uning otasi Abdulla Iminov bilan suhbatlashdi.
Ota kasbini davom ettirayotgan qiz
Bolalikdan sportga qiziqishim katta bo`lgan. Sho`x bo`lganligim uchun maktabga kirar kirmasimdan uydagilar meni turli sport to`garaklariga jalb qilishgan. Kimdir shu narsani qilaolmaysan, desa o`shani bajarmagunimcha qo`ymasdim. Mana bu erdan sakray olmaysan, senga raqib bor ekan, desa o`zimni qo`yarga joy topa olmas edim. O`sha odamni yutishga harakat qilardim. Sport zalning o`rtasidan tortilgan to`rning ustidan sakrashga urinardim. Yugurishda menga teng keladigan topilmasdi. Jismoniy tarbiya bo`yicha birinchi o`rinda turardim. Sport o`qituvchilarim atayin o`rin olish uchun tuman, viloyat musobaqalariga olib borishardi. Sportsiz hayotimni tasavvur qilib bo`lmasdi. 10 sinfni bitirganimdan keyin hech qaerga o`qishga topshirmadim, aniqrog`i harakat ham qilmadim. U vaqtlarda sharoitimiz shuni taqozo qilardi. Shunda ustozlari tumandagi “Paxtakor” ko`ngillilar qishloq sporti jamiyatiga instruktorlikka ishga kirishimni tavsiya qilishdi. Taqdirni taqozosi bilan ushbu jamiyatga ishga kirib, 10 yildan ortiq instruktor bo`lib ishladim. 1990-1992 yillar davomida o`tkazilgan konferensiya natijasi bilan “Paxtakor” ko`ngilli sport jamiyatiga raislik qildim. O`sha paytlarda Toshkent davlat Jismoniy tarbiya institutiga kirib, sirtdan tahsil oldim. 1993 yildan buyon tumandagi Bolalar va o`smirlar sport maktabida voleybol bo`yicha mashg`ulotlar o`tkazmoqdaman. Ko`rib turganingizdek, Muattarga sportga bo`lgan ishtiyoq mendan o`tgan desam yanglishmayman.
Qizimni do`stimga farzand qilib bermoqchi bo`lganman
1983 yilda oila qurdim. Bir yil o`tib to`ng`ich qizim tug`ildi. 1986, 1988 yillarda yana qizli bo`lish nasib qildi. Odamlar qiz ko`payib ketmadi degan pichinglar qilishdi. Men esa o`nta bo`lsa ham hech o`g`il ko`rmagunimcha tug`ilaveradi deganman. Sakkiz yillik tanaffusdan so`ng 1996 yilda Muattar tug`ildi. O`zimni oqlash emasku, har qanday erkakni ko`nglidan bir marta bo`lsada “yana qizmi” degan tuyg`u o`tarkan. Menda ham shunday tuyg`u o`tdi. Lekin o`zimga kelib, tirnoqqa zor qilmaganligi uchun shukur dedim. Ertasiga katta eshikka kirganimda kattalar suyunchini berib, tezda tug`ruqxonaga bor, hali rohatini ko`rasan, deb ko`nglimni ko`tarishgan.
Shu erda Muattar bilan bog`liq bir sirni aytib o`tishim kerak. Bir judayam qadrdon o`rtog`im boridi, u bilan o`ta yaqin edik. Turmush o`rtog`i bilan bir necha yil yashagan bo`lsada farzandsizlik ularni qiynardi. Uni bir qarindoshi ajrashib kelgan ekan, bolasini olib kelib boqib oldi. Lekin bir haftadan keyin janjal qilib, farzandini olib ketib qoldi. Bo`lgan voqealardan o`rtog`im tushkunlikka tushgandi. Men elkasiga qoqib, “do`stim mana meni 4 ta qizim bor, eng kichkinasi sizniki” deganman. O`shanda Muattarni nazarda tutgandim. Ularni bolani olib ketguncha oradan 15 kuncha vaqt o`tdi. Bir payt do`stim xursand kirib keldi. “Olib ketgani kelyapsanmi” desa uzoq kutilgan onlardan keyin ayoli homilador bo`lganini aytdi. Har gal chempion bo`lganida shularni o`ylayman. Olimpiya rekordini yangiligan paytda ham ortga bir nazar tashladim. Agar taqdir taqozosi bilan uni do`stimga berib yuborganimda balki bu natijalara qizim erishmas edi.
Muattar ichki ishlar xodimi bo`laman derdi
Boshlang`ich sinflarda o`qiyotgan paytda uyimizni oldidan o`tib ketayotsam Muattar dugonalariga karate usullarini ko`rsatayotgan ekan. Shuni ko`rib qolib, sportga qiziqishi bor shekilli deb o`yladim. Lekin birorta sport to`garaklariga yubormadim. 9-sinfga o`tayotganida menda voleybol bilan shug`ullandi. Maktabni bitirib Baliqchi transport kollejiga o`qishga kirdi. “Dada kollejni bitirib “GAI”ga ishga kirmoqchiman” dedi. Shundan keyin u qandaydir jang san`ati bilan shug`ulanishi kerakligini tushundim. O`qish boshlangan dastlabki kunlardan birida “Dada o`qishimizda o`zbek qo`l jangi san`ati bo`yicha to`garak ochilyaptikan. Shunga borsam bo`ladimi” deb keldi. Ko`nglini cho`ktirmaslik uchun oylik to`lovini beraman, boraver dedim. Mashg`ulotlarga borishni boshladi. Bir oy o`tmasdan paxtaga ketishdi. Qaytgach yana bir yarim oycha “trenirovka” qildi. Keyin belbog`ga topshiramiz ekan deb keldi. Sharoitim ko`tarmasdi, yordam berolmadim. Orada tuman, viloyat musobaqalari o`tkazildi. Ularga ham imkoniyatim etmadi. Shunday qilib meni aybim bilan uchta musobaqada qatnasha olmay qolib ketdi. Bir kun kechga yaqin O`zbekiston chempionati bo`larkan dedi. Uyda pul qolmagan, nima qilishimni bilmay uylanib o`tirdim. Shu kungacha uch martta qaytardim, agar hozir yo`q desam bolani sazasi o`ladi deb, “Buyog`i qanchadan tushyapti” desam yo`l kira, oziq-ovqat barchasiga 200 ming ekan dedi. Kech bo`lsada qo`shninikiga chiqib oylik tushishi bilan qaytarishga va`da berib qarz olib chiqdim. Ertasiga duo qilib jo`natdim. Musobaqa o`tkaziladigan kuni uy ishlari bilan band edim. Bir payt chempion bo`lganini aytib telefon qildi. To`g`risi yig`lab yubordim. 3 oy shug`ullandi, keyin treneri kelmay qo`ydi, mashg`ulotlar to`xtadi.
Og`ir atletika bilan shug`ullanishni o`zim tavsiya qilganman.
O`zbek jang san`ati bo`yicha mashg`ulotlar to`xtagandan keyin uni boshqa birorta sport turiga berish lozim bo`lib qoldi. Uzoq o`ylanishlardan keyin 2013 yilning aprel` oyida Hamidqul aka og`ir atletika bo`yicha to`garak ochgandi o`sha erga qizimni olib bordim. Avvaliga onasi bunga rozi bo`lgan, chunki yoshligida gepatit bo`lgandi. Turli giyohlar istemol qilib, davolanib mana ko`rmaganday bo`lib ketdi. bundan tashqari qarindoshlar va tanishlar tosh ko`tarish qiz bolaga to`g`ri kelmaydi, deb ko`p gapirishgan. Lekin o`zim sportni ichida yurganligim uchun bularga e`tibor qilmaganman. Hamidqul akada uch oy tayyorlanib, ilk musobaqada qatnashgan. O`shanda farg`onalik Marina Sesoevaga yutqazib, 2-o`rinni oldi. Yana ikki marta musobaqada ishtirok etib, 2 o`rinni olib kelaverdi. 2015 yilning oxirlarida Chirchiqda O`zbekiston chempionati o`tkazildi, o`zim ham birga bordim. Chempionatda 81 kg og`irlikdagi, ya`ni xalqaro toifadagi vaznni ko`tarib qo`ydi. O`shanda Ivanov degan sport ustasi o`rnidan turib ketib, yana 4 kg qo`shsin dedi. Uni talabi bilan 85 kgni ko`tarib, O`zbekiston terma jamoasiga kiritildi. Mana olti yildirki terma jamoa a`zosi hisoblanadi. Bilasizmi, bugunga qadar erishilgan g`alabalarning ortida qancha mehnat, mashaqqat bor. Sportda yozilgan-yozilmagan qonunlarni esa doston qilish shart emas. Qiz bola ko`proq onasi bilan sirdosh bo`ladi. Shuning uchun ham gohida onasiga qiynalib ketyapman, sportni tashlayman degan kunlari ham bo`lgan ekan. Biroq menga biror marta sportda ketaman degan gapni gapirmagan. Yaqinda bo`lib o`tgan O`zbekiston chempionatida qo`llari shilinib ketibdi. Qo`llarini ko`rib onasi ham, men ham yig`ladik. Sakkiz yil davomida o`shanda menga boshqacha ta`sir qildi. Doim musobaqaga ketayotganda medal bilan qaytasan deb duo qilaman. Meni qancha tanishlarim bor, hammasi qarab turadi shuni o`ylab qo`ygin deyman. Shu kunga qadar ishonchimi oqlab kelayapti. Qizim Olimpiya o`yinlari chempioni bo`lmagandir, lekin Olimpiya rekordini o`rnatib, tarixda qoldi. Men u bilan hamisha fahrlanaman.
Ma`lumot uchun:
Muattar Nabieva 2016 yil noyabr oyida Tokioda bo`lib o`tgan Osiyo chempionatida sovrinli 3-o`rinni egallagan, shu yili O`zbekiston Olimpiya qo`mitasi hamda Og`ir-atletika federasiyasining “Eng yaxshi sportchi qiz” nominasiyasi bilan taqdirlangan. 2017 yil may oyida Bokuda o`tkazilgan Islom birdamlik sport musobaqalarida bronza medali, Ashxobotda o`tkazilgan Osiyo o`yinlarida 3-o`rin, Amerikaning Anexim shahrida o`tkazilgan Jahon chempionatida, Misr va Xitoyda bo`lib o`tgan xalqaro musobaqalarda sovrinli o`rinlarni egallagan.
2019 yil barcha Qatarda o`tkazilgan yilning yauniy Gran-Pri musobaqasida 55 kg vazn toifasida 3 ta oltin medalni qo`lga kiritgan.
Umidjon MAMARASULOV,
Andijondan maxsus
