Аввал хабар берганимиздек, Қуйи Чирчиқ туманидаги "TCT Cluster" таркибида “Сурум” МФЙ ҳудудида Шолини қайта ишлаш ва сақлаш мажмуаси бунёд этилди.
Мажмуанинг умумий майдони 6 гектар бўлиб, у ўзида хирмон майдони, умумий сиғими 15 минг тонналик 2 та ёпиқ омбор, шолини тозалаш ва қуритиш цехи ҳамда шолини қайта ишлаш замонавий заводини бирлаштирган.
Бу йилдан эътиборан шоли сақлашда янги технология қўлланила бошланди. Яъни ҳар бири 1 тонналик махсус қопларга жойланган ҳолда, омборларга пешма-пеш жойлаштирилди. Бу ҳосилни яхши сақлаш ва юқори сифатли гуруч ишлаб чиқариш имконини беради.
Шолини тозалаш ва қуритиш цехи тўртта линия билан жиҳозланган бўлиб, уларнинг ҳар бири ёрдамида бир сменада 120 тонна шолини қуритиш мумкин. Яна бир эътиборли жиҳати, улар муқобил ёқилғи — кўмирда ишлашга мослаштирилган. Шунингдек, мазкур замонавий цехда бошқа қишлоқ хўжалиги экинлари, хусусан, дуккакли маҳсулотларни ҳам тозалаш ва қуритиш мумкин.
Шолини қайта ишлаш заводи Туркиянинг “Yashar Makina” компаниясидан келтирилган энг сўнгги русумдаги ускуна ва дастгоҳлар билан жиҳозланган. Улар ёрдамида энг юқори навдаги гуруч маҳсулотлари ишлаб чиқарилади ва буюртмачи талабидан келиб чиққан ҳолда, сиғими 2 килограммдан то 50 килограммгача бўлган махсус қопларга қадоқлаб берилади.
Ҳозирги пайтда завод бир мавсумнинг ўзида 25 минг тоннадан 40 минг тоннагача маҳсулотни қайта ишлаш қувватига эга. Агар истиқболда унинг иккинчи босқичи ҳам ишга туширилиши режалаштирилганини инобатга оладиган бўлсак, яқин йилларда корхона қуввати икки баробарга ортади.
Корхонада замонавий асбоб-ускуналар билан жиҳозланган лаборатория фаолияти ҳам йўлга қўйилган. Бу ерда қабул қилинаётган шолининг намлиги, қуритиш ва қайта ишлаш жараёнлари, шунингдек, гуруч маҳсулотларининг сифат кўрсаткичлари доимий назоратга олинган.
Завод фойдаланишга топширилиши туфайли 41 та янги иш ўрни яратилди.
Қуйи Чирчиқдаги янги заводнинг очилиш маросимида иштирок этган журналистларга мутахассислар фаолиятдаги ютуқлар ва келгусидаги режалар ҳақида сўзлаб бердилар:
Феруз АКОБИРОВ, "TCT Cluster" кластери Бош директори:
– Биз шолининг 4 та — “Лазурний”, “Искандар”, “Мустақиллик”, “Тарона” навларини парваришлаб, улардан олий ва биринчи навдаги юқори сифатли гуруч ишлаб чиқаряпмиз. Буларнинг ҳаммасини севиб истеъмол қиладиган юртдошларимиз. Ушбу навлар экиладиган майдон ва ишлаб чиқарилаётган маҳсулот ҳажмини уларнинг талаб ва эҳтиёжларидан келиб чиқиб белгилаймиз.
Шу билан бирга, тасарруфимизда балиқчилик йўналиши ҳам мавжуд. Бу тармоқ бир вақтлар қамрови бўйича Ўзбекистонда биринчи, иттифоқ бўйича иккинчи ўринда бўлган. Аммо ҳозирда соҳа катта ислоҳотга муҳтож. Афсуски, ўтган 30 йил ичида балиқчиликка жиддий инвестиция киритилмаган. Биз яқин 2 йил ичида модернизация қилиш учун 80 млн. АҚШ доллари йўналтирмоқчимиз. Бу маблағлар, асосан, энергия ва сув таъминоти, кўллар ҳолати, шунингдек, ходимларнинг иш шароитларини яхшилашга сарфланади.
Агар умумий кўрсаткичлар бўйича таҳлил қиладиган бўлсак, кластерда 8,6 мингдан ошиқ одам меҳнат қилади. Улар давомида доимий иш билан таъминланган, 2 млн. ойлик олиб ишлашади. Биз иш бошлаш жараёнидаёқ аҳолининг ижтимоий ҳолаини яхшилаш юзасидан аниқ вазифаларни белгилаб олганмиз. Тадбиркорлик соҳаси вакиллари бўлганимиз учун даромад олиш ва ходимларимизнинг турмуш фаровонлигини таъминлаш фаолиятимизнинг асосий мезони ҳисобланади. Иш ўринлари яратишда шунчаки эмас, сифатли иш ўринларини яратишни бирламчи мақсад қилганмиз. Айни вақтда бу вазифамизни уддалаяпмиз, деб айта оламиз.
Келгусида янги очилган шоли тозалаш заводи каби бир қатор инвестициявий лойиҳаларимиз бор. Уларни жорий этишлса, кластерда яна 10 мингта иш ўрни яратилади.
Матлуб НЎЪМОНОВ, Тошкент вилояти Қуйи Чирчиқ туманидаги “ТСТ Agro Cluster” кластери директори:
–Юртбошимиз ташаббуси билан ушбу кластерни ташкил қилиб, 2018 йилнинг декабрь ойларида иш бошлаган эдик. Худога беҳисоб шукур, берилган имкониятлар, Президентимизнинг, инвесторимизнинг саъй-ҳаракатлари, қолаверса, халқимизнинг фидокорона меҳнати туфайли 2019 йилда ҳам, 2020 йилда ҳам юзимиз ёруғ бўлди. Биргина пахтанинг ўзини оладиган бўлсак, 42 центнергача ўртача ҳосилдорликка эришдик. Бу йил бўйи қилинган меҳнат натижаси
Ўтган 2019 йилда пахта йиғим-терим мавсумига 5,5 минг киши жалб қилинган эди. Шундан 3,5 минг киши бошқа вилоятлардан олиб келинганди. Бу йили эса 650 нафар одам олиб келдик, халос. Қолгани Қуйи Чирчиқнинг ўзидан жалб этилди. Чунки аҳоли Президентимиз бошлаган ташаббуснинг тўғрилигини ва самарасини англади. Негаки, ойлик маошларини вақтида олишяпти. Одамларда эртанги кунга ишонч пайдо бўляпти. Кўплаб фуқаролар доимий иш билан таъминланди. Қилиниши керак бўлган ишлар секин-аста режа асосида амалга ошириляпти.
Шоличиликда кластернинг аҳамияти қандай?
Шоличиликда кластернинг аҳамияти катта. Илгари шолининг навига, турига, ўсимликларни ҳимоя қилиш ва парваришлашга индивидуал ёндашиларди. Ҳозир кластер бўлгандан кейин илмий асосда ёндашиляпти. Бу ерни, авваломбор, соғломлаштиришга олиб келса, иккинчидан, ҳосилдорликнинг кўпайишига замин яратади. Демак, икки томондан ривожланиш бўлгандан кейин ишчиларнинг меҳнатига тўланадиган ҳақ ҳам ўз-ўзидан кўпаяди. Илмий асосда иш олиб борилганда, аввало, ернинг таркиби, тупроқдаги ҳаракатчан элементлар ўрганилади, бундан олдинги йилларда пайдо бўлган хашаротлар ва ёввойи ўсимликлар таҳлил қилинади. Кейин шуларни инобатга олиб илмий ёндашилиб, фаолият бошқарилганда ҳосилдорлик ҳам юқори бўлади.
Мақола ва фотосуратлар муаллифи Манзура БЕКЖОНОВА
Тошкент-Қуйи Чирчиқ-Тошкент
