Аввал хабарберганимиздек, Ўзбекистон Республикаси Олий суди, АҚШ Халқаро тараққиёт агентлиги (USAID) ва БМТ Тараққиёт дастурининг “Ўзбекистонда қонун устуворлиги йўлида ҳамкорлик” қўшма лойиҳаси доирасида маҳаллий ва хорижий ОАВлари иштирокида пресс—тур ўтказилди...
Пресс—тур сафаридаги галдаги манзил 3 млн. 850 минг аҳоли яшайдиган Самарқанд вилояти бўлди. Ташрифимиз доирасида Тойлоқ туман судлари фаолияти билан танишдик. Пресс—тур иштирокчиларини Ўзбекистон Республикаси Олий суди раисининг ўринбосари Холмўмин Ёдгоров ва Тойлоқ туман суди раислари, ўринбосарлари ва судьялар қарши олишди.
Даставвал 2019 йил 11 ойи давомида одил судлов фаолияти юзасидан фуқаролик ишлари бўйича Самарқанд вилоят, туманлараро, туман (шаҳар) судлари томонидан амалга оширилган ишлар билан қизиқдик.
Самарқанд вилоят судлари томонидан биринчи инстанциясида 19 794 та фуқаролик ишлари кўриб тамомланган бўлиб, шундан 14 905 та даъво қаноатлантирилган. 2 719 та даъво рад қилинган, 1 268 та ариза кўрмасдан қолдирилган ва 902 та фуқаролик иш иш юритишдан тугатилган.
Туманлараро судлари томонидан буйруқ тартибида жами 7 400 та суд буйруқлари чиқарилган. Шундан ёзма битимга асосланган ва жавобгар томонидан тан олинган талаблар юзасидан 368 та, вояга етмаган болалар учун алимент ундириш ҳақидаги талаблар юзасидан 5010 та, иш ҳақи ва унга тенглаштирилган тўловларни ундириш ҳақидаги талаблар юзасидан 639 та ва фуқаролардан солиқ ва бошқа мажбурий тўловлар бўйича қарзларни ундириш тўғрисидаги талаблар юзасидан 1382 та суд буйруқлари чиқарилган.
Вилоят судлари томонидан низоларни кенг жамоатчилик иштирокида 9 270 та ишлар сайёр суд мажлислари тартибида кўрилган. Ишлар юзасидан суд таъсир чораси тариқасида тамомланган ишлар бўйича 591 та хусусий ажрим чиқарилган.
Шунингдек, 4 911 та никоҳдан ажратиш ҳақида ишлар кўрилган. Шундан 2 717 таси қаноатлантирилган, 1 707 таси рад этилган, 314 таси кўрмай қолдирилган ва 253 таси тугатилган. Мазкур 253 та ишдан 191 та ишлар тарафларнинг яраштирилганлиги сабабли иш юритишдан тугатилган.
Вилоят суди апелляция ва кассация инстанциясида жами 1 234 та иш кўрилган. Шундан 543 таси апелляция ва 691 таси кассация тартибидаги ишлар.
Самарқанд вилоят маъмурий судлари томонидан эса 2019 йил 11 ойи давомида Самарқанд вилоят ва туман (шаҳар) маъмурий судларида жами бўлиб, 41 319 та шахсга нисбатан 32 942 та маъмурий иш ҳамда 1 193 та оммавий ҳуқуқий муносабатларга оид ишлар кўрилган.
Мазкур ишлар бўйича жами 1 193 та ариза қаноатлантирилиб, давлат бошқаруви органларининг, маъмурий—ҳуқуқий фаолиятини амалга оширишга ваколатли бўлган бошқа органлар қарорларини ҳуқуқий эмас деб топиш ёки мансабдор шахслар хатти—ҳаракатларини қонунга хилоф деб топиш орқали фуқароларнинг қонуний ҳуқуқ ва манфаатлари тикланган.
Судлар томонидан иш юритувидаги ишлар бўйича жойларда 2018 йил давомида 23 074 та ва 2019 йил 11 ой давомида 17 001 та сайёр суд мажлислари ўтказилган.
Самарқанд вилоят маъмурий судига келиб тушган мурожаатлар ўтган йилдагига нисабатан кўпайганми ё камайган? Мазкур саволга ҳам жавоб топдик:
2018 йилда жами 1 465 та мурожаат келиб тушган бўлиб, шундан 369 таси бўйича тушунтириш берилган ва 24 таси рад қилинган.
2019 йил 11 ойи давомида 1 727 та мурожаат келиб тушган. Шундан 147 таси қаноатлантирилган, 1 576 таси бўйича тушунтириш берилган ва 4 таси рад қилинган.
Суд биноларида ўрнатилган махсус электрон тизим орқали республика бўйича 4 та суднинг кўрадиган жами ишлари жадвали ва суд қарорларини билан танишиш мумкин.
Бордию судга келган фуқаролар мазкур электрон тизимдан фойдаланишни билмаса, ходимлар ёрдам беради.
Судга ташриф буюрувчилар учун суд биносидаги фуқаролар қабулхонаси қулай тарзда жиҳозланган экан.
Судга келган фуқароларга жиноят ишлари, фуқаролик ишлари, маъмурий ва иқтисодий ишлар бўйича ходимлар тушунтиришлар бераётгани ва ҳужжатларини қабул қилаётган жараёнга гувох бўлдик.
Фуқароларга енгиллик яратиш учун махсус судьялар қабулхонаси ҳам ташкил қилинган.
Жиноят ишлари бўйича Тойлоқ туман судининг раиси Марат Эргашев раислигидаги Самарқанд вилоятининг Тойлоқ туман судида муқаддам содир этган жинояти учун тайинланган ахлоқ тузатиш ва озодликдан чеклаш жазоларини ўтаётган 5 нафар шахснинг иши кўрилаётган суд жараёнида иштирок этдик.
— Мазкур 5 нафар шахс нима асосида жазодан буткул озод қилинди?
Марат ЭРГАШЕВ, Жиноят ишлари бўйича Тойлоқ туман судининг раиси:
— Суд 5 нафар махкум: Р.Саидов (ЖКнинг 266—моддаси 2—қисми “Транспорт воситалари ҳаракати ёки улардан фойдаланиш хавфсизлиги қоидаларини бузиш” билан судланган), Б.Саидова (ЖКнинг 273—моддаси 5—қисми “Гиёҳвандлик воситалари ёки психотроп моддаларни ўтказиш мақсадини кўзлаб қонунга хилоф равишда тайёрлаш, эгаллаш, сақлаш ва бошқа ҳаракатлар қилиш, шунингдек уларни қонунга хилоф равишда ўтказиш” билан судланган, Ў.Худоёров (ЖКнинг 165—моддаси 2—қисми “Товламачилик” билан судланган), Б.Камбаров (ЖКнинг 104—моддаси 1—қисми “Қасддан баданга оғир шикаст етказиш” билан судланган, Ф.Облокулов (ЖКнинг 182—моддаси 2—қисми “Божхона тўғрисидаги қонунларни бузиш” билан судланган)нинг ишини кўриб чиқди.
Ўз жиноий ҳаракатларининг салбий оқибатини тушуниб етгани ва пушаймонлигини ҳисобга олган ҳолда улар ЖКнинг 73—моддаси талабида жазонинг қолган қисмини ўташдан шартли равишда озод қилинди.
