London fond birjasida shakar narxi keskin ko`tarila boshladi. Bu to`g`ridan-to`g`ri fyuchers narxiga bog`liq. Natijada bir tonna uchun 700 dollardan oshdi. Bu 12 yil uchun maksimal ko`rsatkich.
“Evropa ham, Amerikada ham mahalliy bozorni to`ldirish uchun etarlicha ishlab chiqarish hajmi yo`q, shuning uchun importga bog`liqlik juda muhim, ya`ni rejalashtirilgan hajmlardan kelib chiqib etkazib berilmagani haqidagi ba`zi yangiliklar darhol narxlarning oshishiga olib keladi”, - deya tushuntirdi Rossiya Iqtisodiyot universitetining moliyaviy menejment kafedrasi mudiri Plexanov Konstantin Ordov.
Evropa mamlakatlariga shakar Braziliyadan keltiriladi. Yiliga 37 million tonnadan ortiq mahsulot ishlab chiqariladi. Ikkinchi o`rinda Hindiston. Tailand shakar plantasiyalariga ham boy bo`lib, u erda 10 million tonna ishlab chiqariladi.
Dunyoda ishlab chiqarilgan shakarning qariyb 80% shakar qamishidan olinadi. Va faqat 20% - qand lavlagidan. Qamishning narxi lavlagidan ancha arzon.
Shakar narxining oshishiga asosiy sabab etkazib berishning qisqarishidir. Hindiston ichki narxlarning oshishi sababli tovar eksportini cheklashga qaror qildi. Bundan tashqari, neft narxining oshishi tufayli Hindiston zavodlari etanol ishlab chiqarishga ko`proq qamish xomashyosini jo`natishni boshladilar. Hindiston uchun yoqilg`i ishlab chiqarish endi foydaliroq. Benzin narxining ko`tarilishi tufayli Braziliyadan etkazib berish qisqardi.
“Hindistonda qayta ishlash hajmi kutilgan hajmlarga mos kelmaydi. Braziliyada ham muayyan muammolar mavjud. Va bu shakarning asosiy ishlab chiqaruvchilari. Va logistika nuqtai nazaridan, bu zanjirlarning barchasi dunyodagi hamma narsa uchun etarli emas. Shakar mahalliy darajada tanqis bo`lgan o`ziga xos tovarga aylanib bormoqda”, — dedi Konstantin Ordov.
Shakar narxining oshishi munosabati bilan tahlilchilar uning kamomadini bashorat qilmoqdalar. Bu esa boshqa mahsulotlar narxining oshishiga olib keladi.
Chunki shakar nafaqat qandolatchilikda, balki go`shtni konservalashda, terini tayyorlashda, tamaki sanoatida, farmasevtika va plastmassa ishlab chiqarishda ham qo`llaniladi.
