“Pandemiya... Karantin... Rossiyaga ketish yo`llariyam yopildi. Endi ro`zg`orni qanday tebratamiz? Nimadir qilish kerak. Mashinada taksi qilay desam, yo`llar ham yopiq. Ishlab kelgan pulimizni esa tagi ko`rinib qoldi.” Shunday o`y-hayollar bilan yurgan Furqatning uyiga Narpay tumani prokurori 2-sektor rahbari Kamoliddin Javdanovning kirib kelishi bilan uning muammolariga echim topilgandek bo`ldi. Endi u hatto Rossiyaga ham ketmaydigan bo`ldi.
Tadbirkorga aylangan migrant
5 yildan beri Rossiyada viloyatlarida 100-200 ming parranda boqiladigan fermalarda malakasini oshirib, mutaxassisga aylangan Xusanov Furqatga o`rganib kelgan tajribasi karantinda asqatib, prokuror tavsiyasiga ko`ra 180 mln. kredit olib, o`z parrandichilik fermasini tashkil etib, tadbirkorga aylanishiga sabab bo`ldi.
“Endi Rossiyaga ketmayman”
Furqat Xusanov, tadbirkor:
— Rossiyaga ketolmadim. Uydagilar va sektor rahbari bilan maslahatlashib, moshinamizni garovga qo`yib, 180 mln. so`m imtiyozli kredit oldik. Bu erlar tashlandiq erlar edi. Hozirda shu erdan qurilish qilib, 2 500 bosh parranda boqyapmiz. Ish boshlanganiga 15 kun bo`ldi. 40 kunda bu parrandalarimizdan 10 mln. so`mgacha daromad olish niyatimiz bor. Bu bilan cheklanib qolganimiz yo`q. Fermamizni kengaytiryapmiz. Nasib bo`lsa, tovuqlarimizni Rossiyadagi kabi 100-200 mingtacha etkazaman. Endi Rossiyaga ketmayman. Oilam oldida bo`lib, shu ishni rivojlantiraman.
Endi uning 6 nafar ishchisi ham bor
Fermasini kengaytirayotgan Furqatga qo`shimcha binolar qurish uchun 6 ta ishchi ko`maklashyati. Oylik maoshdan tashqari ishchilar yangi bino qurilishi uchun har mingta quygan g`isht uchun 600 ming so`mdan maosh olishar ekan. Shulardan 2 tasi “temir daftar”ga kirgan ehtiyojmand oilalardan jalb qilingan.
Bitta joydan ikki tarafdan daromad
Aktam Aslanov, 40 yosh:
— Ilgarilari ish chiqqan joylarda ishlab yurardik. Endi mana doimiy ish bilan ta`minlandik. 15 kundan beri shu erda ishlayapmiz. Oylik maoshimiz 1 mln. 200 ming so`m etib belgilangan. Bundan tashqari, qo`shimcha parrandichilik ob`ektini qurilishi uchun ham g`isht quyib, har 1000 ta quygan g`ishtimiz uchun 600 ming so`m olyapmiz. Bizga qulay tarafi ikkita ishimiz ham, daromad ham bitta joydan bo`lyapti.
Narpay tumani prokurori Kamoliddin Javdanovning aytishicha, tumandagi “temir daftar”ga kiritilganlar shu yo`sinda avvaliga tadbirkorga ishchi sifatida biriktiriladi. Bu erda ular tajribasini oshirgach, keyin o`zlariga alohida 500-1000 ta parrandachilik bilan shug`ullanish uchun sharoit qilib beriladi. Xullas, Furqat Xusanovga qarashli “Toir bobo” fermer xo`jaligi “temir daftar”dagi aholi uchun parrandichilikni o`rganuvchi maktab bo`lishi rejalashtirilgan.
Xulosa o`rnida
Parrandachilik umuman olganda tuman uchun yangilik hisoblanadi. Shunday bo`lsa-da, ish aavalidan tumanda 9 ta parrandachilik fermer xo`jaligi tashkil etish rejalashtirilgan. Tumanda kambag`allik bilan kurashish bo`yicha o`ziga xos mexanizm shakllangan. “temir daftar”dan chiqarish bo`yicha bir tomonlama yondashilmagan. Boshqa hududlarda “temir daftar”dan chiqarish kerak ekan deb, o`zini o`zi band qilgan aholini ham ro`yxatdan chiqarayotganlarni ham ko`ryapmiz. Narpayda esa bir ehtiyojmandga har oylik turli ko`rinishdagi moddiy yordamlardan tashqari mavsumiy emas, doimiy daromadga ega bo`lish ustida ham bosh qotirmoqdalar. Narpay tajribasini ham boshqa hududlar uchun o`rnak qilish mumkin.
Sardorbek Rahmonqulov
