Kuni kecha OAVdan birida yana avtomobil importi mavzusi ko`tarildi. Ya`ni Chevrolet Malibu tanfid qilindi. Holatga “UzAuto Motors” rasmiy munosabat bildirdi.
“Muallif yo bo`rttirilgan sensasiya ortidan shoshgani uchunmi, yoki faktlarni buzib ko`rsatishdan ishtiyoqlanib ketganidanmi, juda ham hayratlanarli xulosalarga keldi. Nima bo`lsa ham, keling, tafsilotlarga o`tsak.
Chevrolet Malibu mahalliy bozorda 2018 yildan beri mavjud bo`lib, o`zining yaqqol mashhurligiga qaramay, biznes-klassdagi avtomobillarga bo`lgan talab cheklanganligi sababli o`sha paytdan beri 14 500 avtomobil sotilgan. Barchaga shu ayonki, yiliga 2900 dona mahsulotni sotish uchun hech kim to`liq ishlab chiqarishni tashkil etmaydi, chunki bu holda uning narxi osmonga sakrab ketadi. Albatta, ushbu sedanlarni Janubiy Koreyadan olib kelishga qaror qilingan va bu hech qachon OAVdan ham, iste`molchilardan ham yashirilmagan.
Jurnalist ushbu avtomobil modelining Janubiy Koreyadagi narxini Internetda qancha vaqt qidirgani noma`lum, ammo oxir-oqibat distribyutorning narx soliqlarsiz sof shaklda ko`rsatilgan marketing hiylasiga duch kelgan. Ya`ni, mashinaning nazariy narxi, agar qo`shimcha va muqarrar to`lovlar bo`lmagan taqdirdagi narxi. Axir, QQS va boshqa majburiy to`lovlardan so`ng, narxi 23 500 AQSh dollari bo`lgan avtomobil xaridorga qariyb 30 000 dollarga tushadi. Lekin bunday vaziyatda “UzAuto Motors”ga hech qanday da`vo qila olmasligi sababli muallif $23 500 Koreyadagi Malibuning oddiy narxi deb ko`rsatishni ma`qul ko`rgan. Unchalik ham rost gap emas, lekin ishonuvchan o`quvchining e`tiborini tortadi.
Lekin, muallifga qoyil qolish mumkin: u hatto Malibu importining marjinalligini hisoblashga harakat qilgan, lekin negadir u etkazib beruvchining xarajatlari logistika xarajatlari bilan cheklanadi deb o`ylagan. Aftidan, uning fikrlarida QQS va utilizasiya to`lovlarini “UzAuto Motors” o`rniga qandaydir boshqa va o`ta saxovatli tashkilot to`laydi, shekilli. Bundan tashqari, mahalliy avtogigantning vakillari qimmatbaho avtomobillarni sotishdan olingan daromad arzonroq modellarini ishlab chiqarish xarajatlarini qisman qoplashi va ular uchun narxlarning o`sishini ushlab turishini ilgari bir necha bor tushuntirishgan. Shuningdek, “UzAuto Motors” narxlari faqat kompaniya rahbariyatining xohish-irodasi emas, balki amaldagi qonunchilikka qat`iy muvofiq va vakolatli organlar nazorati ostida tartibga solinadi va tasdiqlanadi.
Komponentlar importiga kelsak, shuni tushunish kerakki, avtomobil ishlab chiqarish jarayoni eng yuqori texnologiyali va qimmatga tushadi va zarur xomashyo mavjud bo`lganida ma`lum bir ehtiyot qismlarni ishlab chiqarish maqsadga muvofiqligi uchun katta talabni kafolatlash kerak. Aytgancha, dunyoda o`z avtomobillarini 100% mahalliylashtirishni ta`minlaydigan bironta ham ishlab chiqaruvchi yo`q. Bu ham mayli, sayyorada nafaqat avtomobil, balki boshqa elektron jihozlarning barcha ishlab chiqaruvchilari uchun mahsulotlarni taqdim etuvchi mikrochiplar ishlab chiqaruvchilarning soni 6 tadan oshmaydi.
Bundan tashqari, “UzAuto Motors” O`zbekistonda talab qilinadigan standartlarga muvofiqligini hisobga olgan holda avtomobil butlovchi qismlarini ishlab chiqarishni tashkil etish istagida bo`lgan xususiy biznes vakillarini har tomonlama qutlaydi. Ammo, afsuski, bunday mahsulotlarning qimmatligi va yuqori texnologiyali ishlab chiqarilishi hisobga olinsa, xususiy sektor bu yo`nalishda u qadar faol emas. Har holda, bunday istakdagi vakillarning navbat poylab turishgani ufqda ko`rinmayapti.
O`zbekistonning tashqi savdo aylanmasi tahliliga kelsak, unda maqola muallifi so`nggi 20 yil davomida importning umumiy tarkibida avtomobillar va muhandislik jihozlarining ulushi 35-40 foiz darajasida saqlanib qolganini ko`rsatmoqda, afsuski, bu faqat taajjublantiradi.
Gap shundaki, maqolada keltirilgan jadvalda “Mashinalar va uskunalar” bandi mashinaviy uskunalar va asboblardir. Ushbu ajoyib jadvalning hech bir satrining avtomobillar bilan hech qanday aloqasi yo`q, bu, albatta, barcha xulosalarni mutlaqo noto`g`ri qiladi” , - tahlillarni keltirgan kompaniya
