Poytaxtda birinchi Toshkent xalqaro investisiya forumi bo`lib o`tmoqda. Uning doirasida «Kambag`allik iqtisodiyoti» mavzusida «aylana stol» tashkil etildi. Tadbir moderatorligi vazifasini SmartGov consulting ijrochi direktori Aziza Umarova bajardi.
Spikerlar – Investisiya va tashqi savdo vaziri o`rinbosari Olimxon Rustamov, Iqtisodiy tadqiqotlar va islohotlar markazi direktori Obid Hakimov, BMT rivojlanish dasturining O`zbekistondagi doimiy vakili Matilda Dimovska, Fransiya taraqqiyot agentligining G`arbiy Bolqon/Yaqin Sharq/Osiyo bo`yicha direktori Filipp Orlianj.
Koronavirus pandemiyasi inqiroz davrida hammadan ko`p kambag`allik chegarasida yashayotgan odamlar qiynalishini amalda ko`rsatdi. Aholining turli qatlamlari orasidagi moliyaviy tafovutni qisqartirish bo`yicha xalqaro darajada ko`rilayotgan chora-tadbirlarlarga qaramay, qashshoqlik qamrovi sezilarli darajada katta. Aynan shuning uchun kambag`allikni barcha shakllarda bartaraf etish insoniyat qarshisida turgan jiddiy muammolardan biri bo`lib qolmoqda.
Iqtisodiy tadqiqotlar va islohotlar markazi direktori Obid Hakimov o`z chiqishida O`zbekistonda 2016 yilga qadar kambag`allik bilan bog`liq savollar ko`tarilmaganini ta`kidladi. Ilk marotaba bu muammo prezident tomonidan 2020 yilda ochiqchasiga ko`tarildi. Uni hal etish bo`yicha aniq maqsadlar belgilandi. U, shuningdek, O`zbekiston ijtimoiy tengsizlikka barham berish bo`yicha qat`iy qadamlarni qo`yayotganini ta`kidladi. Xususan, bu yo`nalishdagi dastlabki va muhim bosqichlardan biri Iqtisodiy taraqqiyot va kambag`allikni qisqartirish vazirligining tashkil etilishi bo`ldi. Ushbu muammoga ta`lim, atrof muhit, gender tengligi, tadbirkorlikni rivojlantirish masalalarini qamrab olgan kompleks echim topish ahamiyatiga urg`u berildi.
Xususan, 2015 yil sentyabrdagi BMT barqaror rivojlanishga oid sammitida qabul qilingan BMT Bosh Assambleyasi rezolyusiyasiga muvofiq, shuningdek, 2030 yilga qadar BMT global kun tartibini barqaror rivojlantirish maqsadlarini bosqichma-bosqich amalga oshirish tizimli ishini tashkillashtirish maqsadida Vazirlar Mahkamasi tomonidan 2018 yilning 20 oktyabrida barqaror rivojlanish sohasida 16ta Milliy maqsad va ular bilan bog`liq 127ta vazifa 2030 yil muddatiga qadar belgilandi. Ularning birinchisi – ijtimoiy zaiflikni qisqartirish. Rasmiy statistikaga ko`ra, 2020 yilda milliy kambag`allik chegarasida yashayotgan aholi ulushi 2010 yildagi 17,7 foizdan 11,5 foizgacha kamaydi.
Ko`rinib turganidek, muammo hali ham bor. Shundan kelib chiqib, «aylana stol» doirasida ijtimoiy himoya va ijtimoiy ta`minot: jamiyatning kambag`al va zaif qatlamlarini himoya qilishda davlatning rolini qayta ko`rib chiqish, aholining zaif qatlamlariga yo`naltirilgan xarajatlar va siyosat, davlat boshqaruvi institutlarining barqarorligi singari masalalar muhokama etildi.
BMT rivojlanish dasturining O`zbekistondagi doimiy vakili Matilda Dimovska BMTning barqaror rivojlanish maqsadlarining asosiy g`oyasi – hech kimni ortda qoldirmaslik. Aynan shu bois, kambag`allikni yo`qotish masalalarida birinchi navbatda inson kapitaliga e`tibor qaratish zarur. Bugun insonni muhtojlik holatidan olib chiqishning o`zi etarli emas. Ijtimoiy himoya shunchaki qo`llab-quvvatlash emas, imkoniyatlarni kengaytirishga yo`naltirilishi lozim. Bunday yondashuv olg`a harakatlanishga yordam beradi.
«Biz O`zbekiston bu yo`nalishda to`g`ri siyosat yuritayotgani va insoniy qadriyatlarni birinchi o`ringa qo`yayotganini kuzatishdan mamnunmiz», – dedi u.
Fransiya rivojlanish agentligining G`arbiy Bolqon/Yaqin Sharq/Osiyo bo`yicha direktori Filipp Orlianj o`z nutqida kambag`allikni qisqartirish bo`yicha amaliy ishlarga pandemiya hali davom etayotgani va iqlim o`zgarishlari sharoitidan kelib chiqib yondashish kerakligini ta`kidladi. Chunki bu voqeliklar birinchi navbatda aholining zaif qatlamlariga ta`sir ko`rsatadi. U keyingi inqirozni kutmasdan, hozir ishlash kerakligini aytdi. Pandemiya ko`plab islohotlar, xususan, soliq sohasida ham daromadlarni teng taqsimlash sohasida o`zgarishlar zaruratini namoyon etdi. O`zbekiston bu yo`nalishda juda to`g`ri va maqsadli qadamlarni qo`ymoqda. Agar barqaror rivojlanish maqsadlariga ko`ra, “Hech kim ortda qolmaydi” shioriga asoslanadigan bo`lsak, shu masalalardan kelib chiqib qaror qabul qilish kerak.
