Yaponiyaning eng katta ayollar qamoqxonasida mahkumlarning yoshi kattarib borayotgani bo‘lishi so‘nggi yillarda jiddiy ijtimoiy muammoga aylandi. CNN xabariga ko‘ra, mamlakatdagi ayollar qamoqxonalarida 65 yoshdan oshgan mahkumlar soni sezilarli darajada oshgan, bu mamlakatning umumiy demografik o‘zgarishlari bilan bog‘liq.
Yoshi katta mahkumlarning asosiy qismi jinoyat sodir etishga majbur bo‘lgan ayollar bo‘lib, ularning aksariyati ijtimoiy ihotalanish, moliyaviy qiyinchiliklar va yolg‘izlik tufayli qamoqqa tushgan. Ular orasida mayda o‘g‘irliklar sodir etgan yolg‘iz ayollar ko‘pchilikni tashkil qiladi.
Eng ayanchlisi, Yaponiyada keksa va yolg‘iz ayollar qashshoqlikdan qutulish uchun ataylab mayda jinoyat sodir etib, qamoqxonaga tushishga urinmoqda. Bu yerda tekin yotoq joy, uch mahal ovqat va tibbiy parvarish ta’minlanishi, eng muhimi, odamlar orasida, yolg‘izlikdan qiynalmay umrguzaronlik qilish keksalarni shunga majbur qilmoqda.
Ma’lumotlarga ko‘ra, Yaponiyada yolg‘iz qolayotgan va turli ijtimoiy qiyinchiliklarga duch kelayotgan keksalar soni ortib boryapti. Bu nafaqat jamiyatdagi yolg‘izlik muammosini, balki pensiya tizimidagi yetishmovchiliklarni ham ochib bermoqda. Qamoqxonalardagi keksalarga tibbiy yordam ko‘rsatish, ularning ruhiy holatini nazorat qilish kabi choralar hukumat uchun qo‘shimcha xarajatlar talab qiladi.
Tokio universiteti professori Miyoko Xayashining fikricha, bu tendensiya nafaqat qonunbuzarlikka qarshi kurash, balki keksalarni qo‘llab-quvvatlash tizimini kuchaytirishni ham talab etadi. Uning aytishicha, keksalarning ijtimoiy moslashuviga ko‘maklashuvchi dasturlar yaratilishi zarur.
Yaponiyada yoshi katta aholining jadal o‘sishi nafaqat iqtisodiy, balki ijtimoiy tizimlarni ham jiddiy o‘zgarishlarga majbur qilmoqda. Mamlakatdagi demografik tanazzul ijtimoiy xavflarga sabab bo‘lishi mumkin, deb ta’kidlaydi ekspertlar.
Bu holat Yaponiyadagi demografik vaziyat va uning jamiyatga ko‘rsatayotgan ta’sirini yanada chuqur o‘rganishni talab qilmoqda.
Abdulloh Sayyid
