Ko`pchilikni teri ustida bo`rtib chiqqan, no`xatdek keladigan hollarining ko`rinishi bezovta qiladi. Yapaloq ammo katta hollarga esa unchalik e`tibor berilmaydi. Aslida aynan yapaloq hollar muammo keltirishi mumkinligini bilib qo`yish zarar qilmaydji. Agar hol juda tez kattalasha boshlasa, rangi o`zgarsa, umuman boshqa shaklga kirsa, albatta, teri shifokori bilan maslahatlashish kerak. Bu borada mushtariylarni qiziqtirgan savollarga shifokor-dermatolog Umid SAIDOV javob beradi.
«ShAKLI O`ZGARAYaPTI...»
Ota-onamda ham, o`zimda ham hollarim juda ko`p. Ayniqsa, boshimdagi va bilak, tizza ortidagi hollarimdan qo`rqib turaman. Chunki ular ishqalanishga moyil noqulay joylarda joylashgan. Kamiga borgan sayin ko`payib shakli kattalashib ketmoqda. Hollar qachondan paydo bo`ladi, ularni qanday parvarish qilish kerak, noxush kasallikka aylanib ketmaydimi, shu haqda bilmoqchiydim.
Adiba, Samarqand shahri
– Teridagi hollar ilmiy tilda nevus deyilib, odatda inson hayotining ikkinchi yilida paydo bo`ladi. Ba`zilari tug`ma bo`lishi ham mumkin. Hayot davomida misol uchun o`smirlik davrida, homiladorlik, gormonal dorilar ta`siri, klimaks paytida ular ko`payadi, hajmi kattalashadi. Tashqi ta`sirlar – quyoshda ko`p toblanish natijasida ham hollar hajmi ancha o`zgaradi. Ko`pchilik hollar simmetrik (chetlari teng) chegarasi aniq, shakli 6 mm dan oshmaydi. Lekin holingizning bir cheti uzunroq ikkinchi tomoni umuman qisqa bo`lishi sizni sergaklantirishi lozim. Yoki bir xilda yillar davomida turgan hol kutilmaganda kattalashib, bir cheti uzun ikkinchisi qisqa holga tushsa, rangi yanada to`qlashsa yoki aksincha oqarsa, ustiga yara chiqsa, qonasa, hol ishqalanishga moyil joylar – kaft, tovon, egiladigan sohalar – tirsak, bilak, shilliq qavatlar, jinsiy a`zolar, boshda bo`lsa, doimiy shifokor nazoratida bo`lishingiz kerak. Muntazam ravishda ularni ko`zdan kechiring – yuzasi o`zgarmadimi? Usti qizarmadimi yoki shikast etmadimi? Agar zarracha o`zgarish sezsangiz ham zudlik bilan shifokor huzuriga boring. Boshdagi sochlarni tarashda yumshoq bolalar cho`tkasi (tarog`i)dan foydalaning. Agar boshdagi holingiz uzunchoq va osilib turgan bo`lsa, uni shifokor bilan maslahatlashib, olib tashlagan ma`qul.
HOL USTIDA TUK BO`LSA ...
– Holim ustiga doim uzun tuk chiqadi. Tanishlar uni olib tashlash mumkin emas, kasallik chaqiradi, deyishadi. Ammo ko`rinishidan bu g`oyat yoqimsiz, aytingchi hol ustidagi tuklarni olish mumkinmi?
Nafisa, Toshkent shahri
– Hol ustida tukning paydo bo`lishi, aslida, ijobiy holat. Bu degani xolingizning o`smaga moyilligi yo`q. Lekin uning ustidagi tukni yulish yaramaydi. Yaxshisi, uni sekingina manikyur qaychisida har 2 haftada kesib turing. Hol ustidagi tuklarni yulish, qirish, mum yordamida yulish qat`iy man etiladi. Bu holning yuzasining o`zgarishiga va u erda yallig`lanish boshlanishiga olib keladi.
«QAYSI BIRINI OLIB TAShLASh MUMKIN?»
– Burnim uchida katta uzunchoq holim bor. Tashqi ko`rinishimni buzadi. Uni olib tashlash mumkinmi? Sog`lig`imga zarar qilmaydimi?
Saida, Farg`ona shahri
– Avvalo, malakali teri shifokoriga murojaat qiling. Tegishli tekshiruvlar, shu jumladan, gistologik tekshiruv terida biron o`zgarish borligini aniqlasa, holning tashqi ko`rinishi o`zgarsa, hol joyi og`risa, qichishsa, qonasa, odamga noqulay joyda joylashsa (misol uchun ko`z qovog`i ustida), shuningdek estetik noqulaylik tug`dirsa, lazer yoki jarrohlik usuli yoki kimyoviy vositalar yordamida asoratsiz olib tashlashga qaror qilinadi.
« BILMAY ShIKASTLAB YuBORILIShI XAVFLI EMASMI?»
– Yaqinda kichik o`g`lim bilagidagi holini yulib olibdi. Endi bo`lsa yulingan hol atrofi qizarib qoldi. To`g`risi, vaqtida shifokorga olib borolmadim. Bu havfli emasmi?
Sharifjon, Namangan shahri
– Bunday paytda yara atrofini antiseptik modda bilan ishlov beriladi. Albatta, shifokorga ko`rinish shart, chunki holda nima o`zgarish yuz berganini faqat u belgilaydi. Keyinchalik bu joyni quyosh nurlaridan himoyalash muhim.
«GISTOLOGIYaDAN QO`RQAMAN»
– Yaqinda teri shifokoriga tanamdagi toshmalardan shikoyat qilib borsam, «elkangizdagi yirik holingizni ham tekshiruvdan o`tkazing», deb gistologiyaga yozib berishdi. Negadir shu tekshiruvdan qo`rqib turibman. Holimdan namuna olishlari ta`sirida yanayam ko`payib, yoki biron noxush o`smaga aylanib ketmaydimi?
Shohida, Qo`qon shahri
– Gistologiya deb hol to`qimasini mikroskop yordamida tekshirilishiga aytiladi. Agar hol namunasida shifokor yomon sifatli hujayra topsa, muammo keltirishi mumkin bo`lgan bu holni olib tashlash tavsiya qilinadi. Holdan namuna olinishi xavfli emas, chunki bu sinama malakali shifokor tomonidan amalga oshiriladi. Va undan keyin ham shifokor nazorati ostida bo`lasiz.
Barno tayyorladi.
