1

Adliya yana oldinda: Vazirlikning yana bir idorasi xalqaro e`tirofga sazovor bo`ldi

Jamiyat 24.09.2020, 01:05
Adliya yana oldinda: Vazirlikning yana bir idorasi xalqaro e`tirofga sazovor bo`ldi

Adliya vazirligi huzuridagi X.Sulaymonova nomidagi Respublika sud ekspertizasi markazi O`zbekistonda sud ekspertlik faoliyati bilan shug`ullanuvchi tashkilotlar orasida birinchi bo`lib “Tadqiqot va kalibrlash laboratoriyalarining vakolatliligiga qo`yiladigan talablar” ISO 17025:2019 standart talablari bo`yicha xalqaro akkreditasiya attestatini qo`lga kiritdi. 23 sentyabr kuni Adliya vazirligi huzuridagi X.Sulaymonova nomidagi Respublika sud ekspertiza markazida bo`lib o`tgan tadbirda aynan shu akkreditasiya attestatini topshirish marosimi bo`lib o`tdi.

Akkreditasiya nima o`zi ?

Akkreditasiya bu Markaz faoliyatida standartlarning belgilangan ko`rsatgich, mezon va talablariga mos kelishini rasman tasdiqlanish jarayoni hisoblanadi. Akkreditasiyaning asosiy maqsadi - tadqiqotlar, testlar va o`lchov natijalarini yagonaligini ta`minlanishi va tan olinishi bilan bog`liq. Akkreditasiyaga ega bo`lishi uning tadqiqot natijalarini aniq va ishonchli ekanligini ko`rsatadi.

Markaz qanday akkreditasiya mezonlari asosida o`rganildi ?

Markaz asosan 3 ta yo`nalish bo`yicha o`rganildi. Bular, laboratoriyalarning zamon talablariga mos ravishda jihozlanganligi, ushbu laboratoriyalarda ishlaydilan xodimlarning vakolatliligi, ya`ni tegishli malakaga ega ekanligi va oxirgisi, laboratoriyalarning sifat tizimiga mosligi.

Bunga qanday erishildi? 

  1. 2017 yildan boshlab BMTning giyohvandlik va jinoyatchilikka qarshi kurashishning Markaziy Osiyodagi mintaqaviy vakolatxonasining Markaziy Osiyo davlatlari uchun 2015-2020 yillarga mo`ljallangan “Ilmiy tadqiqotlar va tendensiyalar tahlili” mavzusidagi loyihasining “O`zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi va Ichki ishlar vazirligi ekspert-kriminalistik laboratoriyalari imkoniyatlarini mustahkamlash” komponenti doirasida bajarib kelindi. 
  2. 2018 yilda loyiha doirasida akkreditasiya bo`yicha xalqaro maslahatchilar jalb etildi va Markaz laboratoriyalari faoliyatining ISO 17025:2019 xalqaro standart talablariga muvofiqlik darajasi baholandi. Xalqaro konsultantlarning o`rganilgan tahlil natijalari, tavsiyalari va ular tomonidan aniqlangan kamchiliklar yuzasidan chora-tadbirlar rejasi ishlab chiqildi va kamchiliklar bartaraf etildi. 
  3. Markaz xodimlari ISO 17025:2019 xalqaro standart talablari  bo`yicha hujjatlarni ishlab chiqish va amaliyotga joriy etish, validasiya va verifikasiya, o`lchov noaniqligi, tuzatish harakatlarini o`tkazishni nazorat qilish, tadqiqotlar uzviyligini kuzatish, DNK va narkotik moddalar ekspertizasining zamonaviy imkoniyatlari, akkreditasiya sohasi va ichki audit o`tkazish mavzulari bo`yicha o`quv seminar va treninglarida ishtirok etib, maxsus sertifikatlarga ega bo`lishdi. Shuningdek, Markaz xodimlari maxsus delegasiya bilan birgalikda Litva Respublikasi Polisiya kriminalistik tadqiqotlar markazida malaka oshirib qaytishdi. 
  4. 2018-2019 yillarda Markazning Odam DNKsi sud biologik ekspertizasi laboratoriyasi va Materiallar, ashyolar va buyumlar kriminalistik ekspertizasi laboratoriyalarida sifat menedjmenti hujjatlarini ishlab chiqish va amaliyotga joriy etish bo`yicha ekspert-maslahatchilar yordami jalb etildi. 
  5. Standart talablariga asosan Markazning Sifat sohasidagi siyosati, Sifat bo`yicha qo`llanma va 19 ta umumiy jarayon xujjatlari, laboratoriyalarning texnik jarayon xujjatlari, akkreditasiya sohalari bo`yicha yo`riqnomalari ishlab chiqildi va tasdiqlandi. 
  6. Akkreditasiya sohalari bo`yicha usullar validasiyasi o`tkazilib, hisobotlari standart talablariga ko`ra rasmiylashtirildi. Standart talablari bo`yicha umumiy jarayon xujjatlarining maxsus shakllari amaliyotga joriy etildi. 
  7. Laboratoriyada xodimlarning muntazam ravishda bilim va ko`nikmalarini tekshirish maqsadida professional test tekshiruvlari o`tkazilib, ishlab chiqaruvchi tashkilot tomonidan tadqiqot natijalari to`g`ri o`tkazilganligi to`g`risidagi ijobiy xulosalari olindi. 

Bundan tashqari, O`zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2019 yil 20 apreldagi 338-sonli qarori asosida Markazning moddiy-texnika bazani modernizasiya qilish va zamonaviy laborator uskunalar bilan jixozlash uchun 3 mln. 326 ming AQSh dollari miqdorida mablag` ajratilib, Markaz laboratoriyalari zaruriy asbob-uskuna va texnologiyalar bilan ta`minlandi.

Joriy yilning mart oyida xalqaro “Milliy akkreditasiya markazi”ning auditorlari tomonidan Markaz ISO 17025:2019 xalqaro standart talablari asosida o`rganilib, ijobiy husola olindi.

Akkreditasiya nima beradi?

Akkreditasiya Markazga tadqiqotlarni xalqaro standartlar darajasida bajarish imkonini beradi, bu esa olingan natijalarni barcha tomonlar va ishtirokchilar tomonidan tan olinishini ta`minlaydi. 

ISO 17025:2019 standart talablari bo`yicha xalqaro akkreditasiyadan o`tish laboratoriyalar tomonidan berilgan tadqiqot natijalarini (xulosalarni) xalqaro miqiyosda shubhasiz tan olinishini, fuqarolarning buzilgan huquq va manfaatlarini ishonchli himoya qilinishiga va odil sudlovni ta`minlanishiga xizmat qiladi.

Tadbir tavsilotlari

Mazkur tadbirda X.Sulaymonova nomidagi Respublika sud ekspertizasi markazi rahbariyati, Adliya vazirining o`rinbosari Xudoyor Meliev va BMT Giyohvand moddalar va jinoyatchilik bo`yicha boshqarmasining Markaziy Osiyodagi Mintaqaviy vakili Ashita Mittal xonim qatnashdilar. Shuningdek, Tadbirda AQShning O`zbekistondagi Missiyasi rahbarining o`rinbosari vazifasini bajaruvchi Debora Robinson xonim va AQSh Davlat departamenti giyohvand moddalarni nazorat qilish va huquqni muhofaza qilish xalqaro Byurosi xodimi Aziz Yusupov onlayn videoaloqa orqali ishtirok etishdi. Bundan tashqari, tadbirda turli OAV vakillari hamda boshqa mutasaddi vazirlik va idora xodimlari qatnashdi.

“To`g`ri, oson bo`lgani yo`q, lekin xamkor tashkilotlar xamda Adliya vazirligi ko`magi, shuningdek Markazning fidoyi xodimlarining samarali va tinimsiz mehnati natijasida ushbu sinovlarni engib, akkreditasiyadan muvafaqiyatli o`tdik. Demak, Akkreditasiya Markazimizga tadqiqotlarni xalqaro standartlar darajasida bajarish imkonini beradi, bu esa olingan natijalarni barcha tomonlar va ishtirokchilar tomonidan tan olinishini ta`minlaydi. 

Xulosa o`rnida ISO 17025:2019 standart talablari bo`yicha xalqaro akkreditasiyadan o`tish laboratoriyalar tomonidan berilgan tadqiqot natijalarini (xulosalarni) xalqaro miqyosda shubhasiz tan olinishini pirovardida, fuqarolarimizning buzilgan huquq va manfaatlarini nafaqat mamlakatimizda, balki xorijda ham ishonchli himoya qilinishiga xamda odil sudlovni ta`minlanishiga xizmat qiladi” dedi Markaz direktori Akram Xalilov. 

Tadbir jarayonida, “Endi Respublika sud ekspertizasi markazining giyohvand moddalarni tahlil qilish va DNKni o`rganish bo`yicha laboratoriyalarining texnik vakolati tashqi mustaqil akkreditasiya organi tomonidan ISO 17025:2019 Xalqaro Standartiga to`liq mos keladi deb tan olindi. ISO 17025:2019 standarti bo`yicha xalqaro akkreditasiya sertifikati Sizning buyurtmachilaringizga laboratoriyangiz sifatni qadrlashini va bajarilgan ekpertiza natijalarining aniq va ishonchli bo`lishini ta`minlash borasida choralar ko`rayotganligini yaqqol namoyon qilmoqda”, - deya ta`kidladi Mittal xonim.

Adliya vaziri o`rinbosari Xudoyor Meliev “Uch yillik jamoaviy harakatlar va hamkorlik, umuman, Adliya vazirligining va xususan, Markazning katta yutug`i bo`lgan akkreditasiyani olishga olib keldi. Hozirda Markaz jahon miqyosida tan olingan aniq va ishonchli ma`lumotlar taqdim qiluvchi tashkilot sifatida katta obro`ga ega bo`ldi. Sertifikat markazga xalqaro ishonchni tasdiqlaydi. Bu yutuq O`zbekistonda Prezident Sh. Mirziyoev rahbarligida hayotning barcha sohalarida amalga oshirilayotgan tub islohotlarga mos kelishiga va sud ekspertizasi sohasining rivojlanishiga hissa qo`shishiga ishonaman.” deb ta`kidladi.

“Mazkur dastur AQSh va O`zbekiston o`rtasidagi o`zaro munosabatlarning eng ijobiy qirrasini, ya`ni umumiy maqsad yo`lida birgalikda ishlash qobiliyatimizni aks ettiradi. Uchta davlat sud ekspertizasi laboratoriyasining xalqaro akkreditasiyadan o`tganligi O`zbekiston uchun jinoyat sudlov tizimi va qonun ustuvorligini yanada kuchaytirish borasida muhim yutuqdir”, - deya ta`kidladi AQSh elchixonasi boshlig`ining o`rinbosari vazifasini bajaruvchi Debora Robinson xonim.

 

Sharhlar

Ob-havo: Toshkent
Valyuta kursi
1