Namangan viloyati bir nechta turizm yo`nalishlarini o`zida mujassam etganligi va vohalardagi mashhur qadamjolarimizdan qolishmaydigan diqqatga sazovor joylariga ega ekanligidan xabardormisiz? Ko`pchilikda “yo`q” degan javob bo`lishi tabiiy. Bugungi sahifamiz orqali esa Namangan haqidagi tasavvuringiz mutlaqo o`zgarib, sizda vodiyga borish istagi tug`ilib qolishi aniq. Biz ham Turizmni rivojlantirish davlat qo`mitasi va OAV vakillari hamkorligida tashkil etilgan press-tur bahona viloyatning turistik salohiyatidan bahramand bo`ldik va taasurotlarimizni sizga ham ilindik. Demak, sabablarni sanashni boshlaymiz.
Chust oshi azaldan minglab sayyohlarni o`ziga jalb etib kelgan. Chust tumani markazida joylashgan, boshqa joyda o`xshashi yo`q istirohat bog`ida jazirama kunda ham harorat salqinligi jihatidan ko`chaga nisbatan 5-6 daraja farq qiladi. Aynan shu erdagi soya-salqin so`rilarda o`tirib, maza qilib Chust oshidan tanovul qilishingiz mumkin. Mana shu gastronomik turizmdir. Bu ro`yxatni davom ettirsak, Kosonsoyning mantilari, Norin va Mingbuloqning baliqlari, Yangiqo`rg`on Nanayidagi besh barmoq taomining ancha mashhurligi bor. Namangan shahrida tayyorlash yo`l qo`yilgan tandirga kosasi bilan yopiladigan somsa ham o`ziga xosligi bilan ajralib turadi.
Bundan tashqari Uchqo`rg`onda qulupnay, To`raqo`rg`onda gilos, Chustning Axchasida uzum, Mingbuloqda tarvuz, Popda qovun sayli kabi sayllarning o`tkazilishi ham ham mahalliy va xorijiy sayyohlarni o`ziga jalb qilmoqda.
2.ChUST DO`PPILARI VA PIChOQLARINI JOYIDAN OLAMIZ
Chust tumaniga kelsangiz, albatta tuman aholisidan pichoqchilik va do`ppichilik mahallalarini so`rang. Chust istirohat bog`idagi so`lim havoda oshni paqqos tushirib bo`lgach, aynan o`sha mahallalarga borsangiz, boqqa tutash xonadonlarda ayollar do`ppichilik bilan, erkaklar esa pichoqchilik bilan shug`ullanayotganining guvohi bo`lasiz. Narxlarga kelsak, 30 ming so`mdan boshlab 300 ming so`mgacha bo`lgan do`ppilarni, 30-ming so`mdan 500 ming so`mgacha bo`lgan pichoqlarni xohlagancha talashib-tortishib xarid qilishingiz va shuning barobarida mazkur qo`l mehnati mahsulotlarining tayyorlanish jarayonini ham o`z ko`zingiz bilan ko`rishingiz mumkin. Bu bozordan shunchaki mahsulot olganga qaraganda anchayin qiziq jarayon.
3. ERAMIZDAN AVVALGI “MEGAPOLIS”
Namanganning To`raqo`rg`onida bir tepalik bor. Bu tepalikda eramizdan avvalgi III asrda tashkil topgan Axsikent shahrining xarobalari yotadi. Ochiq osmon ostida joylashgan muzeyga aylantirilgan bu qadimiy shahar xarobalarini tomosha qilib, o`tmishga sayohat qilasiz. Yoshi jihatidan Afrosiyobga tenglashtirilgan, “Farg`ona Afrosiyobi” nomini olgan Axsikent tarixi yillar davomida o`rganilib kelinsa-da, u qadar ko`p e`tibor qaratilmagan. 2017 yilda Prezidentimiz Shavkat Mirziyoevning Namangan viloyatiga tashrifidan so`ng bir paytlar maydoni 400 gektarga yaqin, aholisi esa 200 mingdan ziyod bo`lgan “megapolis” shahriga jiddiy e`tibor qaratila boshlangan.
Nima uchun Axsikent?
Yozma manbalarining guvohlik berishicha, Farg`ona vodiysidagi eng qadimgi poytaxt va shahari, Buyuk ipak yo`lining asosiy shaharlaridan biri Axsikent o`rta asrlarda o`zbek davlatchiligi tarixida muhim o`rin tutib, juda ko`p saltanatlar uchun poytaxt vazifasini o`tagan. Axsikentda tayyorlangan qurollar “Damashq qilichlari” nomi bilan dunyoga mashhur bo`lib, G`arbda Damashq, Sharqda Xitoy bozorlarida sotilgan. Tarixiy manbalarda, xususan, “Boburnoma”da bu kentning alohida ahamiyati haqida ko`p yozilgan. Qadimdan bu erda er osti suv inshooti bo`lgani bois mudofaa uchun qulay sanalgan. Shahar Ark, ichki va tashqi shahardan iborat bo`lgan. Bu erda o`z davrida shishasozlik, kulolchilik, temirchilik, qurolsozlik kabi hunarmandlik turlari rivojlangan. 1621 yilgi kuchli zilzila oqibatida esa vayron bo`lgan va qayta tiklanmagan.
Bugungi kunda xarobalarning 60 gektarga yaqin qismi saqlanib qolgan bo`lib, Farg`ona vodiysidagi eng katta arxeologik yodgorlikdir. Bugungi kunda qadimiy Axsikent yodgorligi YuNESKO butunjahon madaniy merosi ob`ekti hisoblanadi.
Chipta narxlari ham qimmat emas
Tarixiy shaharga kirish va eksponatlar bilan tanishish uchun bilet sotib olish lozim. Chipta kattalar uchun (O`zbekiston rezidentlariga) 2 000 so`m, maktab o`quvchilari uchun 1000 so`m, 7 yoshgacha bo`lgan bolalar uchun bepul, xorijlik sayyohlar uchun 10 000 so`m, gid xizmati esa 5 000 so`m turadi.
Ochiq osmon ostidagi muzey dam olish kunisiz ertalab 9:00 dan kech soat18:00 gacha ishlaydi.
4. GRUZIYaDA BORJOMI, BIZDA ESA ChORTOQ SUVLARI
Chortoq tumanida 507 metr chuqurlikdan olinadigan sof mineral suvlar oshqozon-ichak tizimi, jigar, o`t pufagi yo`llari, oshqozonosti bezi hamda qandli diabet kabi xastaliklarni davolashda keng qo`llaniladi. Bundan tashqari, og`iz bo`shlig`i, qizilo`ngach va oshqozonga mexanik, termal va kimyoviy ta`sir ko`rsatib, oshqozon shirasi ajralishini yaxshilaydi. Gruziyaning Borjomi turistik shahriga borolmayapsizmi? Unda Chortoqqa keling. Chunki havosi va ma`danli suvlarining shifobaxshligi bo`yicha ular bir-biridan qolishmaydi.
5. MUQADDAS QADAMJOLAR
So`nggi yillarda viloyatdagi eski ziyoratgohlarga qaratilayotgan e`tiborlar sababli turli qadimiy va qutlug` qadamjolar qayta tiklanmoqda. Jumladan, sizga tavsiya etishimiz mumkin bo`lganlaridan Chustdagi Bibiona yodgorligi va Chortoqdagi Sulton Uvays Qaroniy ziyoratgohlaridir. O`z tarixi, afsonalari, so`lim tabiati va shifobaxsh buloq suvlariga ega bu muqaddas ziyoratgohlar sizda olam-olam taasurotlar qoldirishi tabiiy.
“So`nggi bronza va ilk temir davriga oid Chust manzilgohi, ya`ni Bibiona yodgorligining hozirgi kundagi saqlanib qolgan er maydoni 4,05 gektarni tashkil etadi. Arxeologik yodgorlik hududida qadimiy shifobaxsh buloq mavjud bo`lib, ushbu buloq Bibiona-Qaynar buloq nomi bilan mashhur. Bu buloq suvlariga ko`zinlargizni yuvsangiz, ular ravshanlashadi. “Bibi ona” (hindcha “Muqaddas ayol”) 10 asrlarda yashab o`tgan. U vafot etgach, uning jasadini shu ziyoratgohdagi buloqqa tashlashgan. Shundan so`ng bu erda yig`inlar bo`lsa, u erda haqoratli so`zlar ishlatilsa, buloq o`z-o`zidan toshib ketgan. Bu erlar ulug` insonlarning ham qadami etgan joy hisoblanadi. Amir Temur, Umarshayx Mirzolarning dam olish zonasi bo`lgan”, - deydi chustlik tarixchi olim Mansur In`om.
6. DUNYoDA TO`RTTA, MARKAZIY OSIYoDA YaGONA BO`LGAN YuRTIMIZDAGI HAQIQATGA AYLANGAN “AFSONA”
“Afsonalar vodiysi” — maydoni va hashamati jihatidan Markaziy Osiyodagi eng yirik ko`ngilochar istirohat bog`laridan biri. Oldinga qo`yilgan maqsadini uddalay olgan namanganlik tadbirkor 123 million dollarlik ushbu loyihaning 102 million dollarlik harajatlarini o`z hisobidan moliyalashtirgan. Bu erga kelib, hammasini o`z ko`zingiz bilan ko`rib, “puliga yarasha ekan” degan xulosaga kelasiz. 16 turdagi attraksionli tematik park, 2400 o`rinli amfiteatr, 7 xil suv attraksionlari va 16 ta basseynli akvapark, 2 ta zamonaviy sharshara va haybatli musiqali favvora, 3 ta tematik restoran, 1800 o`rinli 2 ta yirik avtoturargoh tashkil etilgan. 2022 yil mart oyiga qadar esa milliy hunarmandlar markazi, masjid, 400 o`rinli mehmonxona, 110 ta villani ishga tushirish rejalashtirilgan. Hatto 2 yilgina oldin ham Namangan shahrining bu hududida qachondir bunday obodonchilik bo`lishi kimning xayoliga kelibdi, deysiz. Bugun esa barcha afsonalar haqiqatga aylangan.
7. FINLYaNDIYaNI TAKROR ETUVChI ChODAK QIShLOG`I
Qamchiq dovoniga etmay turib, Farg`ona vodiysining eng go`zal go`shalaridan biri Pop tumanining Chodak qishlog`i boshlanadi. U sersuv, toza havo va toshqin suv keltiruvchi betakror soy yoqasida joylashgan. Atrofi esa tog`lar bilan o`ralgan g`oyat so`lim va xushhavo makon. Siz boshqalarga aynan shu go`shada bo`lganingiz bilan maqtanishingizga arzirli sabablar bor:
Chodaksoy bo`yidagi bir gektarlik maydonda Finlyandiya muhitini beruvchi ajoyib dam olish maskani barpo etilmoqda. Ayni paytda fin uslubida qurilgan, har biri ikki o`rinli, barcha qulayliklar mavjud uchta kemping qurilgan bo`lsa, endilikda 10 ta o`tov, mahalliy o`ziga xos taomlarni taklif etuvchi tematik oshxona barpo etish ishlari boshlangan. Bundan tashqari 7 ta ikki qavatli kottedj tipidagi mehmon uylarining ham qurish ishlari boshlanib, poydevor quyilgan.
XULOSA O`RNIDA
Bular Namangan viloyati haqida atigi 7 ta sabab edi, xolos. U erdan qaytar ekanmiz, viloyat haqida hali biz bilmagan, biz bo`lmagan, ko`rmagan, yoritmagan qancha mavzular qolib ketayotganidan afsuslandik. Chunki Namangan olam-olam taasurotlar manzili. Tabiatidan tortib insonlarigacha faqat tabiiylikni his qilasiz. Hamma ham ko`rganiga ishonadi. Siz ham keling, ko`ring va zavqlaning. Biz esa bir narsaga ishonamiz: Namanganni albatta yaxshi ko`rib qolasiz!
Sardorbek RAHMONQULOV va Anvar IKROM tayyorladi
