Mutaxassislarning ta`kidlashicha, issiq mavsum virusli kasalliklar eng avj olgan palla hisoblanadi. Masalan yoz boshlanishi bilan oshqozon-ichak infeksiyasi, teri va allergik xastaliklar keng tarqala boshlaydi. Shuningdek, bu mavsumda yuqumli Gepatit kasalligi ham birmuncha xavf tug`diradi, xususan Gepatitning A turi. Xo`sh, bu qanday xastalik? Qaerdan yuqishi mumkin va asoratlari qanaqa? Mazkur sahifamizda soha mutaxassisi orqali ushbu savollarimizga javob olamiz va kasallikdan himoyalanish yo`llarini o`rganamiz.
BIZDA QAYSI TURI KO`PROQ UChRAYDI?
Kudasheva L, Respublika DSENM epidemiologiya bo`limi mudiri:
— Virusli gepatit A kasalligi– bu o`tkir yuqumli jigar kasalligi hisoblanib, qo`zg`atuvchisi gepatit A kasalligi virusi hisoblanadi. Har yili o`n millionga yaqin odam ushbu kasallikka chalinadi. O`zbekiston Respublikasida virusli gepatitlarning A, V, S turlari ko`proq uchraydi. Maktabgacha yoshda bo`lgan bolalar va kichik maktab yoshidagi bolalar boshqalarga nisbatan ko`proq kasallanadi.
VIRUSNING YuQIShI...
— Inkubasion davri, yani virusning organizmga tushishi va kasallikning ilk belgilari paydo bo`lishi 15 kundan 50 kungacha bo`lgan davrni o`z ichiga oladi. Kasallikning yuqish yo`li alimentar yo`l bilan–virus bilan zararlangan oziq-ovqat maxsulotlari, suv, o`yinchoqlar va iflos qo`l orqali yuqadi. Virus tashqi muxitga chidamli 60°C haroratgacha bo`lgan chuchuk va sho`r suvda bir necha oylab saqlanishi mumkin.
XASTALIK ALOMATLARI
— Gepatit A kasalligi jigar to`qimalarini yallig`lanish va nekrozli o`zgarishlarga va intoksikasiya(zaxarlanish) sindromlarini paydo bo`lishiga, jigar va taloqni kattalashishi, jigar faoliyatining klinik va laborator buzilishlari, sariqlik belgilarining paydo bo`lishi, siydik rangini to`q rangga kirishi va axlatni rangsizlanishi bilan xarakterlanadi.Klinikasida quyidagi simptomlar namoyon bo`ladi: xolsizlik va darmonsizlik, ishtaxa yo`qolishi, ko`ngil aynish va qayt qilish, mushaklarda og`riq. Yashash va ish joylarining sanitariya jixatdan qoniqarsiz xolatda bo`lishi, shaxsiy gigiena qoidalariga rioya qilmaslik, axolining zichligi, oziq-ovqat maxsulotlarini tayyorlash qoidalarini buzilishi, sifatsiz ichimlik suvidan foydalanish viruslarning ko`payishiga sharoit yaratadi.
VIRUSLI GEPATITDAN HIMOYaLANIShNING 6 MUHIM QOIDASI:
• Sog`lom turmush tarziga rioya qilish;
• Shaxsiy gigiena qoidalariga rioya qilish, ovqat tayyorlash va ovqatlanishdan oldin, jamoat joylariga va xojatxonaga borgandan so`ng qo`lni yaxshilab sovunli suvda yuvish;
• Oziq-ovqat maxsulotlarini tayyorlash va saqlash jarayonlarida sanitar-epidemiologik qoidalarga rioya qilish;
• Meva va sabzavotlarni iste`mol qilishdan oldin oqar suvda yaxshilab yuvish va so`ngra qaynagan suvda yuvish;
• Yashash joy gigienasiga rioya qilish: xonalarni shamollatish va namli tozalov ishlarini olib borish;
• Pashshalarga qarshi- ichak infeksiyalarini tashuvchilariga qarshi kurash.
YoDDA TUTING!
Profilaktik qoidalar kundalik turmush tarzingizga aylanishi kerak.
Virusli gepatit A kasalligiga eng samarali usul bu virusli gepatit A kasalligiga qarshi emlashdir.
Farida EGAMBERDIEVA tayyorladi
06.08.2021, 17:47
CCV Matbuot xizmati buyrak etishmovchiligi qanday xastalik ekani va uni bartaraf etishda mamlakatimiz tibbiyoti nimalarga qodirligi haqida Respublika shoshilinch tibbiy yordam ilmiy markazi bo`lim rahbari,...04.06.2021, 17:58
Rossiya Federasiyasining Sankt-Peterburg shahridagi I. Mechnikov nomidagi Shimoliy-sharqiy davlat tibbiyot universiteti klinikasi endovaskulyar xirurgiya bo`limi rahbari, tibbiyot fanlari nomzodi Aleksandr Kaledin tomonidan 2016 yilda bemorning...29.03.2021, 18:15
Kecha, 28 mart kuni O`zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Senati Xotin-qizlar va gender tenglik masalalari qo`mitasi raisi o`rinbosari Nosirbek Abdullaxanov tashabbusi bilan Namangan viloyatida ilk marotaba...09.11.2019, 23:59
Vazirlar Mahkamasining Qoraqalpoq tibbiyot institutini tashkil etish to`g`risidagi qarori loyihasi muhokama uchun joylashtirildi.Unga ko`ra, Toshkent pediatriya tibbiyot institutining Nukus filiali negizida Qoraqalpoq tibbiyot instituti tashkil etiladi.Loyihada...