AsosiyMadaniyat

Grinvich rasadxonasi va Mirzo Ulug‘bekning buyuk ilmiy merosi

Islom sivilizatsiyasi markazi direktori Firdavs Abduxoliqov boshchiligidagi delegatsiya Oksford Islom tadqiqotlari markaziga tashrifi davomida ushbu qo‘lyozma bilan tanishgan.

'Grinvich rasadxonasi va Mirzo Ulug‘bekning buyuk ilmiy merosi'ning rasmi

London yaqinidagi mashhur Grinvich rasadxonasi qurilishida ajdodlarimizning ilmiy yutuqlari, jumladan, Mirzo Ulug‘bekning kashfiyotlari muhim o‘rin tutgan. Bu ilmiy muassasa 1675 yilda ingliz qiroli Karl II tashabbusi bilan dengizchilar uchun koordinatlarni aniqlash maqsadida barpo etilgan. Rasadxonada nolinchi meridian aniqlangan bo‘lib, aynan shu hududda "Grinvich vaqti" atamasi vujudga kelgan.  

Mirzo Ulug‘bekning “Ziji jadidi Ko‘ragoniy” asari va uning maktabiga tegishli usturlob Grinvich rasadxonasida ilmiy ishlar uchun asos bo‘lgan. Ushbu qo‘lyozma Samarqandda yozilgan va shogirdi Ali Qushchi tomonidan Istanbulga olib kelingan.  U Samarqanddan ko‘plab asarlar, rasadxonada ishlatilgan asbob-uskunalarni, demakki ushbu qo‘lyozmani ham o‘zi bilan Istanbulga olib kelgan bo‘lishi mumkin.

Islom sivilizatsiyasi markazi Axborot xizmati xabariga ko‘ra, Markaz direktori Firdavs Abduxoliqov boshchiligidagi delegatsiya Oksford Islom tadqiqotlari markaziga tashrifi davomida ushbu qo‘lyozma bilan tanishgan.

"Qo‘lyozma hoshiyasidan o‘rin olgan lotin tilidagi qaydlar esa, ingliz olimi Jon Grivz (1602-1652) ga tegishli. Biz O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markazi delegatsiyasi bilan Oksfordga borganimizda bu qo‘lyozma bilan ham tanishdik. Bodlean kutubxonasi Sharq qo‘lyozmalari bo‘limi kuratori Nikolas Kontovasning aytishicha, Grivz o‘sha yilning aprelida Usmoniylar poytaxtida ingliz savdogari va konsuli Piter Uaytning ko‘magida Ali Qushchi Samarqanddan keltirgan qo‘lyozmalarni, astronomik asboblarga ham ega bo‘ladi va Londonga qaytadi. Ular orasida misrlik olim Ptolomeyning “Almagest” asari sharhi - Abdurahmon as-Sufiyning “Qo‘zg‘almas yulduzlar tasviri haqida kitob” asari, Mirzo Ulug‘bekning “Ziji jadidi Ko‘ragoniy” asari, sharqona usturlob ham bo‘lgan", —  dedi Firdavs Abduxoliqov.

Jon Grivz Ulug‘bekning asari asosida Sharq taqvimlarini o‘rganib, Yerning Quyosh atrofidagi harakatini aniqlagan. U Ulug‘bek taqvimi Yuliy Sezar kalendaridan aniq va mukammal ekanini isbotlab, yangi taqvimni joriy etishni taklif qilgan.  

Grinvich rasadxonasi jahon miqyosida ilmiy vaqt va koordinat tizimining asosi bo‘lib, bu yutuqlarda Mirzo Ulug‘bekning asarlari va maktabiga tegishli ulkan ilmiy hissa mujassam.


    Bizni ijtimoiy tarmoqlarda kuzatib boring

    Boshqa yangiliklar

    'Islom sivilizatsiyasi markazi rahbari boshchiligidagi delegatsiya  BBC axborot korporatsiyasida bo‘ldi'ning rasmi

    Madaniyat 02.12.2024 12:09

    Islom sivilizatsiyasi markazi rahbari boshchiligidagi delegatsiya  BBC axborot korporatsiyasida bo‘ldi

    Londonda bo‘lib o‘tayotgan O‘zbekiston madaniy merosi haftaligi doirasida O‘zbekistondagi islom sivilizatsiyasi markazi rahbari Londondagi BBC axborot korporatsiyasi vakillari bilan uchrashdi.

    '9 oyda O‘zbekistondagi muzeylarga 3 mln.dan ortiq mahalliy va xorijiy sayyohlar tashrif buyurdi'ning rasmi

    Madaniyat 15.11.2024 11:37

    'Endilikda kino, serial va qo‘shiqlar “ma’naviyat ekspertizasi”dan o‘tkaziladi'ning rasmi

    Madaniyat 11.11.2024 18:17

    Endilikda kino, serial va qo‘shiqlar “ma’naviyat ekspertizasi”dan o‘tkaziladi

    Media mahsulotlarida davlat siyosati, davlat ramzlariga zid, axloqsizlik, behayolikni targ‘ib etuvchi holatlar mavjud yoki yo‘qligi o‘rganib boriladi.

    '"Shartlarga rioya qilmagan san’atkorlarning litsenziyasi to‘xtatiladi"'ning rasmi

    Madaniyat 29.10.2024 11:45

    "Shartlarga rioya qilmagan san’atkorlarning litsenziyasi to‘xtatiladi"

    “O‘zbekkonsert” xabardor qilmay xorijda konsert berayotgan xonandalarni ogohlantirdi.

    'Islom sivilizatsiyasi markazi Yo‘l xaritasi loyihalarining tasdiqlanishi kutilmoqda'ning rasmi

    Madaniyat 25.10.2024 11:14

    Islom sivilizatsiyasi markazi Yo‘l xaritasi loyihalarining tasdiqlanishi kutilmoqda

    Toshkentda O‘zbekiston madaniy meros haftaligining yakuniy plenar majlisi bo‘lib o‘tmoqda

    'Qur’onning Somoniylar davriga oid turkiy tarjimasi aniqlandi'ning rasmi

    Madaniyat 24.10.2024 15:08

    Qur’onning Somoniylar davriga oid turkiy tarjimasi aniqlandi

    Bu haqda Istanbul universiteti professori Emek Ushenmez Xalqaro madaniy meros xaftaligidagi ishtirokida aytib o‘tdi.