1 maydan boshlab O‘zbekiston bojxona chegarasidan boj olinmasdan o‘tkazilishi mumkin bo‘lgan tovarlar bo‘yicha yangi tartib kuchga kiradi.
Yangi qoidalar fuqarolarning shaxsiy foydalanish uchun olib kirayotgan mahsulotlari hajmini sezilarli darajada cheklaydi.
Bojxona qo‘mitasining rasmiy ma’lumotiga ko‘ra, endilikda quyidagi cheklovlar amalda:
— Havo yo‘li orqali – 1000 AQSH dollari miqdoridagi tovarlargina boj olinmasdan olib kirilishi mumkin (ilgari bu ko‘rsatkich 2000 dollar edi);
— Temiryo‘l va daryo yo‘llari orqali – 500 dollar (ilgari 1000 dollar);
— Avtomobil yoki piyoda o‘tishda – o‘zgartirilmagan holda 300 dollar.
Yangi tartibga ko‘ra, agar fuqaro chet elda qisqa muddat — havo yo‘li orqali safarda bo‘lgan holatda uch kun, yer yo‘llarida esa ikki kundan kam bo‘lgan bo‘lsa, u holda bu imtiyozlar qo‘llanilmaydi.
Qo‘mita bu chora-tadbirlar xalqaro tajribaga asoslanganini ta’kidlamoqda. Masalan, Yevropa Ittifoqi davlatlarida bu limit 480 AQSH dollaridan oshmaydi, Xitoyda esa 722 dollarni tashkil etadi.
Qayd etilishicha, oxirgi yillarda boj olinmaydigan tartibdan suiiste’mol holatlari ko‘paygan. Ayrim shaxslar bir oy ichida bir necha bor chegarani kesib o‘tib, tijorat miqyosida tovar olib kirish orqali bojxona to‘lovlaridan qochgan. 2024 yilning o‘zida 600 dan ortiq qonunbuzar aniqlangan, ular tomonidan 21 milliard so‘mlik noqonuniy kirimlar bo‘yicha 1190 holat qayd etilgan.
Shuningdek, pochta va kurerlik xizmatlari orqali boj olinmaydigan tovarlar limiti ham o‘zgardi.
Endilikda jismoniy shaxslar har oyda 200 AQSH dollarigacha bo‘lgan tovarni boj to‘lamasdan qabul qilishi mumkin. Bu limit ilgari har chorakda 1000 dollarni tashkil etgan.
Rasmiy izohda alohida ta’kidlanishicha, yangi tartiblar nafaqat noqonuniy tadbirkorlikning oldini olish, balki ichki asrash va halol raqobat uchun teng sharoitlar yaratishga xizmat qiladi.
