Bojxona organlari tomonidan mamlakatimiz iqtisodiy xavfsizligini ta`minlash, bojxona to`lovlarini undirish, tadbirkorlik sub`ektlarini qo`llab-quvvatlash, “yashirin iqtisodiyot”ga qarshi kurashish, bojxona to`g`risidagi qonun hujjatlari buzilishlarining oldini olish, ularni aniqlash hamda chek qo`yish borasida tizimli chora-tadbirlar amalga oshirilmoqda.
Buni birgina Toshkent shahar bojxona boshqarmasi misolida tahlil qiladigan bo`lsak, 2021 yil mobaynida boshqarma tomonidan 15 trln. 247,8 mlrd. so`mlik bojxona to`lovlari undirilib, davlat byudjetiga o`tkazilishiga erishildi.
Tashqi iqtisodiy faoliyat ishtirokchilarini qo`llab-quvvatlash maqsadida bojxona to`lovlaridan salkam 13 trln. 276 mlrd. so`m imtiyozlar berildi.
Imtiyoz qo`llanilgan asosiy tovarlar tarkibini transport vositalari va uning qismlari, texnologik asbob-uskunalar, farmasevtika mahsulotlari, tibbiyot asbob-uskunalari hamda maishiy-texnika va ularning qismlari tashkil etdi.
Shuningdek, boshqarma tomonidan tashqi iqtisodiy faoliyat qatnashchilariga 542,4 mlrd. so`mlik bojxona to`lovlarini kechiktirib to`lash imkoniyati berildi.
Bu esa tayyor mahsulotlar ishlab chiqarish va xorijga eksport qilishni munosib rag`batlantirishga xizmat qilib kelmoqda.
Masalan, joriy yilning o`tgan 10 oyi mobaynida 2 mlrd. AQSh dollaridan ortiq bo`lgan tovarlar xorijiy mamlakatlar bozorlariga yo`naltirildi.
Mazkur ko`rsatkich 2020 yilning mos davriga nisbatan 663,8 mln. AQSh $ yoki 47 %ga oshdi.
Tovarlar 80 ga yaqin davlatlarga eksport qilingan bo`lib, asosiy hamkor davlatlar Rossiya, Turkiya, Xitoy va Qozog`iston davlatlari hisobiga to`g`ri kelmoqda.
Eksport qilingan asosiy tovarlar: metallar va ulardan tayyorlangan mahsulotlar, to`qimachilik, elektronika va ularning qismlari, kalava ip, oziq-ovqat va meva-sabzavot mahsulotlari hisobiga to`g`ri kelmoqda.
Bojxona postlarida jami 314 274ta bojxona yuk deklarasiyalari rasmiylashtirilib, 71 549 ta bojxona ko`rigi jarayonlari amalga oshirildi.
Bojxona yuk deklarasiyalarini Xavfni boshqarish axborot tizimi bo`yicha yo`laklar kesimida tahlil qiladigan bo`lsak, deklarasiyalarning 83 080 tasi yoki 26,4 foizi “yashil yo`lak”,153 021 tasi yoki 48,7 foizi “sariq yo`lak”, 78 173 tasi yoki 24,9 foizi “qizil yo`lak” tartibida rasmiylashtirildi.
Sodda qilib aytganda, boshqarmada tadbirkorlarning 75 % yuklari soddalashtirilgan tartibda rasmiylashtirildi.
Boshqarmada bojxona to`g`risidagi qonun hujjatlarining buzilishini oldini olish, aniqlash va ularga chek qo`yish, kontrabandaga qarshi kurashish borasida bir qator ishlar amalga oshirildi.
Jumladan, 2 382 ta huquqbuzarlik holatlari aniqlanib, daliliy ashyo sifatida 367,5 mlrd. so`mlik tovar-moddiy boyliklar ushlab qolindi.
Aniqlangan huquqbuzarlik holatlari bo`yicha 56,2 mlrd. so`m qo`shimcha bojxona to`lovlari hisoblandi.
Boshqarma tomonidan huquqni muhofaza qiluvchi boshqa organlar bilan hamkorlikda giyohvand vositalarining noqonuniy muomalasiga qarshi kurash yo`nalishida 66 ta holatda 56 kg. 76,49 gr., jumladan, 8 tup marixuana o`simligi, 8020 dona “tramadol” giyohvandlik vositalarining noqonuniy aylanmasiga chek qo`yildi.
Psixotrop va kuchli ta`sir etuvchi, zaharli va zaharlovchi moddalarni noqonuniy aylanishi bilan bog`liq 26 ta holatda 542 dona psixotrop tabletka va 6 kg. 340,47 gr. kuchli ta`sir etuvchi modda va 27 833 dona kuchli ta`sir qiluvchi dori vositalari ushlab qolindi.
Bundan tashqari, tovar-moddiy boyliklarning noqonuniy aylanmasiga qarshi kurashish yo`nalishida 2,3 mlrd. so`mlik 149 707 quti tamaki mahsulotlari, 11,6 mlrd. so`mlik sifati kafolatlanmagan dori vositalari va tibbiyot buyumlari, 16,2 mlrd. so`mlik oziq-ovqat mahsulotlarining bojxona chegarasi orqali noqonuniy olib o`tilishi bilan bog`liq huquqbuzarlik holatlari aniqlandi.
Boshqarmada 2021 yilning 12 oyi davomida qilingan ishlar, aniqlangan holatlar, o`tkazilgan uchrashuvlar, sayyor qabullar targ`iboti yuzasidan mahalliy hamda markaziy televideniyalar, radio va boshqa ijtimoiy tarmoqlar orqali jami 1817 marotaba chiqishlar amalga oshirildi.
Kelgusida ham quyidagilar yo`nalishlar boshqarmaning asosiy strategik yo`nalishlari bo`lib qoladi:
Bunda, ilg`or usullarni qo`llagan holda bojxona nazoratini olib borish
Shu o`rinda fuqarolarga boshqarma faoliyatiga oid ma`lumotlarni telegram ijtimoiy tarmog`i orqali https://t.me/tshbb_bojxona kanali orqali kuzatib borishlari, boshqarma faoliyatini takomillashtirish, eksport-import operasiyalari bilan bog`liq murojaatlarini boshqarmaning 71-207-09-39 telefon raqami yoki toshkent_shahri@customs.uz,tashkent_customs@exat.uz pochta manzillari orqali yo`llashlari mumkinligini eslatib o`tamiz.
Tolibjon Saidov,
Toshkent shahar bojxona boshqarmasi boshlig`i
