Joriy yilning 1-iyunidan boshlab Rossiyada "Xudo ko‘zi" (rus. «Glaz Boga») nomli yangi yuzni tanish tizimi faoliyat boshlaydi. Bu tizim orqali jamoat joylaridagi kuzatuv kameralari, savdo markazlaridagi ramkalar va hatto xonadon domofonlari orqali fuqarolarning yuzlari aniqlanib, ma’lumotlar huquq-tartibot organlariga uzatiladi.
Masalan, Moskvada 160 mingdan ortiq videokamera onlayn rejimda ishlab, yuzni tanish tizimiga ulangan. Bu tizim yuzlarni bir necha soniya ichida aniqlab, ma’lumotlarni markaziy bazaga yuborish imkoniyatiga ega. Birgina 2021-yilda Rossiyadagi 1 million kameraning uchdan biri yuzni tanish tizimiga ulangan edi.
Tizimning maqsadi jamoat xavfsizligini oshirish va huquqbuzarliklarni tezkor aniqlashdan iborat. Biroq, inson huquqlari himoyachilari bu tizimning shaxsiy hayot daxlsizligiga tahdid solishi mumkinligini ta’kidlamoqda. Masalan, 2018-yilda Moskvada faol Mixail Aksel yuzni tanish tizimi orqali noqonuniy ravishda kuzatuvga olingani ma’lum bo‘lgan.
Rossiya hukumati bu tizimni fuqarolar xavfsizligini ta’minlash vositasi sifatida ko‘rsatmoqda. Biroq, mutaxassislar va huquq himoyachilari shaxsiy ma’lumotlarning maxfiyligi va tizimdan noqonuniy foydalanish ehtimoli haqida xavotir bildirmoqda.
Abdulloh Sayyid
