Rejissyor Abduxalil Mengnorovning "Abu Iso Muhammad Termiziy" badiiy filmi XVI "Luchezarny angel" xalqaro kinofestivalida ishtirok etadi. Bu haqda "O`zbekkino" milliy agentligi matbuot xizmati xabar berdi.
Abduxalil Mengnorov,
ssenariy muallifi, rejissyor va bosh rol ijrochisi:
–Turli qiyofaga kirish – aktyorlik kasbi taqozosi. Meni tomoshabinlar ushbu filmdagi Imom Termiziy siymosida eslab yurishlarini istardim... Gapni ikki-uch yil avvalgi voqealardan boshlasam. “O`zbekkino” Milliy agentligi rahbariyatidan shu taklif tushganida, ochig`i, jiddiy olmadim. Uyga borib, kitob titkilagan bo`ldim – hech vaqo topilmadi. Xamirturish yo`q. Sheroboddan sal naridagi qishloqda tug`ilgani, bobosi Marvdan kelib qolib, Termizda qo`nim topgani va hokazolar. Ota-onasi, farzandlari haqida hech qaerda yozilmagan.
Tarixga sho`ng`idim. Buyuk allomaning zamondoshlari hayoti, davr muhitini o`rgandim. Keyin Surxonga otlandim. Qirqqiz qal`asidan Imom Termiziy maqbarasigacha kezdim. Kutilmaganda Sulton saodat majmuasini ko`rib qoldim. Asl holicha, tarixligicha turibdi. Shu yurishimda tepaliklar oshib, so`qmoqlar oralab tuproq kechdim. Orqaga qaytdim, yana izlandim. Gohida voz kechdim, yana kirishdim. Bir yil deganda tuman tarqaganday bo`ldi. Ulug` muhaddis haqidagi ma`lumotlar misqollab yig`ildi. Shu tariqa yaxlit ssenariy dunyoga keldi.
To`g`ri, meni xayolparastlikda ham ayblashdi, o`zim to`qigan fantaziyaga zo`r bergan emishman. Aslida, har bir epizod ko`plab chig`iriqlardan o`tdi, birlamchi manbalar asosida ishlandi. Qat`iy aytamanki, voqealarning katta qismi izlanishlar, o`rganishlar asosida yaratilgan. Tomoshabinga to`qimadek ko`rinayotgan ayrim sahnalar ham sahih hadislar mohiyatiga qurildi.
Muhaddislar xotira kuchi susaysa yoki o`zidan shubhalansa, hadis yig`ishni to`xtatishgan ekan. Noto`g`ri ma`lumotni odamlarga etkazib qo`yishning gunohi og`ir sanalgan. Filmda Imom Termiziy qachonlardir kesib tashlangan daraxt o`rnini xotira va sezgi orqali topishi, ishonch hosil qilgach, ishida davom etishi ko`rsatilgan. Shundan o`zimiz ham saboq chiqarib, aniq manbasi bo`lmagan voqealarni ssenariyga kiritmadik.
