Esnash, kekirish, hiqichoq tutishi... Sababi – xastalikmi?

Sog`lig`imiz bilan bog`liq oddiygina o`zgarish ham, aslida, biror xastalik belgisi bo`lishi mumkin. Masalan, tez-tez hiqichoq tutishi, aksirish yoki esnash kabi alomatlarni olsak. Bunday holatlarning me`yoridan ortiq, ya`ni muntazam qaytalanishi organizmda yuzaga kelgan muammolarni anglatishi ham mumkin. Hozir shu xususda batafsil ma`lumot beramiz.

“Hiq-hiq...”

Diafragmaning tortishib-qisqarishi natijasida to`satdan tovush chiqarib nafas olish – hiqichoq tutishi bilan namoyon bo`ladi. Odatda, hiqichoq tutib qolsa, bir qultum suv ichish yoki bir necha soniya nafas olmay turish tavsiya etiladi.

Tez-tez hiqichoq tutishi va uning uzoq davom etishi qorin bo`shlig`ida yallig`lanish borligidan darak bo`lishi mumkin. Shuningdek, hiqichoq tutgan payt ko`krak qafasida og`riq turishi – bosh va orqa miyaning ayrim kasalliklari, ba`zan miokard infarktiga moyillik yoki asab qo`zg`alishlari bilan bog`liq ekanligi ham ehtimoldan holi emas. Agar sizni ushbu holat bezovta qilayotgan bo`lsa, TERAPEVT shifokorga murojaat qiling.

Ko`zlar pirpirasa

Ko`zni qisib-ochish xuddi nafas olish kabi organizmning tabiiy ehtiyojidir. Bu bilan mazkur a`zodagi chang-g`ubor tozalanib, namlanadi. Ko`zning me`yorida pirpirashi ortiqcha bezovtaliklar tug`dirmaydi. Agar kutilmaganda takrorlanish tezligi ortsa yoki keskin pirpirash boshlansa, ko`zning quruqlashishi sindromi, allergik kasalliklarga moyillik, asab kasalliklaridan ehtiyot bo`lish kerak. Bunday holatda OKULIST shifokor tavsiyalariga amal qilish zarur.

Buncha ko`p esnading, deyishsa...                                   

Ko`pchilik qatori esnash faqat mudroq bossa yuzaga keladi yoki esnayotgan odamga qarab turilsa, undan yuqib qoladi, deb o`ylashingiz mumkin. Aslida esa organizm toliqqanida, yurak qon-tomir tizimi faoliyati yomonlashganida, jismoniy faollik kam bo`lsa, dim xonada uzoq qolib ketilsa ham esnash yuzaga keladi.

Odatda, esnash muayyan kasallik bilan bog`lanmaydi. Ammo u uzoq davom etgudek bo`lsa, miyada kislorod etishmayotganini taxmin qilish mumkin. Agar tez-tez takrorlanadigan esnash bezovta qilsa, yaxshisi, TERAPEVT shifokor ko`rigiga yo`l oling.

Kekirish  odatga aylanmasin

Kekirsak, “to`yib ketdim”, deymiz. Tibbiyotda esa bu holatning  boshqacha talqini bor. Qorinda gaz to`planishi mavjud bo`lsa, odam kekiradi, ya`ni nafas chiqarish teshigi orqali ortiqcha gazlar tashqariga yo`l oladi. Agar kekirganingizda og`zingiz taxirlashib, ovoz chiqarsangiz, oshqozon faoliyatiga diqqat qiling. Ehtimol, ushbu a`zoda biror salbiy o`zgarish bordir. Kekirganda nordon ta`m sezish esa me`da shirasidagi nordon muhitning buzilishidan, achqimtiri esa o`t dimlanishidan bo`lishi mumkin. Bunday hollarda GASTROENTEROLOG mutaxassis yordam beradi.

Jig`ildon tez-tez qaynasa

Ko`pincha, me`da shirasida kislota ko`payib yoki kamayib ketsa, jig`ildon qaynashi yuz beradi. Shu bilan birga tez-tez jig`ildon qaynashidan shikoyat qiladigan kishilar me`da kasalliklari (me`da yarasi, gastrit), xolesistit kabi kasalliklarga ahamiyat berishlari maqsadga muvofiqdir. Shuningdek, homiladorlik davri o`zgarishlari va uyqudan avval to`yib ovqatlanish asoratida  ham jig`ildon qaynashi mumkin. Ikki-uch kun ketma-ket jig`ildon bezovta qilsa yoki taomdan so`ng ushbu holat takrorlansa, imkon qadar GASTROENTEROLOG  shifokor bilan bamaslahat kerakli muolajalarni oling.

Qo`llaringiz qaltiraydimi?

Qattiq asabiylashganimizda qo`llarimizga titroq kiradi. Bu qo`l qaltirashining asab bilan bog`liq shaklidir. Bordi-yu, qo`lingizda kutilmagan qaltiroq tursa  –  jismoniy va ruhiy zo`riqish, kichik miya shikastlanishi, qalqonsimon bez faoliyati bilan bog`liq ayrim holatlar yoki yoshga doir organizm o`zgarishlari yuzaga kelgan bo`lishi mumkin. Qolaversa, ayrim dori preparatlarini muntazam ravishda qabul qiladiganlar va tarkibida  kofein mavjud ichimliklarni xushlovchilarda ham qo`l qaltirashi uchrab turadi. Muntazam qo`l qaltirashida, avval TERAPEVT shifokorga murojaat qilib, zarur hollarda boshqa mutaxassis tavsiyalarini olishingiz kerak.

Qovoq  “uchish”i yaxshilikka, ammo....

Tez-tez qovoq uchishi ayrim kasalliklar sabab yuz berayotgan bo`lishi ham mumkin. Masalan, muntazam va uzoq vaqt kompyuterda ishlash, ko`z quruqlashishi hamda toliqishi, avitaminoz (organizmda ayrim vitamin va mikroelementlarning etishmasligi) hamda  allergiya kabi holatlar gumondor omillar sirasiga kiradi. Bunday holatda OKULISTga uchrasangiz, kerakli tavsiyalarni olasiz-u, yuz berishi mumkin bo`lgan kasallik asoratlarini tezgina bartaraf etishga muvaffaq bo`lasiz.

“Xa-a-a-apshu!!!”

Aksirish organizmning himoya reaksiyasidir. Biroq tez-tez aksirish ayrim kasalliklar belgisi bo`lishi ham mumkin. Misol uchun, gripp, shamollash, allergiya, biror jarohat sabab burun sinishi yoki lat eyishi sodir bo`lgan taqdirda nafas olish yo`lidagi noqisliklar sabab tez-tez aksirish yuz beradi. Yuqorida aytganimizdek, aksirish himoya vazifasini bajargani bois ayrim hidlarga aks ta`sir sifatida namoyon bo`lishi mumkin. Tamaki yoki xazon tutuni, daraxt bargi va gulining chang zarralari ham aksirishni qo`zg`atuvchi omillardir. Bordi-yu, aksirish shamollash bilan bog`liq bo`lsa, zarur muolajalarni kechiktirmang. Aks holda esa allergiya qo`zg`atuvchi omillarga moyillikni aniqlash uchun ALLERGOLOG mutaxassis tavsiyasi asqotadi.

Quloqlar  shang`illashi...

Eshitgan bo`lsangiz, gipertoniya (arterial qon bosimining ko`tarilishi) va gipotoniya (qon bosimining tushib ketishi)ga chalingan  kishilar quloqlaridagi shovqindan  shikoyat qilishadi. Ammo quloq shang`illashi birgina shu holatlarda kuzatilmaydi. Qon bosimining goh pastlab, goh yuqorilab “o`yna”shi, ruhiy siqilish, toliqish, ba`zan homiladorlik davrida ham quloqlarda shovqin bo`lishi mumkin. Bunday vaziyatda OTOLORINGOLOG shifokorga murojaat etganingiz ma`qul. Chunki mazkur holat yurak qon-tomir tizimi xastaliklarining dastlabki belgisi bo`lishi mumkin. Shifokor buni aniqlab, sizni to`g`ri tibbiy tekshiruvga yo`naltiradi.

Qo`lingiz uvishib qolmaydimi?

Qo`llarning  doimiy uvishib turishi ayrim kasalliklardan darakdir. Agar bir vaqtning o`zida ikkala qo`lda ham uvishish bo`lsa, markaziy asab tizimidagi o`zgarishlar, bu kabi holat bo`yin sohasida kuzatilsa, osteoxondroz yoki umurtqalararo churra hosil bo`layotgani taxmin qilinadi. Mabodo, tunda chap qo`lingiz uvishib tursa, yurak faoliyatidagi salbiy o`zgarishlar ehtimoli ham yo`q emas. Shuningdek, organizmda V12 vitamini etishmasligi, uyqu payti bir taraf bilan uzoq yotib qolish kabilarda ham qo`l uvishishi kuzatiladi. Tez-tez qo`l uvishishidan bezovta bo`lsangiz, albatta, KARDIOLOG va TERAPEVT shifokor qabuliga boring.

Oyoq tomiri tortishsa...

Kechalari oyoq tomiri tortishib, halovatingiz buzilayaptimi? Hoynahoy, og`riq zo`ridan sapchib turayotgandirsiz? Bu holatning tez-tez sodir bo`lishi organizmingizga magniy va kaliy tuzlari, shuningdek, kalsiy etishmayotganini anglatadi. Qolaversa, bo`g`imlar shikastlanishi, ayrim infeksiyalar ta`siri hamda jarohatlar asoratida ham oyoq tomirlarida tortishish kuzatilishi mumkin. Bu holatda kerakli muolajani TERAPEVT shifokoridan bilib olasiz.

“Buncha qichinmasangiz?!”

Kunning ma`lum bir qismida yoki vaqti-vaqti bilan tanadagi ayrim a`zolar – qo`l va oyoq kafti, bo`yin, kurak, ko`krak sohasi qichishishi bezovta qilsa, gigiena talablariga urg`u beribgina qolmay, taxminiy sabablarni ham inobatga oling. Teri kasalliklari (ekzema, neyrodermit, qichima), ayrim dori preparatlari ta`siri, me`da-ichak yo`li, jigar, buyrak kasalliklari va modda almashinuvi buzilishi, qandli diabet kabilarda tana qichishishi kuzatilishi mumkin. Shuningdek, asab kasalliklari hamda organizmda gijja mavjud bo`lsa ham teri qichishadi. Davosi uchun DERMATOLOG shifokorga murojaat etsangiz, u zarur tibbiy tekshiruvlardan so`ng eng to`g`ri maslahatni beradi.

“Tomog`imga nimadir qadaldi”

Ahamiyat bergan bo`lsangiz, qattiq asabiylashganda xuddi tomoqqa nimadir qadalganday bo`ladi. Mutaxassislar fikricha, bu holatning bir necha omillar bilan bog`liqligi bor. Agar asabiylashganda tomoqqa nimadir qadalsa, demak, bu asabdan; xotirjam holatda ham tomoqda yot narsa turganday his etsangiz, qalqonsimon bez faoliyati bilan bog`liq o`zgarishlar yuzaga kelgan; tanovvuldan so`ng qorinda og`irlik, og`izda yoqimsiz ta`m va tomoqqa biror nima qadalishi oshqozon-ichak faoliyati bilan bog`liq; shuningdek, bo`yin umurtqasi bilan bog`liq bezovtaliklarda tomoqqa nimadir qadalgandek hissiyot  bo`lishi mumkin. Tomoq shilliq pardasining  yallig`lanishi, angina yoki o`tkir loringitda ham tomoqda yot narsa turganday tuyuladi. Bezovtaliklar tez-tez sodir bo`lsa, ENDOKRINOLOG, VERTEBROLOG, GASTROENTEROLOG va OTOLORINGOLOG shifokorlarga murojaat qiling.

Terapevt Nodira Hamroeva tavsiyalari asosida

Samira ULUG`BEKOVA tayyorladi