"Darakchi" gazetasidagi "10 qaltis savol" loyihasining galdagi mehmoni professionalmusiqiy bilimga ega xonanda UMIDAXON...
1 — “Umr o`tar”, “Yulduzimsan”, “Sendadur ko`nglim” va “Yo`limdan qoch”, “Serial”, “Safsata” qo`shiqlari. Qay biri "tarozi pallasini bosadi"?
— Albatta, milliy yo`nalishdagi qo`shiqlarim. Chunki bu ijodim etti yoshdan etmish yoshgacha bo`lgan auditoriyani qamrab ololgan. Lekin zamonaviy, kayfiyatbop qo`shiqlarimning ham o`z tinglovchilari bor. Ijodkor serqirra bo`lishi kerak, bitta yo`nalishda qotib qolishni istamayman. Maqom, estrada, rep, qisqasi, hamma yo`nalishda kuylay olaman va turli yo`nalishlarning ixlosmandlarini xursand qilishga harakat qilaman. Kim hozir ettidan etmish yoshgacha bo`lgan muxlislarga yoqadigan qo`shiq kuylay olyapti? Hech kim!
2— Demak, Umidaxon ham bunday qo`shiq kuylay olmaydi, shundaymi? Avval imkonini topgansiz-ku, hozir nima xalal beryapti? Ertaga sizning ham qo`shiqlaringizni sog`inib tinglanishi yoki unutilishi o`z qo`lingizda-ku!
— Besh qo`l barobar emas, hammaga birdek yoqib bo`lmaydi. Ustoz san`atkorlarning qo`shiqlarini shlyager, deb eshitaverishadi. Lekin bugungi muxlis butunlay boshqacha. Mendan avval ijod boshlaganlar ham bor-ku. Birortasi sog`inib tinglanadigan qo`shiq yozganicha yo`q. Men ijod boshlaganimga esa endi etti yil bo`ladi. Unutilmas qo`shiqlar yozishga harakat qilaman, Xudo xohlasa.
3— Ustoz san`atkor Nuriddin Haydarovning “Yulduzimsan” nomli qo`shig`ini yangi sayqalda ijro etib, ozmi-ko`pmi e`tirof etildingiz. Biroq shu nomli musiqiy albomingiz muqovasidagi “Oti Yulduzimsan” yozuvi nafaqat ustoz san`atkorga, balki muxlislarga nisbatan ham hurmatsizlik emasmi?
— Albom chiqarish uzoq yillardan beri kutilgani uchun jarayon tezlashib ketdi. Qolaversa, o`z shaxsiy muammolarimga o`ralashib, befarqlik qildim, tan olaman. Lekin taqdimot o`tgach, sotuvga chiqqan hamma albomning muqovasidagi yozuv “Yulduzimsan” deb to`g`rilandi.
4— Umidaxon so`nggi vaqtda she`rlardan emas, matndan qo`shiq kuylayapti. Tanqidni boshlab berdim, qolgan kamchiliklaringizni vijdonan davom ettiring-chi...
— To`g`ri, ba`zi qo`shiqlarim matndan iborat, lekin hammasi emas. Xudo xohlasa, bundan buyon shoirlar bilan hamkorlik qilaman. Gohida dangasaligim tutsa, ishga kirishishim qiyin kechadi.
5 — "Cover up" loyihasidagi ishtirokingiz bilan ijodkor sifatidagi imkoniyatlaringizni sinab ko`rdingiz. Xo`sh, nimalarni hali eplolmas ekansiz?
— “Golos” loyihasini ko`rib, bizda ham shunday loyihalar bo`lsaydi, derdim. "Cover up"ga taklif qilishganida juda xursand bo`ldim. Bu loyiha men uchun katta “maktab” bo`ldi. Savolga kelsak, hammasini eplay olar ekanman!
6 — Unda O`zbekistonda xizmat ko`rsatgan artist Tohir Sodiqovning siz bilan duet kuylashdan bosh tortgani va O`zbekiston xalq artisti Farrux Zokirovning tanqidini qanday tushunish kerak?
— Tohir Sodiqov ko`rsatuv boshida maqtab turib, so`nggida salbiy fikr bildirdi, duet kuylashdan ham bosh tortdi, tushunmay qoldim. Nazarimda, bu harakatini o`zini katta tutishga yo`yish mumkin. Farrux Zokirov “sover” yo`nalishini qabul qilolmadi, shu bois tanqid qildi. Vaholanki, loyiha shartiga ko`ra, qo`shiqni “sover” yo`nalishida kuylagandim, ijroim yomon emasdi. Agar bu uslub yoqmasligini bilganimda, qo`shig`ini xuddi o`zidek qilib kuylab berardim, qo`limdan kelardi.
7— “Xit” qo`shiqlaringiz yo`qligi birgina sizga bog`liq emasligini aytishdan charchamaysiz. Kechirasiz-u, ijrochi sifatida she`r tanlash imkoniyatiga egasiz-ku yo prodyuserlik markazi bilan shartnomangizga bunday huquq kiritilmaganmi?
— To`g`ri, avvallari unday huquqim yo`q edi. Shu bois ijodni milliy yo`nalishdan boshlaganman va e`tiborga tushmaganman. Aslida “Kel, yarashaylik” qo`shig`im yo`nalishida ijodga kirishni istagandim, ruxsat bo`lmagan. Vaqt o`tib, “Kel, yarashaylik”ni kuylashga ko`ndirib, “tashrif qog`ozi”ga ega bo`ldim. Orada bu yo`nalishdan chekinilmaganida hozir bunchalik qiynalmagan bo`lardim. Yaqindan beri erkinlikka ega bo`ldim. Nasib bo`lsa, ommalashadigan qo`shiqlarim bo`ladi.
8— San`atdagi qirq yillik tajribaga ega san`atkorlarning farzandisiz, “Yo`limdan qoch” klipi bilan “plagiat”likka qo`l urib, misqollab yiqqan obro`ingizni sovurish shartmidi? Klipmeykerga ham ko`chirmakashligi uchun pul to`landimi, tekinga ishlamagandir?
— Yo`q, bu bilan obro`im sovurilmadi. Mashhur san`atkorlar singari “plagiat” qo`shiqlarni “o`zimniki”, deb turganim yo`q-ku. Klipimda bir-ikkita kadrdangina foydalanilgan, bu ko`chirmakashlikka kirmaydi, nazarimda. Klipmeyker o`sha klip kadrlarini ko`rsatganida o`zim rozi bo`lganman. Asosiysi, qo`shig`im o`g`irlanmagan.
9— Umidaxon qachon shou-biznes vakilidan san`atkorga aylanadi?
— (O`ylanib) Yillar o`tib, ustoz san`atkorlarimiz singari qoqilib, yiqilib, o`z yo`limni topaman va san`atkorga aylanaman, degan umiddaman.
10.Maxsus savol!
Dilorom Omonulaeva, O`zbekiston Respublikasi san`at arbobi
— Umidaxon, ham maqom, ham o`zbek va Evropa estradasini maromiga etkazib ijro eta oladigan, professional texnikasi yuqori xonandasiz. Ovoz zo`r bo`lsa-da, o`z qo`shig`i bo`lmasa, bu — vaqtning behuda ketgani. Bitta kamchiligingiz — o`z repertuaringiz yo`q yo yanglishyapmanmi?
— Dilorom opa, siz darslik yuzasidan kuylagan qo`shiqlarimnigina bilasiz. Balki ijodimni kuzatmaganingiz uchun shunday fikrdadirsiz?!
Sadoqat ALLABERGANOVA suhbatlashdi
