Avval xabar qilganimizdek, bugun O`zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoev Namangan viloyatiga tashrif buyurdi.
Shavkat Mirziyoev Uchqo`rg`on tumani Norin daryosi bo`yida joylashgan noyob baliq turlarini ishlab chiqarish korxonasi - “DB Group Eco” faoliyati bilan tanishdi, deya xabar qilmoqda Prezident Matbuot xizmati.
Mamlakatimizda uzoq yillar davomida mazkur tarmoqni tizimli va ilmiy yondashuvlarga asoslangan holda rivojlantirishga etarlicha e`tibor qaratilmadi. Bu baliqchilikning imkoniyatlarini chekladi, xo`jaliklarda hosil etishtirish quvvati kamayishiga sabab bo`ldi. Hozirda baliq etishtirish nafaqat serdaromad soha, balki uning ijtimoiy ahamiyati katta ekanligi inobatga olinib, bu bilan shug`ullanayotgan qator tadbirkorlik sub`ektlariga davlat tomonidan subsidiya va imtiyozlar joriy etilmoqda.
Davlatimiz rahbari ushbu sanoat salohiyatini oshirish, aholi taomnomasini baliq mahsulotlari bilan boyitish, sohaga innovasiyalarni joriy etish, tog`oldi hududlarda intensiv usulda baliq etishtirib, eksport hajmini oshirish masalalariga ko`p marta to`xtalgan. 2017 yilda “O`zbekbaliqsanoat” uyushmasi tashkil etildi. Respublikada jami 4000 ga yaqin baliqchilik xo`jaligi faoliyat ko`rsatmoqda. Yiliga 190 ming tonna ushbu inson organizmi uchun foydali mahsulot etishtirilyapti.
Mamlakatimiz hududlarida intensiv usulda baliq parvarishlash korxonalari soni ham ortib bormoqda. Jumladan, 2019 yilda Namangan viloyatida baliq etishtirish 6 ming 932 tonnani tashkil etgan bo`lsa, joriy yilga kelib bu ko`rsatkich 20 ming tonnaga etishi kutilmoqda.
2018 yilda Prezident Shavkat Mirziyoevning ushbu viloyatga tashrifi davomida loyiha sifatida taqdimot qilingan “DB Group Eco” korxonasi 2019 yilda o`z faoliyatini boshladi. Amalga oshirilgan loyiha qiymati 40 milliard so`m bo`lib, shundan 28 milliardi bank krediti, 12,5 milliardi esa loyiha tashabbuskori mablag`idir.
Korxonaning yillik ishlab chiqarish quvvati 1500 tonna baliq mahsulotini tashkil qiladi. Bu erda Evropa tajribasiga asoslangan holda baliqning noyob turlari, forel va losos baliqlarini intensiv usulda etishtirish yo`lga qo`yilgan. Baliq uvildiriqlari va ozuqasi Daniya va Germaniyadan keltiriladi.
Asosan chuchuk va kislorodga to`yingan suvlarda yashaydigan, sovuqsevar ushbu baliq turlarini etishtirish uchun korxona hovuzlariga suv Norin daryosining o`zidan quyiladi va suv aylanma oqim bilan yana daryoning o`ziga qaytadi. Bunda ortiqcha suv va energiya resursi sarflanmaydi.
Baliq uvildiriqdan to tovar holatiga etguniga qadar 1-1,5 yil vaqt davomida parvarishlanadi. Korxona tasarrufidagi 5 gektar joyda uvildiriq va chavoqlar etishtirish uchun yopiq suv havzalari hamda 66 ta ochiq hovuzlar barpo etilgan. 100 ta ish o`rni yaratilgan. Korxona to`liq ishga tushgach, 2000 tonna baliq chavog`i etishtirish imkoniga ega bo`ladi. Ayni vaqtda forel muzlatilgan holda, shuningdek, sovuq va issiq dudlangan, file va kam tuzlangan holatda ichki bozorga chiqarilmoqda.
- Aholi uchun bunday noyob baliq turlari hamyonbop bo`lishi kerak. Buning uchun esa baliqning ozuqa-emini ishlab chiqarishni mahalliylashtirish zarur. Tannarx tushsagina bozori chaqqon bo`ladi, odamlar dasturxoniga baliq etib boradi, tadbirkor uchun ham foyda ikki hissaga ortadi, - dedi davlatimiz rahbari.
Mutaxassislar forelni xonbaliq deb atashadi, u fosfor, omega-3 va omega-6 kabi yog` kislotalariga boy. Uning iste`moli insonda qon-tomir va asab kasalliklari, xotira susayishi kabi xastaliklarning oldini oladi. Shu sababdan forel mahsulotlariga nafaqat ichki, balki tashqi bozorda ham talab katta. Korxona yil so`nggiga qadar Singapur va Rossiyaga 300 tonna baliq eksport qilishni rejalashtirgan.
Prezidentimiz bunday korxonalarning qurilish loyihalarida baliq etishtirishning o`ziga xos jihatlarini inobatga olib, jiddiy yondashish lozimligini ta`kidladi. Viloyatning Uchqo`rg`on, Mingbuloq, Uychi, Pop va Norin tumanlarida 299 milliard so`m qiymatga ega 75 ta yangi loyiha amalga oshirish ko`zda tutilgan.
Shu erning o`zida davlatimiz rahbari viloyatda qishloq xo`jaligining turli tarmoqlari, xususan, baliqchilik, chorvachilik, parrandachilik, quyonchilik, asalarichilik, echkichilikni rivojlantirish bo`yicha yangi loyihalar taqdimoti bilan tanishdi.
Masalan, viloyatda 2020 yilda chorvachilik tarmog`i bo`yicha 84 ta yangi loyiha amalga oshiriladi, go`sht va sutni qayta ishlash korxonalari tashkil etiladi. Pop tumani azaldan jun yo`nalishidagi echkichilik bilan shug`ullanishga ixtisoslashgan.
Davlatimiz rahbari yo`qolib ketgan shu tajribani qayta tiklash, jun etishtirish va qayta ishlash bo`yicha klaster tashkil qilish, Pop va Chust tumanlaridagi 1,500 ming xonadonga 20 mingta qo`y va echkini shartnoma asosida tarqatish bo`yicha ko`rsatmalar berdi.
Parrandachilik yo`nalishida esa 39 ta loyiha amalga oshiriladi, 440 ta ish o`rni yaratiladi. Tijorat banki tomonidan asalarichilik yo`nalishi bo`yicha ham 46 ta loyiha moliyalashtiriladi.
Davlatimiz rahbari asalarichilikni rivojlantirish bo`yicha kompleks dastur ishlab chiqish, Namangan shahrida 10 ming tonna eksportbop asal tayyorlash, qadoqlash va sotishga ixtisoslashgan kompleksni ishga tushirish bo`yicha topshiriqlar berdi.
