Афғонистон орқали савдо йўлини қандай тиклаш мумкин? Катта миқёсда ўтказилган конференция хорижий телеканаллар нигоҳида

"Марказий ва Жанубий Осиёнинг минтақавий алоқаларини қандай мустаҳкамлаш мумкин? Бу масала яқинда Тошкентда бўлиб ўтган халқаро конференциянинг кун тартибидаги асосий масала бўлди. Унинг ташаббускори Ўзбекистон икки миллиард нафардан зиёд аҳоли яшайдиган минтақа мамлакатлари ўртасидаги ҳамкорликни кенгайтиришга даъват этмоқда"-дея хабар бермоқда EURONEWS .

Маълум қилинишича, Ўзбекистон Президенти ҳузуридаги Стратегик ва минтақалараро тадқиқотлар институти директори Элдор Ариповнинг сўзларига кўра, Ўзбекистон муаммолар ва қарама-қаршиликларга эмас, балки савдо, транспорт, инфратузилма ва туризм соҳаларидаги ривожланиш лойиҳаларига эътибор қаратишни таклиф қилган.

Конференцияга Марказий ва Жанубий Осиё, Россия (Ташқи ишлар вазири Сергей Лавров бошчилигидаги), АҚШ, Европа Иттифоқи делегациялари ҳамда бизнес ҳамжамияти вакиллари ташриф буюрган.

Эвропа Иттифоқи вакили Жозеф Боррел Эвропа Иттифоқининг ташқи ишлар ва хавфсизлик сиёсати бўйича Олий вакили:

«Боғланиш ҳақида гапирганимизда- бу нафақат бетон ва пўлатдан,  моддий инфратузилмадан эмас, балки рақамли инқилобдан , одамлар ўртасидаги алоқаларни ташкил қилишдан иборат эканлигини англашимиз зарур».

Шунингдек, тадбир иштирокчилари минтақани халқаро инвесторлар учун янада жозибадор қилишни муҳокама қилишган. Панель муҳокамаларидан транспорт коммуникациялари, савдо, маданият масалалари ҳам ўрин олган.

Конференцияда яна бир йирик масала– Афғонистон келажаги масаласи кўтарилган. Ўзбекистон Президентининг Афғонистон бўйича махсус вакили Исматилла Эргашев ушбу мамлакатни Марказий ва Ўрта Осиё ўртасидаги «замин кўпригига» айлантириш унга миллий келишувга эришишга ёрдам беришига ишонч билдирган.

Ўзбекистон минтақавий ҳамкорлик ва инфратузилма лойиҳаларини кенгайтириш тарафдоридир. Бундай лойиҳалардан бири — Афғонистонга электр энергияси етказиб берадиган Сурхон — Пули-Хумри электр узатиш линиясининг қурилиши сифатида таъкидланган.  Энергетика вазири ўринбосари Шерзод Ходжаев айишича, ҳозир Ўзбекистон бозорнинг 40% қисмини эгаллаб турибди, электралоқа қурилиши тугаллангандан сўнг таъминот ҳажми 2,5 баробар ортиши мумкин.

Транспорт йўналишларини диверсификация қилиш Марказий Осиё мамлакатларининг денгизга чиқмасдан ҳал этиладиган масалалар учун муҳим вазифалардан биридир.

Марказий ва Жанубий Осиёни боғлаб, биз жуда муҳим вазифани ҳал қиламиз. Шундай қилиб, қитъалараро мамлакатлар, масалан, Ўзбекистон каби, денгиз портларига кириш имкониятига эга бўлади ва глобал таъминот занжири ва савдо тармоғининг бир қисми ҳаракатга кела бошлайди.   
-Ким Ёнг Те -Халқаро транспорт форумининг бош котиби

Ўзбекистон янги транспорт йўлакларини барпо этиб, яна бир глобал лойиҳани — Афғонистон орқали Покистонга темир йўл қуришни бошлади. Жанубий ва Марказий Осиёни бирлаштириб, Мозори-Шариф—қобул—Пешовар йўли афғон иқтисодиёти ва бутун минтақа иқтисодиёти учун рағбат бўлиб, ўрта Осиё мамлакатларига денгизга чиқиш имконига эга бўлмаган Покистон денгиз портларига, кейин эса Ҳиндистонга тўғридан — тўғри йўл очади. "Агар сиз харитага қарасангиз, — дейди Элдор Арипов, - Ўзбекистон ва Марказий Осиё мамлакатлари денгиз алоқаларига энг қисқа йўлни топишини кўрасиз."

Ўзбекистонлик тадбиркор Амрулло Садулоҳ янги темир йўлнинг пайдо бўлиши  бизнесга ажойиб истиқболларни очишини айтади. У мураккаб логистика туфайли у тез-тез молларни импорт  ва экспорт қилиш орқали йўқотишларга дуч келади:

"Биз Покистондан картошка олиб келганимизда, логистикада  жуда катта харажат бўлади, шунинг учун маҳсулот жуда қиммат. Худо хоҳласа, бу йўл биз учун очилади.