Бу мақолани ўқиб, менга фойдаси тегмас экан дея ўйламанг. Турмуш ўртоғингиз, ака-укангиз ёки фарзандингизга кўрсатинг. Ахир таъмирлаш мавсуми бошланай деб турибди. Гарчи бу йил катта таъмир ишларини режалаштирмаган бўлсангиз ҳам, ҳеч бўлмаганда хоналарнинг чироқларини тежамкорларига алмаштиришни тавсия қиламиз. Чунки бу маблағингизни иқтисод қилишга кўмаклашади. Биз сизга уларни реклама қилмаймиз. Шунчаки, афзаллиги ва камчиликларини санаб ўтамиз, холос. Қай бирига ихтиёр беришни эса ўзингиз ҳал қиласиз.
Қандай турлари мавжуд?
Ҳозирги кунда кўпчилигимиз маълуму машҳур вольфрамли лампочкалардан фойдаланамиз. Бироқ охирги йилларда дўкон расталарида энергия тежовчи лампочкалар пайдо бўлди. Бугунги кунда уларнинг 2 турини учратиш мумкин:
- Люминесцент (газли);
- светодиод.
Газли лампалар
Одатда спиралсимон ёки “U” кўринишида бўлади.
Афзалликлари:
- Биз ўрганиб қолган вольфрамли лампаларга қараганда ёруғлик бериш имконияти юқори. Яъни хонанга 3-4 баравар ёруғроқ нур таратади.
- Агар кунига 5 ва ундан кам марта ўчириб-ёқсангиз, ўртача 5 йил хизматингизда бўлади. Кафолат муддати эса 2 йил. Чек ва қутичасини сақлаб қўйсангиз, кафолат муддати тугамай яроқсиз ҳолга келган лампочкани янгисига алмаштириб олишингиз мумкин.
- Турли рангдагилари мавжуд.
Камчиликлари:
- Агар бутунлигига зиён етса, таркибидаги симоб инсон саломатлигига салбий таъсир кўрсатади;
- Фойдаланиб бўлгач, махсус қабул пунктларига топшириш талаб этилади;
- Яхшилаб ёниб олиши учун бирор дақиқа талаб этилиши мумкин.
Ўртача нархи: 8 000 сўмдан бошланади.
Светодиод лампалар (LED)
Бундай лампаларни танлай туриб, кўча, идора (офислар) ва уйни ёритиш учун мўлжалланган алоҳида турлари мавжудлигига эътибор қаратинг.
Афзаллиги:
- Светодиод лампочкалар юқори тежамкорлиги билан эътиборга лойиқ. Агар газли лампа соатига 20 Вт. электр қувватини сарфласа, светодиод турига атиги 11 Вт. кифоя.
- Узоқ муддат хизмат қилади (30 000 дан 50 000 соатгача). Бу ўрта ҳисобда 15 йил дегани.
- Юқори мустаҳкамликка эга. Фойдаланиб бўлгач, махсус топшириш пунктларига олиб бориш шарт эмаслигини қўшимча қулайликлар қаторига киритиш мумкин. Табиатга зиён етказмайди.
- Ёниши учун вақт талаб этилмайди.
- Ультрабинафша ва инфрақизил нурлар, оғир металл ва симоб йўқ.
- Бундай лампаларнинг асосий камчилиги нархининг қимматлиги ҳисобланади.
Камчиликлари:
Ўртача нархи: 20 000 сўмдан бошланади.
Қадоғини ўқиймиз
Тежамкор лампочкаларнинг ёруғлик таратиши ҳам турлича бўлади. Вольфрамли лампочкалар сарғиш нур таратишини биламиз. Тежамкорларининг қандай нур таратишини эса қадоғидаги ҳарфларга кўра аниқлаб олиш мумкин.
Б — оқ нур таратади;
ТБ — оқиш (яъни кўзни чарчатмайдиган оқиш нур таратади);
Д — кундузи фойдаланиш учун;
Ц — ёруғлик тарқатиши яхшиланган тури дегани;
Э — экологик жиҳатдан яхшиланган;
Асаб тизимига таъсири
Ҳар қандай тежамкор лампа липиллаш хусусиятига эга. Баъзилари кўпроқ, бошқалари эса камроқ. Гарчи бир қарашда уларнинг бу хусусияти кўзга ташланмаса-да, липиллаш инсон нерв тизимига салбий таъсир кўрсатиб, асабийлаштириши, тез чарчатиши аниқланган. Агар чиндан ҳам сифатли лампочка харид қилишни истасангиз, ёниб турган лампага қўл телефонингизнинг камерасини тутиб кўринг. Нурнинг қимирлаётгани камерада яққол намоён бўлади. Харид чоғида имкон қадар камроқ липиллайдиган турига эътибор қаратинг.
МАФТУНА тайёрлади.
Манба: «Sug'diyona» газетаси
