1

Koronavirus hali vaksinasi topilmagan kasallik. U haqda nimalarni bilish kerak?

Salomatlik 24.01.2020, 10:07
Teglar: koronavirus, oldini olish
Koronavirus hali vaksinasi topilmagan kasallik. U haqda nimalarni bilish kerak?

O`zbekiston Axborot va ommaviy kommunikasiyalar agentligida bugungi kunda dolzarb bo`lib turgan koronavirus hamda gripp kasalliklariga bag`ishlangan matbuot anjumani bo`lib o`tgani xakida xabar bergan edik. Unda Sog`liqni saqlash vazirligi va Sanitariya-epidemiologik osoyishtalik agentligi mutaxassislari jurnalistlardan aholining xabardorligi va ogohligini oshirish bo`yicha hamkorlikka chaqirishdi. 

XO`Sh, oxiri o`lim bilan tugaydigan va hali unga qarshi vaksina ishlab chiqilmagan koronavirus haqida nimalarni bilishimiz kerak?

Koronavirus infeksiyasi yuqishi natijasida odatdagi respirator kasalliklardagiday isitma, yo`tal, nafas olish qiyinlishishi, nafas qisishi kabi alomatlar paydo bo`ladi. 

Hozirgi vaqtda Xitoyda paydo bo`lgan koronavirusning kasalligi bo`yicha ilk holat 2019 yilning dekabr oyida qayd etilgan va u kelib chiqishi noma`lum zotiljam (pnevmoniya) deb atalgandi. Shu kungacha deyarli bir oy ichida bu xastalikdan 17 ta bemor vafot etgani aytilmoqda. 

Yangi virusning genetik kodini tahlil qilib ko`rgan Olimlarning ushbu kasallik virusi 2000 yillarda bir qator mamlakatlarda avj olgan va 774 inson hayotini olib ketgan Sars virusiga o`xshaydi degan xlosaga kelishdi. 

Koronavirus – o`zi nima?

Bu ma`lum virus turi bo`lib, infisirlangan hujayralar sitoplazmasida ko`payadi. virus dastlab hayvonlardan yuqishi aytilgandi. Hozirda uning odamdan odamga ham yuqishi aniqlandi. Koronavirus infeksiyasi havo-tomchi, maishiy kontakt yo`li bilan yuqadi, deyilmoqda.

Xitoyning Uxan viloyatida vaqt etgan bemorda buyrak faoliyati buzilishi va boshqa ichki a`zolar zararlanishi kuzatilgan. 

Jahonda 622 holat qayd etilgan bo`lsa, shularning 617 tasi Xitoyda, 2 tasi Tayvandda,AQSh, Yaponiya va Janubiy Koreyada topilgan.

Alomatlari darrov sezilmaydi

AQShda qayd etilgan holatda 30 yoshli fuqaro Xitoydagi Uxan viloyatiga borib kelgan va bir necha kun o`zida alomatlarni his qilmagan. Uchta yirik aeroportda uni tekshirib ko`rishganda kasallik alomatlari hali bo`lmagan. Ammo Uxanda kasallik tarqalganini internetdan bilgach, shifokorlarga uni tekshirib qo`yishlarini so`rab murojaat qilgan. Hozirda amerikalikning ahvoli joyida. 

Kasallikning yana bir nomi – virusli pnevmoniya

  • Turg`un yuqori harorat;
  • Umumiy holat yomonlashishi;
  • Ishtaha yo`qolishi;
  • Tez-tez nafas olish, nafas qisilishi;
  • Holsizlik, archoq, faollikning pasayishi;
  • Turli xususiyatli yo`tal.


Koronavirus yuqmasligi uchun nima qilish kerak?

Avvalo ogoh bo`lish kerak, kasallik o`limgacha olib boradigan yuqumli zotiljam rivojlanishiga olib keladi.

Virus hozirgacha kam o`rganilgan. Birinchi bo`lib kasallik Xitoydagi Uxan dengiz mahsulotlari va hayvonlarining ulgurji bozorida aniqlandi, hozirgi kunda esa kasallik nafaqat Xitoyning boshqa shaharlarida, balki boshqa mamlakatlarida ham kuzatilmoqda.

👉 Koronaviruslar — 38 turni o`z ichiga olgan viruslar oilasidir. Ulardan faqat oltitasigina odamga yuqishi mumkin edi, yangi kasallik virusi esa ettinchisiga aylandi.

👉 Tadqiqotchilarning fikriga ko`ra, virus hayvonlardan tarqalgan, endilikda esa odamdan odamga ham yuqmoqda. ⠀

Virus yuqtirish xavfini kamaytiramiz

✔️ qo`llarni sovunlab yuvish yoki spirt bilan artish;

✔️ yo`talganda yoki aksirganda og`iz va burunni yopish;

✔️ tumov yoki gripp alomatlari bor insonlar bilan himoyasiz yaqin aloqada bo`lmaslik;

✔️ isitma, yo`tal va nafas olish qiyinlashishi paydo bo`lishi bilan shifokorga murojaat qilish;

✔️ jonivorlar sotiladigan bozorlarga borilgan taqdirda, himoyalanmasdan turib hayvonlarni ushlash yoki hayvonlar tegishi mumkin bo`lgan joylarga tegishdan saqlanish;

✔️ ovqatni, ayniqsa go`sht mahsulotlarini yaxshilab pishirish.

O`z salomatligingizni o`zingiz asrang!

(Shu mavzudagi batafsil maqola "Darakchi" gazetasining 5-sonida e`lon qilinmoqda).

Manzura BEKJONOVA tayyorladi.

 

Sharhlar

Qoraqalpog`iston Respublikasida, viloyatlar va Toshkentda 14 kunlik karantin bazalari tashkil etiladi

23.03.2020, 23:49

O`zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2020 yil 23 martdagi 176-sonli qaroriga muvofiq, Qoraqalpog`iston Respublikasida 4 ta, viloyatlar va Toshkent shahrida 3 tadan 14 kunlik karantin tadbirlari...
O`zbekistonda tibbiyot niqoblarini ishlab chiqarish o`n barobarga oshirildi

15.03.2020, 15:46

O`zbekistonda bir martalik tibbiyot niqoblarini ishlab chiqarish ikki oy oldingiga nisbatan o`n barobarga oshirildi. 16 martdan e`tiboran esa tibbiyot niqoblarini xorijga eksport qilish to`xtatiladi. Mamlakatimizda himoya...
Toshkentdan viloyatlarga qaytadigan talabalarga temir yo`llari va samolyotlarda 50% chegirma beriladi

15.03.2020, 15:36

Bugun 15 mart kuni Bosh vazir Abdulla Aripov boshchiligida OAV vakillari va blogerlar uchun brifing tashkil etildi. Unda O`zbekistonda koronavirus keng tarqalishining oldini olish maqsadida...
Ob-havo: Toshkent
Valyuta kursi
1