У эски “ҳунари”дан “айро” атиги бир йил яшади. Нафс қутқуси, бирданига бойиб кетиш васвасаси уни яна ўз домига тортди
Кўпқаватли уйнинг балконидан эрта тонгда атрофни кузатиш мароқли. Одамлар қаёққадир шошади. Кимдир ишга, кимдир ўқишга, яна биров бозорга. Ҳамма рўзғор ташвиши, тирикчилик ғамида. Беш қўл баробар бўлмагани каби тирикчилик ғамида юрган ана шу одамларнинг ҳаммаси ҳам покиза ниятда йўлга чиққан, деб бўлмайди. Қўштирноқ ичида “тирикчилик қилиб юрганлар” ҳам бор, уларнинг хатти-ҳаракатини кузатиб, эшитиб ҳайратдан ёқа ушлайсан киши.
Фирибгарлик. Бу сўз одатда ўзгаларнинг мол-мулкини турли йўллар билан ўзлаштирган ёки қарз олиб қайтармаган ёлғончиларга нисбатан ишлатилади. Ана шу “эски касб” соҳиб ва соҳибалари афсуски, кейинги пайтларда экинга тушган чирмовуқдек урчиб кетмоқда. Тошкент шаҳрида яшовчи фуқаро Дилором Абдуазимова худди шу тоифа вакилларидан. Фирибгарликни касб қилган бу аёл бир эмас, икки эмас, нақд беш маротоба судланган.
Мамлакатимиз суд-ҳуқуқ тизимида амалга оширилган ислоҳотларнинг энг муҳим жиҳатларидан бири билиб-билмай жиноят содир этган фуқароларга нисбатан амнистия акти қўлланишидир. Инсон ҳуқуқларини ҳимоя қилиш бўйича халқаро меъёрлар, демократик принциплар асосида қўлланилаётган амнистия акти жиноят содир этган шахсга яна бир имконият. Халқимизда “Адашишнинг айби йўқ, муҳими, тўғри йўлга тушиб олиш” деган гап бор. Давлатимиз томонидан жазони либераллаштириш бўйича амалга оширилаётган ислоҳотлар халқимизнинг ана шу кечиримлилик, бағрикенглик каби юксак қадриятларига асосланган. Қонунни бузган одамнинг гуноҳини кечириб, жамият қайтадан ўз бағрига олиши инсон манфаатларини ҳимоя қилишнинг энг олий намунасидир.
НАВБАТСИЗ МАШИНА САВДОСИ
Дилором Абдазимова ҳам ана шундай имконият, бағрикенгликдан фойдаланиб, бир неча бор кечирилган, жазодан озод этилган. Албатта, ҳар гал озодликка чиқар, оиласи бағрига қайтар экан, тўғри яшаш, ҳалол меҳнат қилишни дилига туйган. Бироқ, ўрганган кўнгил ўртанса қўймас, деганларидек, Дилором Абдазимова эски “ҳунари”дан “айро” атиги бир йил яшади. Нафс қутқуси, мўмай пул топиш, бирданига бойиб кетиш васвасаси уни яна ўз домига тортди.
Дастлаб, автомашина сотиб олиш ниятида юрган таниши Феруза Якубова унинг тўрига тушди. Дилором Абдазимова автосалонда ишлайдиган таниши орқали навбатсиз “Neхia” русумли автомашинасини сотиб олишида ёрдам беришини айтиб, Ферузадан аввалига 2 минг 800 АҚШ доллари, кейинроқ 5 минг АҚШ доллари олади. Пулларни осонгина қўлга киритган Дилором берган ваъдасини унутиб, пулни ўз манфаати йўлида ишлатиб юборади. Ферузани турли баҳоналар билан алдаб келади. Феруза Якубова пулимни қайтар ёки автомашинани олиб бер, деб келганида Дилором Мирзо Улуғбек тумани ТТЗ даҳасидаги автомашина салонига навбатга ёздириб, пулингни тўлаб қўйганман, яқин кунларда номингга автомашина келади, салондан олиб чиқиб кетасан, ҳаммаси жойида деб, ёлғон ваъдалар бериб яна ишонтиради. Дилоромнинг бу найрангларига ишонган Феруза яна икки ой кутади, лекин натижа йўқ. Тоқати тоқ бўлган Феруза охири автосалонга ўзи боради. Автосалонда унинг номига ҳеч қандай автомашини йўқлигини билгач, пулларини олиш учун бир неча марта Дилоромнинг уйига келади, бироқ... Ҳар гал шу гап, натижа бўлмайди. Уч ой давомида бўлиб-бўлиб 2 минг 200 долларини зўрға қайтариб олади. Қолганини ололмаслигига кўзи етгач, тегишли давлат органига мурожаат қилади.
“ОЗОДЛИККА ЧИҚИШНИ ИСТАЙСАНМИ, “КЎКИ”ДАН ЧЎЗ”
Д.Абдазимова 2015 йил июль ойида жазони ижро этиш муассасасида жазо ўтаётган маҳкума Холисова Хуршида билан танишади. Улар тезда тил топишиб, дугона тутинишади. Шу орада Дилором Абдазимова озодликка чиқарилади. Икки дугона телефон орқали суҳбатлашиб бўлса-да, алоқани узмайди. Шундай суҳбатлардан бирида Дилором ички ишлар вазирлигида юқори лавозимда ишлайдиган таниши борлиги, у орқали Хуршиданинг жазони ўташ муддатини қисқартириб, тезроқ озодликка чиқариб бериши мумкинлигига шама қилади. Табиийки, гап орасида мушук бекорга офтобга чиқмаслигини ҳам қистириб ўтади. Бунинг учун 6 минг АҚШ доллари зарур бўлишини айтишни канда қилмайди. Фирибгарлик қон-қонига сингиб кетган Дилором дугонаси Хуршидага ўзингга ўхшаганлар бўлса, уларга ҳам айт, ёрдам бераман, дейди ҳеч тап тортмай.
Дилоромнинг бу гаплари 15 йилга озодликдан маҳрум этилган Хуршидага зимистонда йилтираган чироқдай умид бағишлайди. Ўзига ўхшаган маҳкумалар билан суҳбатлашиб, дугонаси Дилоромга “мижоз” излайди. Ва ниҳоят фирибгарлик тўрига маҳкума Х.Азизова ва унинг таниши Д.Эрматов илинади. “Ови бароридан” келаётганига кўзи етган Дилором Абдазимова Хуршида учун 6 минг, Х.Азизова учун 4 минг, Д. Эрматов учун 10 минг АҚШ доллари зарур бўлишини айтиб, шунча пулни хаёлан “санаб” ҳам қўяди. Ҳа, нима, иш у ўйлагандек силлиққина битмоқда-ку. Шуларни ўйлар экан, ўзини катта ишбилармон деб ҳис қила бошлайди. Лекин...
ВАЪДАНИНГ ЧЎЗИЛГАН ИЖРОСИ
2016 йилнинг май-июнь ойларида Дилором Абдазимова дугонаси Хуршида билан телефон орқали бир неча маротаба гаплашади. Иши юзасидан бирор янгилик бўлмаётган Д.Эрматов телефон орқали Дилором билан боғланади. “Ишлар нима бўляпти, ҳал бўлдими?” деганида Дилором унга “бўп қолди, фақат пулни етказсак бўлгани” деб жавоб беради. Ишнинг битиши чўзилиб кетаётганидан “мижозлар” хавотирга тушади. Ўзаро келишиб “Д.Абдазимова ўзи яқинда озодликка чиққан бўлса, агар шу ишлар қўлидан келганида, шу ерларга келармиди. Ҳойнаҳой, фирибгарга ўхшайди” деган ўйга боришади. Тегишли идорага ариза билан мурожаат қилишади.
ЎЗИГА ЎЗИ ЧОҲ ҚАЗИДИ: ҚАРИЙБ 7 ЙИЛ ЯНА ПАНЖАРА ОРТИДА
Бу воқеани ўрганиб чиққан ҳуқуқ-тартибот органларининг тегишли кўрсатмасига кўра Хуршида дугонаси Дилоромга қўнғироқ қилиб, айтилган 20 минг АҚШ доллари тайёрлиги, пулни қаерга қачон элтиб бериши мумкинлигини сўрайди. Иштаҳаси очилиб кетган Дилором Чилонзор тумани ҳудудидаги Тошкент шаҳар онкологик касалликлар шифохонасига келишини айтади. Махсус кукунда ишлов берилган 20 минг АҚШ долларини олган Хуршида тегишли орган ходимлари билан айтилган жойга келади. Шифохона ҳовлисидаги ўриндиқда Дилоромни кутади. Тахминан 15 дақиқадан кейин Дилором келади, Хуршида билан бир оз суҳбатлашади. Пулни олишга қўрқаётгани, кутиб туриши ва унга ўзи қўғироқ қилишини айтиб чиқиб кетади. Орадан 40-45 дақиқа ўтгач, Д.Абдазимова дугонасига қўнғироқ қилиб, Олмазор туманидаги республика онкологик касалликлар шифохонаси ҳовлисига келишини тайинлайди. Хуршида айтилган жойга бориб Дилором билан кўришади ва унга 20 минг АҚШ долларини беради. Ҳа, бузоқнинг югургани сомонхонагача, деб халқимиз жуда топиб айтган. Ишларингиз тез кунда битади, ўзим қўнғироқ қиламан, деб йўлга тушган Дилором Абдазимова ҳам шифохона ҳовлисидан чиқиб улгурмади. Ҳуқуқ-тартибот идоралари ходимлари томонидан қўлга олинади.
2017 йилнинг 2 февраль куни жиноят ишлари бўйича Тошкент шаҳар Олмазор туман суди биносида очиқ суд мажлиси бўлиб ўтди. Унда Абдазимова Дилором Абдураҳимовнага нисбатан қўзғатилган жиноят иши кўрилди. Суд ҳукмига кўра Д.Абдазимовага 6 йил 8 ой озодликдан маҳрум қилиш жазоси тайинланди.
Муқаддас динимиз таълимотларида ҳам фирибгарлик қаттиқ қораланган. Аллоҳ таоло “Бақара” сурасининг 188-оятида “Бир-бирларингизнинг молларингизни ноҳақ еманглар”, деб уқтиради. Яратганнинг бу хитоби аслида бутун инсонлар учун ҳикматли хитобдир. “Молларни ноҳақ ейиш” дейилганининг маъноси ўғрилик қилиш, омонатга хиёнат, фириб-алдов билан ўзгаларнинг молини ўзлаштириш, қарзга нарса олиб ундан тониш, пора бериш ва олиш, зўравонлик қилиб бировнинг мол-мулкини тортиб олиш, қимор, ўлчов ва тарозидан уриб қолиш, одам савдоси, сеҳр ва фолбинлик билан пул топиш, ножоиз тижорат билан қўлга киритишдир. Юқоридаги усуллар орқали мол топиш муқаддас динимизда бўлгани каби қонунларимизда буткул қораланади. Бу ишга қўл урганлар эса, албатта қонун олдида жавоб беради. Бунга ҳеч қандай шубҳа йўқ.
Хулоса шуки, ҳалол касб орқали оила тебратиш, фарзандлари бахту камолини кўриб яшашга не етсин. Дилором Абдазимова сингари жиноят кўчасига кириб гулдай умрини хазон қилган, ҳаётининг навқирон даврларини қамоқда ўтказишдан яратганнинг ўзи асрасин.
