Robert Kox tomonidan 1882 yil 24 mart kuni sil kasalligi patogeni aniqlangani munosabati bilan shu kun Jahon silga qarshi kurash kuni etib belgilangan. Dunyo bo`yicha kuniga 4000 nafardan ortiq kishining hayotiga zomin bo`layotgan bu xastalikning insonlar sog`lig`i va ijtimoiy-iqtisodiy hayotiga halokatli ta`siri hech kimga sir emas.
Jahon miqyosida bu kasallikning oldini olish, uni barvaqt aniqlash va davolashning zamonaviy usullarini tatbiq etishga jiddiy e`tibor qaratilmoqda.
Yurtimizda ham bu borada salmoqli ishlar amalga oshirilmoqda. O`zbekiston JSSTning Evropa mintaqaviy byurosiga a`zo mamlakat sifatida 53 davlat orasida silga qarshi kurashish dasturining bajarilish natijalari bo`yicha 2-o`rinni egallab turgani ham bu masalaga davlat darajasida e`tibor qaratilayotganining dalilidir.
Bugun poytaxtimizda Sog`liqni saqlash vazirligi, AQSh Xalqaro taraqqiyot agentligi (USAID) va JSST mutasaddilari ishtirokida Jahon silga qarshi kurash kuni munosabati bilan tadbir o`tkazildi. Bu haqda Sog`liqni saqlash vazirligi Matbuot xizmati ma`lum qildi.
Nargiza Parpieva,
Respublika ixtisoslashtirilgan ftiziatriya va pulmonologiya ilmiy-amaliy tibbiyot markazi direktori:
— Avvallari yurtimizda tuberkulyozni aniqlash uchun 3-4 oylab vaqt talab etilardi. Hozirgi kunda esa bu kasallikka genno-molekulyar usuli orqali bor-yo`g`i 70 daqiqa ichida aniq tashxis qo`yilmoqda.
Ilg`or operasiya usullari joriy etilishi, samarali dori-darmonlar qo`llanilishi natijasida bemorlarning kasallikdan sog`ayish muddati ham 2 yildan 9 oyga qisqardi. Hozir olimlarimiz xalqaro mutaxassislar bilan hamkorlikda davolanish kursini 6 oygacha qisqartirish va samarali muolaja usullari ustida ilmiy izlanishlar olib bormoqda.
Tibbiyotimizdagi bunday muhim yutuqlar tufayli yurtimizda sil bilan kasallanish ko`rsatkichi 2,5 barobarga, o`lim ko`rsatkichi 6-8 barobarga qisqardi. O`z navbatida, davolash samaradorligi 91,2 foizga etkazildi. Dunyoda ushbu ko`rsatkich 85 foiz ekanini inobatga olsak, natija ko`lami yanada yaqqolroq ko`zga tashlanadi.
Bu borada USAID O`zbekistonga yaqindan ko`mak berib kelmoqda. Xususan, mazkur agentlik tomonidan so`nggi olti oy davomida mamlakatimizga umumiy qiymati qariyb 700 ming AQSh dollariga teng tuberkulyozni tezkor diagnostika qilishga mo`ljallangan GeneXpert tizimlarini beg`araz taqdim etildi. E`tiborlisi, bu uskunalar sanoqli soatlar ichida tibbiy test natijalarini taqdim etish imkoniga ega.
GeneXpert tizimi, shuningdek, kasallikning ma`lum bir turini davolash uchun buyuriladigan antibaktiral preparatlarga chidamlilikni tekshirishga ham yordam berib, shifokorlarga bemor uchun eng samarali dori-darmonlarni tanlash, qolaversa, kasallikni erta aniqlash va o`z vaqtida muolaja qilish imkonini beradi.
Tadbirda USAID tomonidan O`zbekiston Sog`liqni saqlash vazirligiga tuberkulyoz kasalligini aniqlashda qo`llaniladigan 16 ta GeneXpert diagnostika uskunasi taqdim qilindi.
