Ukraina hukumati Rossiyadan qaytarilgan bolalar og‘ir psixologik va ba’zida jismoniy zo‘ravonliklardan aziyat chekkanini bildirgan. Bu haqda Germaniyaning “DW”nashriga bergan intervyusida “Bring Kids Back” dasturi reabilitatsiya va reintegratsiya yo‘nalishi rahbari Irina Tulyakova ma’lum qildi. Mazkur dastur Ukraina prezidenti Volodimir Zelenskiy tashabbusi bilan yaratilgan.
“Ular urush qurbonlari”
Tulyakovaning so‘zlariga ko‘ra, deportatsiyadan qaytgan har bir bola ruhan og‘ir holatda bo‘ladi.
“Bu bolalar ko‘pincha yaqinlarini yo‘qotgan, o‘z ko‘z o‘ngida o‘ldirish holatlariga guvoh bo‘lgan, Rossiya harbiylari tomonidan qo‘rqitilgan – ular bilan yoki qarindoshlari bilan yerto‘lada nima bo‘lishi mumkinligi aytilgan”, — deydi u.
Hatto ularni vatanga qaytarish jarayoni ham bolalar uchun katta ruhiy bosim va travma bo‘layotgani ta’kidlangan.
Zo‘ravonliklar – ayniqsa o‘smirlar orasida
“Jismoniy zo‘ravonlik holatlari, ayniqsa o‘smirlar orasida ko‘p uchradi. Rossiyaliklar fikricha, agar bola itoatsizlik qilsa, bu darhol kuch bilan jazolangan”, – deydi Tulyakova.
Uning aytishicha, bolalar orasida jinsiy zo‘ravonlik holatlari ham qayd etilgan, ammo ular keng ko‘lamda emas.
“Ular o‘zini ukrain emas, rus deb his qilishga majbur bo‘lishgan”
Ukrainalik bolalar Rossiya hududida doimiy ravishda “siz kerak emassiz”, “siz ukrain emassiz – siz russiysiz” degan so‘zlarni eshitgan. Ba’zilar esa harbiy tayyorgarlik o‘quv lagerlariga olib ketilgan. Bu esa ularning ongi va ruhiyatiga og‘ir zarba bo‘lgan.
“Ular Ukrainaga qarshi noto‘g‘ri ma’lumotlar bilan to‘ldirilgan”
“Rossiyada bolalarga Ukraina haqida juda ko‘p yomon gaplar aytilgan, bu esa ularda qo‘rquvni yanada kuchaytirgan. Ko‘pchiligi bosimga qarshi chiqqan, ba’zilari esa hatto verbovkaga qarshi kurashgan”, – deydi Irina Tulyakova.
