Alisher Uzoqovni komedik rollari bilan ayollarimizni turmushning tashvishlaridan ozmi-ko`pmi chalg`ita olgan, yuzimizga tabassum yugurtirgan. Eng asosiysi, biz sevgan shaxs — Zahiriddin Muhammad Boburni sahnada gavdalantirayapti. Poytaxtning betakror go`shasi – «Toshkent gullari» do`konida o`tkazilgan fotosessiyadan so`ng bir finjon qahva ustida “So`g`diyona” gazetasi ijodkorlari bilan kechgan suhbat sizga manzur bo`ladi degan umiddamiz.
— Gullar — siz erkaklarning asosiy qurolingiz. Bir dona atirgul bilan ayol ko`nglini zabt etishingiz, mehrini qozonishingiz mumkin. Bejirimgina guldastani ko`rgan ayol yorining bor gunohlarini aft etishi ham ajablanarli holatmas. Uning ifori baxtning iforidek, qo`limizga olishimiz bilan baxtni his qila boshlaymiz.
— Biz esa shu hissiyot abadiy bo`lishini istaymiz. Bugun gul sovg`a qildikmi, u orqali taqdim etgan quvonchimiz qaniydi ayollarni hech tark etmasa... Biroq ayollarning ajoyib odati bor-da, tez unutib yuborishadi. Bir dona atirgulmi, bir quchoqmi — uni qo`lga olganlaringizda ko`zlaringiz yashnab ketishi bizni ham mamnun qiladi! Shu zavqni ushlab qoling. Arzimas sabablar tufayli esdan chiqarib yubormang. Shunda sizni hamisha gul bilan xushnud etgimiz keladi.
— Sizningcha, ayol kishi har doim kulib turishi kerak ekan-da...
— Albatta, bu ayollarning vazifasi.
— Erkaklar-chi?
— Shartmas. Bizning tabiatimiz shunaqa — biroz jizzakiroqmiz.
— Alisher, sizga o`zingizni tushunish qiyinmi yoki nozik hilqat vakilalarini?
— O`zimni hamon tushunmayman. Ba`zi vaziyatlarda nima istayotganimni bilmay qiynalaman. Ayollarni tushunish esa oson.
— Yo`g`ey, ko`pchilik buning aksini aytadi...
— Menimcha, ayol kishiga xo`p deyish kerak. Bahslashish, tortishish befoyda. Mana, sizlarni tushunishning yo`li.
— Ilk bor kimga gul sovg`a qilganingizni eslay olasizmi?
— Onamga bo`lsa kerak. Bog`cha paytlarimda, adashmasam.
— Bolalaringizga qarab qanday haqiqatlarni anglayapsiz?
— Vaqt juda tez o`tayotganini, qariyotganimni tushunayapman. Kechagina chaqaloq bo`lgan bolalarimning birpasda tili chiqdi, bugun yugurgilab yurishibdi.
— Qarishdan qo`rqasizmi?
— Yo`q. Qo`rqsam-qo`rqmasam, baribir, vaqtni to`xtatib qololmayman-ku.
— Komplekslaringiz...
— Hozir deyarli yo`q. Avvalari bor edi. Ulg`ayganingiz sari hayotning asl mohiyatini anglab borarkansiz. Bu hayotda kim bilandir tortishib, o`zingizni isbotlashga urinishlar befoyda. Shu haqiqatni anglagach, o`zimni borimcha qabul qila boshladim. Komplekslarim ham yo`qoldi, o`zim tugul boshqalarning kamchiliklari ham ko`zimga ko`rinmay qoldi.
— Oxirgi paytlarda ijtimoiy tarmoqlarga she`rlaringizni qo`ya boshladingiz...
— Avvaliga be`mani ijod namunalariga kesatiq tarzida she`r qoralab yurdim. Ijodni o`yin bilayotganlarga ko`zgu tutmoqchi edim. Hali-veri fikrlarim ularga etib bormaydi. Lekin ko`rasiz, bu she`rlar yashaydi. Muxlislarimning yozganlarimga munosabat bildirayotganlaridan ilhomlanib, yozishda davom etayapman. O`zimning uslubimni topgandekman...
— Alisher, siz o`zini har jabhada sinab ko`rishdan charchamaydiganlardansiz. Odamlarning hali xonandalikka, hali futbolga o`zingizni urishingizni qabul qilmasliklaridan cho`chimaysizmi? Tanqidlar ham etarlicha bo`ldi, adashmasam.
— Ko`zim etgan ishgagina qo`l uraman. Agar odamlar nima derkan, deb o`tirsam, hech narsa qilmasligim kerak. Men bolaligimdan yaxshi ko`rgan, qiziqqan mashg`ulotlarim bilan shug`ullanib ko`rishga o`rganganman. Kichkinaligimda televizorning ovozini pastlab, filmlarni dublyaj qilardim, futbol sharhlardim. Qilayotgan barcha ishim ularga bo`lgan muhabbatim tufayli, aslo mashhur bo`lish, tanilish yo`lidagi har tomonga o`zni urish emas. Tanqidga kelsak, hech kimning og`ziga elak tutib bo`lmaydi. Boshqalarning fikri bilan tanlagan yo`lingizdan chekinsangiz, hech qachon hech narsaga erisha olmaysiz.
— Farzandlaringizga ham yaxshi ko`rgan ishlari bilan shug`ullanishga imkon berayapsizmi?
— Albatta. Umuman, har bir ota-ona farzandining qiziqishlaridan kelib chiqib, turli sohalarga yo`naltirib ko`rishi kerak. Iqtidori namoyon bo`lgani bilan esa shug`ullanishga ruxsat berishi lozim. Shunda u yomon yo`llarga yurmaydi, tashqi ta`sirlarga berilmaydi. O`zini izlaydi.
— Sizning qarashlaringizni o`zgartirgan, ulg`aytirgan voqealar.
— Bo`lgan. Ko`p bo`lgan. Otamning vafotidan keyin birdan ulg`aydim. Tanaffusdagi uch yilim ham oson kechmadi. Bilasizmi, xonandalar sahnadan uzoqlashishsa ham, ijod qilaverishlari mumkin. Qo`shiqlar yozadi, kuylaydi, kliplar suratga oladi, internetga joylaydi. Muxlislari chin bo`lsa, o`zlari topib, eshitaverishadi. Men aktyorman, kamera, kino bilan tirikman. Ijoddan birdan to`xtab qolganim hayotga nisbatan qarashlarimni o`zgartirdi. Oldinlari hamma narsaga engilroq qarardim-da. To`g`ri, tushkunlik botqog`iga botib o`tirmadim. Ssenariy yozdim. Izlandim. Oq-qorani ajrata boshladim. Atrofimdagilarning munosabati oydinlashdi. Har neda hikmat borligiga yana bir bor amin bo`ldim.
— Suhbatlardan birida kelajagingizni rejissurada ko`rishingizni aytgandingiz. Bu borada qanday yangiliklar kutilayapti?
— Yangilik yo`q emas, ammo endi shoshmayman. «Kuzda gullagan daraxt» ustida ham oz-muncha vaqt ishlamagandim. Yaqin kunlarda yangi ssenariyni tugallab, suratga olish ishlarini boshlaymiz. Komediya janridagi film bo`ladi. Nazarimda, muxlislar komedik qiyofamni sog`inishgan. Komediyaning nomi «Muzlagan».
— «Muzlagan»?! Bu ishchi nommi?
— Yo`q, aniq nomi shu. Nega degan savolingizga esa filmni ko`rganda javob topasiz.
— Bundan uch-to`rt yil oldin deyarli barcha kino afishalarida kulib turgan Alisher Uzoqov yig`lab ham turadimi?
— Ha, faqat sahnada. Mirzo Bobur bilan yig`layapman.
— Mirzo Bobur roli...
— Bolalikdan kutganim. Mana endi menga shunday katta rollar nasib etayapti. Zahiriddin Muhammad Boburdek shaxslarni sahnada ijro etish avvalo aktyorning o`ziga ko`p saboq beradi. Rejissyor Bahodir Yo`ldoshev to`rt yoshimda, ilk bor teatr sahnaga olib chiqqandi. «Kelinlar qo`zg`oloni»dan keyin — yigirma sakkiz yil o`tib, bu buyuk san`atkor bilan ishlash baxtiga yana muyassar bo`ldim.
— Bahodir Yo`ldoshev sizda qanday xislatlarni tarbiyalayapti?
— Ertalab erta uyg`onishni boshladim. Jurnalistlarga sir emas, to tushgacha vokal darslariga qatnashadigan, nutqi ustida ishlaydigan ijodkorlarni topish qiyin. Bahodir aka vaqtni qadrlashni va boshqalarning vaqtini o`g`rilamaslikni talab qiladi. Vaqtida teatrga etib kelib, sahnada turishimiz shart.
— «Diydor» teatr studiyasida dublyoringiz Adiz Rajabov talqinida Bobur...
— Buxorolik Bobur (kuladi). Adiz mahoratli aktyor. Fikrimcha, uning ijrosida qat`iyatli shoh Boburni ko`rasiz. O`zimni o`zim baholay olmayman-u, ammo mening talqinimda bobokalonimizning ko`ngil odami, shoir ekanligiga urg`u bergandekman.
— Eshitishimcha, «Diydor»da mashhur «Arshin mal alan» musiqiy asari ham sahnalashtirilayotgan ekan? Sizni qaysi obrazda ko`ramiz?
— Sultonbek, chol obrazida (kuladi). Hozir qo`shiqlarni yod olayapmiz. Ming marta tomosha qilgan boshqa ekan-u, uning ichida o`zingizning yashashingiz boshqacha ekan. Rosa qiziq.
— Yaqinda «Oskar» mukofotining taqdirlash marosimi bo`ldi. Jeki Changa maxsus mukofot topshirildi. Sizning nazaringizda, bizda Golivvudu Bollivudning manaman degan aktyorlaridan kam bo`lmagan san`atkorlar kimlar?
— Xalqimizda san`atga moyillik kuchli. Haqiqiy iste`dod egasi bo`lgan ijodkorlar talaygina. Faqat imkoniyatlar unchalik kengmas hozircha. Men Farhod Abdullaev, Behzod Muhammadkarimovni alohida e`tirof etaman. Ularda qahramonni his qilish tuyg`usi kuchli.
— Aytganingizdek, san`atga ishtiyoqimiz balandligidan kino olamida ham yangi filmlar premerasi qatorlashib ketayapti. Ular ichida oxirgi marta sizni ta`sirlantirgan film?
— (o`ylanib) Yolqin To`ychievning «Ma`suma»sidan tomoshabin sifatida ham, kino vakili sifatida ham ta`sirlandim. Yolqin akaning uslubini hurmat qilaman. Filmini shunchaki tomosha qilmaysiz, o`yga cho`masiz. Sizni turfa fikrlar, savollar qamrab oladi va uzoq vaqt qo`yib yubormaydi. Rejissura bo`yicha ko`p narsa oldim o`zimga. Aktrisa Shahzoda Matchanovada katta o`sish kuzatilgan. Xalqimizning sevimli san`atkori Dilbar Ikromovaning tamoman yangi qiyofasi, roli hayron qoldirdi. Yolqin aka aktyor-aktrisalarni tanlashni biladi. Dilbar opani «Ma`suma»dagi qahramoni obrazida ko`rish mening xayolimga ham kelmasdi.
— Siz uchun biror rolni o`zingiz tanlashingiz muhimmi yo sizni tanlashlari?
— Meni tanlashlari muhim. Bu sizga ishonch bildirilayotganidan darak beradi. Ishonchni oqlash uchun esa chin dildan harakat qilasiz. Rejissyor bitta rolga kimnidir tasdiqlaguncha bir necha aktyorlarni ko`rib chiqadi. To`xtalgan ijodkoriga ishonadi, undan tabiiy va maromiga etkazilgan ijroni kutadi.
— Kimlarni tinglaysiz?
— Nasiba Abdullaevaning ijodini juda yaxshi ko`raman. Qalbining go`zalligi qo`shiqlariga ko`chgan. Ko`nglingizga bahoriy tuyg`ularni olib kiradi. Sevara Nazarxonning shirali va dardli ovozi yoqadi. Dard hech bir yurakka begona emas. Shunga ham Sevarani tinglash bilan ruhan orom olsam kerak. Jahongir Otajonovning ham muxlisiman. O`zgacha san`atkor.
— Ha, Jahongir Otajanov o`zini qoliplarga solmagan.
— Aytayapman-ku, o`zgacha deb. Ijodkor uchun erkinlik juda muhim. Erkinlikni his qilgan san`atkor ko`ngliga qarshi borib kuylamaydi...
— Alisher, sizga ham ko`nglingizga quloq tutib yashashni tilab qolamiz. Mazmunli suhbatingiz uchun rahmat!
Shoira ShAGIAHMEDOVA suhbatlashdi.
