BMT maxsus ma`ruzachisi O`zbekistonga tashrifi bo`yicha ma`ruzasini taqdim qildi

Jamiyat 13.07.2020, 23:19
BMT maxsus ma`ruzachisi O`zbekistonga tashrifi bo`yicha ma`ruzasini taqdim qildi

Bugun,13 iyul kuni Birlashgan Millatlar Tashkiloti Inson huquqlari kengashining Jenevada (Shveysariya) bo`lib o`tayotgan 44-sessiyasi doirasida BMTning Sudyalar va advokatlar mustaqilligi masalasi bo`yicha maxsus ma`ruzachisi Diego Garsiya-Sayanning 2019 yil 19-25 sentyabr kunlari O`zbekistonga amalga oshirgan rasmiy tashrifi yakunlariga doir ma`ruzasi taqdimoti bo`lib o`tdi. Bu haqda saytimizga O`zbekiston Respublikasi Oliy sudi matbuot xizmati rahbari Aziz Obidov xabar qildi...

– BMTga a`zo mamlakatlar delegasiyalarining bevosita ishtirokisiz o`tayotgan Inson huquqlari kengashining ushbu sessiyasi ishida O`zbekiston Respublikasi delegasiyasi ham videokonferensaloqa rejimda ishtirok etdi.

Sessiyada BMT Maxsus ma`ruzachisining mamlakatimizga tashrifi yakunlari yuzasidan taklif etilgan tavsiyalar asosida mamlakatda amalga oshirilayotgan islohotlar haqida O`zbekiston delegasiyasining sharhlari ham tinglandi.

BMT Maxsus ma`ruzachisi o`z ma`ruzasida O`zbekistonda keyingi yillarda sud-huquq tizimida erishilgan ijobiy natijalarni alohida ta`kidladi.

Xalqaro hamjamiyat e`tibori, avvalambor, Prezident Shavkat Mirziyoev rahbarligida O`zbekistonda davlat institutlari va siyosatni isloh etish hamda modernizasiya qilish bo`yicha keng qamrovli dastur ishlab chiqilganiga qaratildi. Hozirgi davrda odil sudlov tizimida amalga oshirilayotgan islohot ana shu dasturning tarkibiy qismlaridan biri hisoblanadi.

Diego Garsiya-Sayan Prezident Shavkat Mirziyoev o`z lavozimini bajarishga kirishgan paytidan boshlab amalga oshirgan muhim ishlar qatorida, jumladan, sud hokimiyati mustaqilligini mustahkamlash va huquqshunoslarning o`z kasbiy faoliyatini yanada erkin bajarishini ta`minlashga qaratilgan islohotlarning muayyan amaliy natijalarini sanab o`tdi.

Xususan, O`zbekistonda sud hokimiyati va sudlar xizmatini tashqi siyosiy bosimlardan muhofaza qilish borasida keng vakolatlarga ega bo`lgan konstitusiyaviy organ sifatida Sudyalar oliy kengashi tashkil etilgan.

Ma`muriy ishlar bo`yicha sudlarning yangi tizimi yaratilgan. Adliya vazirligi zimmasidagi sudlar faoliyatining ma`muriy jihatlari bilan bog`liq ayrim ma`muriy va texnik funksiyalar Oliy sud huzurida yangi tashkil etilgan Sudlar faoliyatini ta`minlash bo`yicha departament ixtiyoriga berilgan.

Mamlakatda prokurorlarga nisbatan munosabatda sudyalar mustaqilligining o`ziga xos ko`rsatkichi sifatida, jinoyat ishlari bo`yicha oqlov hukmlari miqdori ortib bormoqda. Sudyalik lavozimlariga nomzodlarni saralash va tayinlashning yangi tartib-taomillari joriy etilgan. Sudyalar almashtirilmasligi kafolatlarini mustahkamlash bo`yicha amaliy choralar ko`rilgan.

Sudyalarni birlamchi va uzluksiz tayyorlash tizimini mustahkamlashga qaratilgan bir qator ishlar amalga oshirilgan, jumladan, Sudyalar oliy kengashi huzurida Sudyalar oliy maktabi ochilgan. Sudlar chiqargan qarorlar Oliy sud veb-saytida muntazam ravishda e`lon qilib borilmoqda. Odil sudlovdan foydalanish imkoniyatlarini osonlashtirish hamda bu boradagi shaffoflikni oshirishga qaratilgan elektron tartib-taomillar bosqichma-bosqich tatbiq etilmoqda.

Korrupsiyaga qarshi kurashish bo`yicha siyosat sohasida bir qator muhim islohotlar amalga oshirilgan. Xususan, Korrupsiyaga qarshi kurashish to`g`risidagi qonun qabul qilingan va bunday choralarni amalga oshirish uchun ta`sirchan mexanizmlar yaratilgan.

BMT Maxsus ma`ruzachisining fikricha, ushbu amaliy chora-tadbirlarni tom ma`noda mustaqil va xolis odil sudlov tizimini barpo etish yo`lidagi dastlabki qadamlar deb hisoblash lozim. Sud hokimiyati davlat hokimiyatining boshqa tarmoqlaridan haqiqatan ham mustaqil bo`lishiga erishish hamda sudyalar, prokurorlar va advokatlar o`z kasbiy faoliyatini hech qanday asossiz aralashuvlar va bosimlarsiz amalga oshirishlarini ta`minlash uchun hali juda ko`p ishlar qilish kerak bo`ladi.

D. Garsiya-Sayan ma`ruzasi yakunida O`zbekistonda sudyalar va prokurorlar mustaqilligini yanada mustahkamlash hamda huquqshunoslar o`z kasbiy faoliyatini erkin amalga oshirishlarini ta`minlashga qaratilgan bir qator tavsiyalar ham berdi. Xususan, mamlakatimiz sud-huquq tizimini takomillashtirish istiqbollariga taalluqli quyidagi tavsiyalar taqdim etildi:

– sud-huquq tizimidagi islohotlarni xalqaro standartlarga mos ravishda amalga oshirishni davom ettirish, xususan, xalqaro huquq normalarining milliy huquq normalaridan ustunligini konstitusiyaviy asosda mustahkamlab qo`yish;

– sudlar faoliyatiga boshqa hech qanday organlarning aralashmasligiga erishish, ya`ni sud hokimiyatining tom ma`nodagi mustaqilligini ta`minlash;

– Sudyalar oliy kengashining mustaqilligini mustahkamlash va vakolatlarini kengaytirish, uni shakllantirish tartibini yanada mukammallashtirish;

– sudyalik lavozimiga nomzodlarni saralash tartib-taomillarini takomillashtirish;

–– sudyalarning vakolat muddatlarini qayta ko`rib chiqish;

– sud tizimida gender tenglikni, ya`ni ayol sudyalar ham teng asosda ishlashini ta`minlash;

– prokuratura organlarining vakolatlarini cheklash;

– advokatlarning maqomi va mustaqilligini mustahkamlash;

– odil sudlov imkoniyatlari va malakali yuridik yordamdan barchaning, jumladan, nogironlarning ham erkin foydalanishlari uchun zarur sharoitlar yaratish.

Birlashgan Millatlar Tashkiloti Maxsus ma`ruzachisining ma`ruzasida qayd etilgan tavsiyalarning aksariyati mamlakatimiz tomonidan o`tgan qisqa davrda bajarilgan. Ayni vaqtda ushbu tavsiyalarning qolgan qismi izchillik bilan amalga oshirilmoqda.

E`tiborli jihati shundaki, O`zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoev shu yil 30 iyun kuni odil sudlovni ta`minlash va korrupsiyaga qarshi kurashish borasidagi vazifalar muhokamasiga bag`ishlab o`tkazilgan videoselektor yig`ilishida mamlakatimiz sud-huquq tizimining navbatdagi bosqichi uchun belgilab bergan yangi vazifalarning mohiyati ham BMT Maxsus ma`ruzachisining bu boradagi fikrlari, umuman, BMT Inson huquqlari kengashining 44-sessiyasida bildirilgan tavsiyalar bilan uyg`un va hamohangdir.

Sharhlar

Ob-havo: Toshkent
Valyuta kursi
1