“Иккинчи ўғлимни тиббий кўрикдан ўтказиш учун олиб боргандим. Болалар жарроҳи “фарзандингизда рахит аломатлари бор”, деди. Тўғри, болам салгина нимжон, аммо рахит белгиларини сезмагандим. Энди нима қилсам бўлади? Даволаса, асорати бўлмайдими?”
Карима Оллоёрова, Хоразм вилояти
Рахит – кичик ёшдаги болаларда учрайдиган касаллик бўлиб, организмда кальций ва фосфор алмашинувининг бузилиши натижасида келиб чиқади. Ушбу касалликни D витамини танқислиги ҳам дейишади. Кичкинтой ҳаётининг дастлабки йиллари тез ўсади. Ривожланиш жараёнида бола суякларининг тўғри ўсиши учун кальций ва фосфор элементлари зарурдир. D витамини организмда кальций ва фосфорнинг ичакдан сўрилиши, мушак ва бошқа аъзо тўқималарига етиб боришини бошқаради. Агар организмда D витамини етишмовчилиги кузатилса, боланинг кальций ва фосфор элементларига бўлган эҳтиёжи қондирилмайди.
Витамин етишмаслиги нималарга олиб келади?
Бола организмида D витаминининг етарли миқдорда бўлмаслиги,суяклар юмшашига, мушак ва бўғимлар бўшашиши, иммунитет сустлашиши, камқонликка олиб келиши мумкин. Бунинг натижасида эса бола боши ва гавдасини тўғри тутишга қийналади, лиқилдоғи юмшаб кетиб, жуда секин битади. Тишлар чиқиши ҳам кечикади. Сурункали касалликларга мойиллик ортиши мумкин. Муолажа вақтида бажарилмаса, организм ривожланишда давом этади-ю, аммо бола суякларининг қийшиқ ўсиш эҳтимоли ортади. Ўтказиб юборилган рахитда умуртқа поғонасининг букчайиши, кўкрак қафасининг пастга қараб энкайиб қолиши,оёқнинг “Х” ёки “О” шаклида қийшайиши кузатилиши мумкин. Шу билан бирга, болада яссиоёқлик ривожланади.
Ҳомиладорлик вақти она организмида кальций-фосфор алмашинувининг бузилиши, ҳомиладорликнинг оғир кечиши, боланинг ойига етмай туғилиши ҳам рахитга сабаб бўлиши мумкин.
Касаллик белгиларини қандай аниқлаш мумкин?
“Фарзандимда рахит бор-йўқлигини қандай биламан”, деётган бўлсангиз, қуйидаги белгиларга диққат қилинг. Аввало кичкинтойни кузатинг. Бўй ўсиши, вазн ортиши ва умумий ҳолатида ўзгаришлар йўқми? Одатда рахит аломатлари сифатида бола уйқусининг бузилиши, эмаётганида кўп терлаши,товуш ва ёруғлик нуридан чўчиши, тери тошмалари (иссиқлик тошиши мумкин), бошнинг энса қисмида соч тўкилиши, инжиқлик ва безовталиклар эътироф қилинади. Борди-ю ушбу белгилардан бирортаси дилбандингизда кузатилаётган бўлса, албатта, шифокорга мурожаат этинг.
