Uxlab qolgan kishi uyg`onganidan keyin suv ichib, niyat qilib ro`zani davom ettirsa bo`ladimi?
JAVOB: Bismillahir Rohmanir Rohim.
Ramazonda saharlikdan uxlab qolgan odam, o`yg`ongach oz bo`lsa ham biror narsa eb-ichib, ro`zani niyat qilaman desa, niyati ham o`sha kuni tutadigan ro`zasi ham to`g`ri bo`lmaydi. Ramazon oyida saharlikka uxlab qolgan odam, uyqudan turgach, ro`zani buzadigan (ya`ni, eb-ichish, er-xotinlik aloqasi kabi) ishlarni qilmasdan, shu kungi ro`zani tutishni niyat qiladi. Bunday niyatni toki quyosh tikkaga kelgungacha qilish mumkin.
عَنْ سَلَمَةَ رضي الله عنه قَالَ أَمَرَ النَّبِيُّ صلى الله عليه وسلم رجلاً مِنْ أَسْلَمَ "أَنْ أذِّنْ فِي النَّاسِ: مَنْ كَانَ أَكَلَ فَلْيَصُمْ بَقِيَّةَ يَوْمِهِ ، وَمَنْ لَمْ يَكُنْ أَكَلَ فَلْيَصُمْ، فَإِنَّ اليَوْمَ يَوْمُ عَاشُورَاء" (أَخْرَجَهُ البُخَارِيُّ وَمُسْلِمٌ).
Salama roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi, Nabiy sallollohu alayhi vasallam Aslam qabilasidan bir kishiga buyurdilar: “Odamlarga e`lon qilginki, kim (bugun taom) egan bo`lsa, kunning qolgan qismida emay tursin. Kim hech narsa emagan bo`lsa, ro`za tutsin. Chunki bugun – Ashuro kunidir” (Imom Buxoriy va Muslim rivoyat qilgan).
ُUshbu hadisda Ramazon ro`zasini Ashuro kuniga qiyos qilingan. Chunki Islomning avvalida Ashuro ro`zasi farz bo`lgan (“E`lous-sunan”).
Imom Tahoviy: “Bu hadisda muayyan bir kunda ro`za tutishi kerak bo`lgan kishi, kechasi niyat qilmagan bo`lsa, kunduzi niyat qilishi durustligiga dalil bor”, – deganlar.
“Zavolgacha niyat qilish, tong otgandan keyin ro`zani buzadigan amallar bo`lmagan bo`lsa, joiz bo`ladi. Agar tong otgandan keyin qasddan yoki unutib egan, ichgan yoki jinsiy aloqa qilgan bo`lsa, bundan keyin o`sha kungi ro`zani niyat qilishi joiz bo`lmaydi” (“Fatavoi Hindiya”, “Sharhut Tahoviy”).
Demak, Ramazonda saxarlikka uxlab qolgan kishi, o`yg`ongach, hech narsa emay-ichmay ro`za tutishni niyat qilishi lozim bo`ladi. Vallohu a`lam.
Manba: O`zbekiston musulmonlari idorasi fatvo hay`ati.
