Ўзбекистон халқаро иқтисодий эркинлик индексида ўтган йилга нисбатан олти поғона кўтарилди

ИҚТИСОДИЁТ 06.04.2021, 13:16
Теглар: Иқтисодиёт, индекс
Ўзбекистон халқаро иқтисодий эркинлик индексида ўтган йилга нисбатан олти поғона кўтарилди

Иқтисодий эркинлик кўрсаткичи рейтингида Ўзбекистон позицияси 2018 йилдаги 152-ўриндан 2021 йилда 108-ўринга кўтарилди. Тўрт йил давомида ўсиш 44 позицияни ташкил этди.

2020 йилда Ўзбекистон 114-ўринда, 2019 йилда - 140-ўринда, 2018 йилда - 152-ўринда эди.

Иқтисодий эркинликнинг янги индексида Ўзбекистон ўз ўрнини яхшилаб, ўтган йилга нисбатан 6 поғонага кўтарилиб, 108-ўринни эгаллади.

Мутахассисларнинг таъкидлашича, Ўзбекистоннинг иқтисодий эркинлиги кўрсаткичи 58,3 бўлиб, бу эса 2021 йил рейтингида 108-ўринни эгаллашга имкон берди. Умумий баҳолаш, биринчи навбатда, суд тизимининг самарадорлигини ошириш орқали 1,1 балга ошди.

Осиё-Тинч океани минтақасидаги 40 та мамлакати орасида Ўзбекистон 21-ўринни эгаллаб турибди.

Индекснинг етакчи давлатлари Сингапур, ундан кейин Янги Зеландия, Aвстралия, Швейцария ва Ирландия.

Иқтисодий эркинлик индекси Heritage Foundation тадқиқот маркази томонидан 1995 йилдан бери The Wall Street Journal билан ҳамкорликда тузиб келинади.

Индекс 0 (энг паст) дан 100 (энг юқори) гача бўлган миқёсда дунё давлатларини мулк ҳуқуқи, суд тизимининг самарадорлиги, ҳукуматнинг иштироки, солиқ юклари, давлат харажатлари, молиявий саломатлик, бизнес эркинлиги, меҳнат бозори эркинлиги, пул эркинлиги, савдо эркинлиги, инвестициялар эркинлиги ва молиявий эркинлик каби 12 та таркибий кўрсаткичларга бўлинган тўртта асосий йўналишда баҳолайди.

Мамлакатнинг турли хил иқтисодий халқаро рейтинглардаги позициясининг ўзгариши, шунингдек, глобал ва минтақавий таққослаш форматида иқтисодий жараёнларнинг ривожланиши тўғрисида ғоя берадиган муҳим кўрсаткичлардан биридир. "Heritage Foundation" нинг "Иқтисодий эркинлик индекси" ва Жаҳон банкининг "Бизнесни юритиш" каби рейтинглари юқори даражадаги ишончга эга ва хорижий инвесторлар учун маълум мамлакатларга сармоя киритишда қўлланма бўлиб хизмат қилади.

2018-2021 йиллар таркибий қисмлари бўйича Ўзбекистон Республикасининг натижалари

Компонент20172018201920202021
Мулк ҳуқуқи48.0↑48.749.8↑59.1↑57.8↓
Ҳукуматнинг яхлитлиги27.5↑24.225.2↑28.2↑30.5↑
Суд тизими самарадорлиги41.935.334.3↓34.2↓50.8↑
Солиқ юки90.7↑91.091.3↑91.6↑92.4↑
Давлат харажатлари66.2↓65.567.4↑74.7↑79.9↑
Молиявий саломатлик99.899.798.7↓98.9↑98.3↓
Тадбиркорлик эркинлиги64.8↓66.972.5↑72.6↑73.5↑
Меҳнат эркинлиги50.4↓52.058.7↑59.9↑61.2↑
Пул эркинлиги61.1↓61.958.9↓59.9↑60.3↑
Савдо эркинлиги66.8↑62.562.6↑67.6↑55.4↓
Инвестиция эркинлиги0.00.010.0↑20.0↑20.0
Молиявий эркинлик10.010.010.020.0↑20.0

*Бал қанча юқори бўлса, мамлакат ушбу компонентда шунча эркин ва самаралироқ бўлади. Максимал балл - 100

Шундай қилиб, халқаро рейтинглар бюрократизация ва иқтисодиётни либераллаштириш соҳасидаги сезиларли ўзгаришларни, маҳаллий тадбиркорлар ва хорижий инвесторлар учун катта эркинликларнинг пайдо бўлишини қайд этади.

Сўнгги бир неча йил ичида Ўзбекистонда ишбилармонлик муҳитини яхшилаш, хорижий инвестицияларни жалб қилиш, мулк ҳуқуқини мустаҳкамлаш ва коррупсияга қарши курашиш бўйича ислоҳотлар амалга оширилмоқда.

Нафақат мамлакат иқтисодиётида, балки сиёсат ва ҳуқуқ, инновация ва технологиялар, фаровонлик ва бошқалар каби муҳим соҳаларда ижобий тенденция мавжуд.

Халқаро рейтинглар ва индекслар ўртасидаги ўзаро боғлиқлик институционал ривожланиш мамлакат ва унинг фуқаролари иқтисодий фаровонлигига таъсир кўрсатишини, инновациялар ва ахборот технологияларининг ривожланиши мамлакат ҳаётининг сиёсий ва ҳуқуқий жиҳатларига ижобий таъсир кўрсатиши мумкинлигини яна бир бор тасдиқлайди.

Шарҳлар

Халқаро рейтинг ва индекслар билан ишлаш бўйича республика кенгашининг навбатдаги йиғилиши бўлиб ўтди

23.02.2021, 15:37

 2021 йил 22 февраль куни Халқаро рейтинглар ва индекслар билан ишлаш бўйича Республика кенгашининг видеоконференцалоқа тизими орқали навбатдаги йиғилиши ўтказилди. Унда Кенгаш аъзолари, олий таълим...
Ўзбекистонда молиявий ҳисоботларнинг халқаро стандартлари жорий қилинади

27.02.2020, 14:32

Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 24 февралдаги “Молиявий ҳисоботнинг халқаро стандартларига ўтишнинг қўшимча чора-тадбирлари тўғрисида”ги ПҚ-4611-сонли Қарори қабул қилинди. Бу ҳақда молиявий ҳисоботларнинг халқаро стандартдарини...
9 ойда Ўзбекистонда ЯИМ ҳажми 5,7 фоизга ўсди

01.11.2019, 13:42

2019 йил 31 октябрь куни парламент қуйи палатасида ўтказилган навбатдаги мажлисда Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг «Фаол инвестициялар ва ижтимоий ривожланиш йили» Давлат дастурининг 2019 йил...
ХАЛҚАРО ВАЛЮТА ФОНДИ ЭКСПЕРТЛАРИ ЎЗБЕКИСТОНГА КЕЛАДИ

03.01.2018, 15:12

Ўзбекистонда статистика ахборотларининг максимал даражада шаффофлигини таъминлаш мақсадида халқаро статистик ташкилотлар билан ҳамкорлик кенгаймоқда. Эндиликда барча маҳаллий ва хорижий фойдаланувчилар учун республиканинг ижтимоий-иқтисодий кўрсаткичлари реал...
Об-ҳаво: Тошкент
Валюта курси
1