Бугун ижтимоий тармоқлар анчайин хатарли ҳудудга айланди. Аксарият ҳолларда мазмунан бошқа воқейликни касб этадиган видео, аудио форматларини қисқартирилган шакли тарқатиляпти. Табиийки, кўр-кўрона тарқатилган “қирқим”лар инсонларнинг ҳиссиётларига таъсир этиши, тармоқларда агрессив тўлқинларни келтириб чиқариши ҳеч гап эмас. Ўтган ҳафта давомида психолог Наргиза Сатторованинг “Оила қуриш нима учун керак” тренингидан кесиб олинган қисм кўпчиликнинг салбий фикрларига сабаб бўлди. Аслида психолог нима демоқчи эди?
Наргиза Сатторованинг "Даракчи" мухбири Моҳигул Диёрхўжаевага таъкидлашича, у ўз чиқиши билан оила қуришдан аввал инсон энг аввало ўзига “Оила қуришдан мақсадим нима? Нима сабабдан бу инсон билан турмуш қуряпман?” деган саволларни бериши кераклигини, қайсидир эҳтиёжларга асосланган оилани ўша эҳтиёжлар қондирилгач ва унинг ўрнига бошқа эҳтиёжлар дунёга келмаса, ушлаб туриш қийин бўлишини тушунтирмоқчи бўлган.
– Айтайлик, агар оила таъминот учун қурилса, эркак оилани ҳамма нарса билан таъминлаб қўйгач, аёлнинг бошқа талаблари бошланади. Бундан ташқари, оила фақат насл қолдириш учун эмас, бола тарбиясида ҳам жуда катта аҳамият кўрсатадиган омил ҳисобланади. Инсон нималардан ўтиши кераклигини, нима мақсадда турмуш барпо этмоқчилигини англаши керак, – дейди психолог.
У бу фикрлари учун кўпчилик томонидан “аёл-эркакларга никоҳ ва оиласиз ҳам яшаш мумкинлигини сингдиришга уриниш”да айбланди.
—Минг афсуски, аксарият кишилар қисқа видеодан хулоса чиқариб қўйишди. Тўғри, танқид қилиш мумкин. Аммо менинг фаолиятимга фикр-мулоҳазани ҳам бошқача усулда билдириш мумкин эди. Чунки ҳар қандай етук инсон аввал бир масалани атрофлича ўрганади, ана ундан кейин ўз қарашлари билан ўртоқлашиш мумкин, – дейди айбловларга ўз муносабатини билдирар экан Наргиза Сатторова.
Ҳақиқатдан ҳам бу нуқта жуда ҳам нозик. Соҳам тақозоси билан олдимга ҳар куни аёллар келишади. Уларни қийнаётган аксарият муаммолар бу хиёнат, қўшхотинлик, қайнона-келин муносабатлари. Шахсан ўзимни ҳам кўп йиллар мобайнида аёл-эркак муносабатлари ўйлантириб келади. Биласизми, болалар, аёлларда учраётган касалликлар ҳам айнан оилада муҳит яхши эмаслигидан келиб чиқади. Она хотиржам ва соғлом бўлмаган хонадонда фарзандлар ҳам касалланаверади. Муҳитнинг носоғломлиги натижасида болалар ўзларига нисбатан ишончни ҳис этишмайди. Озгина эътибор ва мақтов туфайли ёмон ниятли одамларда уларни исталган йўлга оғдириш имконияти ошади. Истаймизми-йўқми оила биз учун муҳим аҳамиятга эгалиги туфайли бу мавзунинг оғриқлилиги ҳаётимизга таъсир қилади. Демак, бу масалани қайта ўйлаб чиқишинг вақти келди.
У ажримларни камайтирш бўича ҳам ўз таклифини билдирди.
– Бу борада ҳеч қачон қайсидир тарафни айбдор деб айта олмаймиз. Аммо ўйлашимча, оилага психологияни аёллар орқали олиб кириш мумкин. Чунки эркаклардан кўра аёлларнинг муаммони борича тан олиши ёки янги маълумотга очиқликлари кучлироқ. Дейлик, бир хонадонда, ҳеч бўлмаса биргина аёл мулоқат қилиш, коммуникация, умуман инсоний қонуниятларни ўрганса, жиллақурса бир оилада кимдир яхшиланиш учун қадам ташлаган бўларди. Ўқиган, зиёли аёл дегани ўзини кимдандир устун қўядиган, эрини менсимайдиган аёл дегани эмас. Ҳар бир аёл оиласидаги муаммоларни қўшниси, дугоналари билан эмас, балки айнан ўзи ҳал қилишни ўрганиши керак. Ва бу қийин эмас, шунчаки керакли илмларни олиб, ўз устида ишлаш, ўрганиш керак. Психология айнан шу нарсага ўргатади, – дейди психолог .
