Ушбу саволга Республика ихтисослаштирилган дерматология ва венерология илмий-амалий тиббиёт маркази директори ўринбосари Аваз Иноятов жавоб берди.
— Сочга меланин пигментини ишлаб чиқарадиган меланоцит ҳужайралари ранг беради. Ёш ўтган сайин уларнинг фаоллиги пасайиши туфайли меланин ҳосил бўлиши камаяди ва оқибатда соч оқара бошлайди, — дейди мутахассис. — Сочга эрта оқ тушишининг энг асосий омили ирсий мойиллик ҳисобланади. Меланоцитларнинг сони ва фаоллиги, аввало, генларга боғлиқ. Агар инсоннинг яқин қариндошларида соч барвақт оқарган бўлса, катта эҳтимол билан унда ҳам бу жараён ёшликдан бошланади.
Сочга эрта оқ оралашига сурункали стресс ҳам сабаб бўлади. Зўриқиш, тез-тез асабийлашиш ҳужайралар, шу жумладан меланоцитлар тезроқ қаришига олиб келади. Натижада соч ўзининг табиий рангини йўқотиб, оқаради.
Бундан ташқари, В12, D3 витаминлари, шунингдек мис, темир ва рух соч ҳамда тери саломатлигини сақлашда муҳим роль ўйнайди. Шу боис уларнинг етишмаслиги меланин ишлаб чиқарилишининг пасайишига олиб келиши мумкин.
Сочда оқ толаларнинг эрта пайдо бўлиши доим ҳам ирсий мойиллик ва стрессга боғлиқ бўлавермайди. Бунга гормонал ўзгаришлар, шунингдек витилиго, ареата алопецияси каби аутоиммун ҳамда гипертиреоз, гипотиреоз ва қалқонсимон без фаолиятининг бузилиши билан боғлиқ бошқа касалликлар ҳам таъсир қилиши мумкин.
Ҳаво ифлосланиши ва кучли ультрабинафша нурлари, носоғлом турмуш тарзи, чекиш, алкоголь ичимликларни истеъмол қилиш ҳам соч ва терига зарар етказиб, қариш жараёнини тезлаштиради ҳамда сочларнинг эрта оқариш хавфини оширади.
Соч эрта оқаришининг олдини олиш учун нималарга амал қилиш керак?
- Стресс ва зўриқишдан сақланинг.
- Тўғри ва вақтида овқатланинг. В12, D витаминлари, биотин ва рухга бой маҳсулотларни кўпроқ истеъмол қилинг.
- Кунига камида 7-8 соат ухланг.
- Зарарли одатлардан воз кечинг.
- Етарли миқдорда сув ичинг.
- Сочни тўғри парвариш қилинг. Фен, дазмол ва бошқа воситалардан камроқ фойдаланинг.
- Спорт билан шуғулланинг. Жисмоний фаоллик қон айланишини яхшилаб, сочга кўпроқ озуқа моддалари етиб боришини таъминлайди.
