2019 йил 1 январдан бошлаб мамлакатимиз солиқ тизимида қўшилган қиймат солиғини амалиётга кенгроқ татбиқ этиш бошланди. Шу билан бирга, товарлар харид қилинганда, айрим савдо марказларида маҳсулотга белгиланган нарх таркибидаги ҚҚС миқдори харид чекида ифодаланиши кўпчиликда хавотир уйғотмоқда. Яъни, товарларга ҚҚС қўшилиб, нарх-наво ошиб кетяптими? Ёки водийда автомобилларга газ қуйиш шохобчаларида (“заправка”) нархлар 300-400 сўмга оширилгани асослими?
Шу каби саволларга Фарғона вилоят давлат солиқ бошқармаси томонидан солиқ ислоҳотлари Концепцияси доирасида 2019 йил 1 январдан мамлакатимиз солиқ тизимига киритилган ўзгаришлар юзасидан Фарғона, Қўқон ва Марғилон шаҳарлари ҳамда Риштон, Бешариқ ва Учкўприк туманларида ташкил этилган семинар-тренингларда батафсил жавоб берилди. Таъкидлаш жоиз, тадбирларда умум белгиланган солиқлар тўлаш тартибига ўтаётган ҳудуддаги кўплаб тадбиркорлик субъектлари иштирок этди. Бу ҳақда Фарғона вилояти Давлат солиқ бошқармаси Ахборот хизмати хабар берди.
Семинарларда асосий эътибор вилоятдаги умум белгиланган тартибдаги солиқлар, хусусан, қўшилган қиймат солиғи тўлаш тартибига ўтаётган турли тармоқ (умумий овқатланиш, қурилиш, савдо, хизмат кўрсатиш, ишлаб чиқариш, аудит) вакилларига солиқ ислоҳотлари натижасида юзага келган ўзгаришлар юзасидан тушунтириш ишлари олиб боришга қаратилди.
– 1 январдан маҳсулотлар нархи 20 фоизли ҚҚС ҳисобига ошди деганлар учун таъкидлашим керакки, ушбу солиқ тури маҳсулот нархига қўшимча равишда қўшилгани йўқ, у аввал ҳам бор эди, фақат кўпчилик эътибор бермаган, – дейди Ўзбекистон Республикаси Давлат солиқ қўмитаси раиси ўринбосари Мирзиёд Маҳкамов. – 20 фоизли ҚҚС кўрсатилган ижтимоий тармоқларда тарқалган чекларга келсак, текширилганда маълум бўлдики, улар декабрь ойида қайд этилган. Январь ойининг боши дам олиш кунлари эканлигини ҳисобга олсак, янги тизим энди ишга тушяпти. Энди нарх-наво ошаркан дея, хавотирланишимизга ҳеч қандай асос йўқ.
Шунингдек, 2019 йил 1 январдан ҚҚСнинг стандарт 20 фоизлик ставкаси ҳамда тадбиркорга қулайлик яратиш мақсадида йиллик товар обороти 1 миллиарддан 3 миллиардгача бўлганларга соддалаштирилган ҚҚС тартиби жорий этилаётганлиги қизғин баҳс-мунозараларга сабаб бўлди.
– Бизнинг йиллик товар айланмамиз 1,4 миллиард сўм атрофида, – дейди Ёзёвон туманида фаолият кўрсатувчи “Нигора Низомова” хусусий корхонаси раҳбари Музаффар Абдуллаев. – Янги жорий этилган тартибга кўра, биз ягона солиқ тўловидан умум белгиланган тартибдаги солиқлар тўлашга ўтаяпмиз. Демак, биз ҳам ҚҚС тўлашимиз зарур экан. 20 фоизли ставкани эшитиб дастлаб, бу ҳолат нархлар ошишига сабаб бўлмайдими, деган хаёлга боргандим. Бугунги семинардан сўнг фикрим бутунлай ўзгарди. Яъни, агар товарларни олиб келишда 20 фоизлик ҚҚС тўловчи билан ҳамкорлик қилсам, мен сотаётган товардан ҚҚС тўлаётганимда ҳамкорим тўлаган ҚҚС ҳам ҳисобга олинар экан, шунинг ҳисобига нархларда ҳеч қандай ўзгариш кузатилмайди. Агар ҳамкорим ҚҚС тўловчи бўлмаса, соддалаштирилган ҚҚС тартибида пасайтирилган ставкада солиқ тўлашим мен учун қулайроқэкан.
Шунингдек, водийда автомобилларга метан газ қуйиш шохобчаларида кузатилаётган нарх ошишига ҳам мутасаддилар томонидан муносабат билдирилди.
– Фарғонада газ “заправка”ларидаги босим билан биргаликда нархлар ҳам 300-400 сўмга оширилди деган хабарларни олдик. Бунга ёнилғига нисбатан акциз солиғи жорий этилганлигини сабаб қилиб кўрсатишаётган экан, – дейди Фарғона вилояти Давлат солиқ бошқармаси бошлиғи ўринбосари Назиржон Полвонов. – Хабарингиз бор, 2018 йил 1 ноябрдан газ нархи 11 сўмга ошиб, 1900 сўм этиб белгиланган эди. Ваҳоланки, 2019 йил 1 январдан бензин, дизель ёқилғиси ва газ ишлатганлик учун олинадиган солиқнинг ўрнига акциз солиғи жорий қилиниши ҳисобига солиқ миқдори атиги 55 сўмга ошган. Шу муносабат билан, биз куни кеча вилоятимиздаги газ “заправка”лари раҳбарлари билан учрашув ўтказдик ва уларга газ нархини асоссиз оширганликларини батафсил тушунтирдик. Натижада, метан газ нархлари 1950 сўмгача туширилмоқда.
Тадбирларда 2019 йил 1 январдан бошлаб мамлакатимиз солиқ тизимига киритилган ўзгаришлар юзасидан барча учун тушунарли, содда ва кўргазмали шаклда тайёрланган инфографикалар солиқ тўловчилар ихтиёрига ҳавола этилди.
Семинарларда 2019 йил 1 январдан ҳудудий давлат солиқ инспекциясида ҚҚС тўловчилар рўйхати шакллантирилганлиги ҳамда ҳар бир ҚҚС тўловчига Бошқармадан масъул ходим бириктирилганлиги, бундан ташқари “Солиқ-сервис” ДУКнинг ҳудудий филиаллари орқали исталган саволга мутахассислар томонидан жавоб топиш мумкинлиги алоҳида қайд этилди.
