Ozarbayjon haqida ko`p o`qiganmiz, ko`rganmiz, eshitganmiz. Asosan, Kaspiy dengizi va uning qirg`og`ida joylashgan Icheri sheher ("Ichkari shahar" yoki "Ichan qal`a") yoki "ikkinchi Dubay" deya ta`riflanuvchi Baku go`zalligi hech kimni befarq qoldirmasa kerak. Biz bugun bu go`zal va ko`hna shahar go`zalligining bir elementiga e`tibor qaratamiz. Ya`ni balkonlarga!
Ozarbayjonliklar bilan uy mavzusida gaplashsangiz, ular balkonlarni uyning bir ajralmas bo`lagi sifatida ko`rishlariga, shahar ko`chalarini kezganda esa balkonlar san`at asari darajasida qurilganiga guvoh bo`lasiz.
Keling, oldin "balkon" so`zini o`zbekchaga o`girib olamiz. Ozarbayjonlar balkonni "shushaband" deyisharkan. Demak, biz ham bundan kelib chiqib, "oynaband" desak bo`lar?
Baku oynabandlari "dunyodagi eng go`zal balkonlar" deya ta`riflanishi bejiz emas. Chunki arxitektura jihatidan oynabandlarga Venesiya, gotik va antik uslublarda sharqona bezaklar berilib, betakror evropacha va osiyocha uyg`unlik hosil qilingan. Bunday o`ziga xoslikni esa dunyoning hech bir shaharida uchratmaysiz.
Ozarbayjonliklar oynabandlarga chiqib, choy ichishadi, narda, karta, shaxmat o`ynashadi. Hatto ular uydan chiqmasdan turib, qo`shnilar bilan suhbatlashib turish uchun ham uy qurilishlarida oynabandlarni albatta qo`shishgan ekan.
Suratlardagi uylar asosan XIX asr oxiri va XX asr boshlarida qurilgan bo`lib, Bakuda o`sha davrlardagi yirik neft "bum"i davrida bunyod etilgan.
Sardorbek Usmoniy.
