Fransiya bolalar kirishi mumkin bo‘lgan barcha ochiq joylarda — jumladan, sohillarda, xiyobonlar va avtobus bekatlarida 2025 yil 1 iyuldan boshlab chekishni rasman taqiqlaydi. Bu haqda Fransiyaning sog‘liqni saqlash va oila masalalari bo‘yicha vaziri Katrin Votren ma’lum qildi.
Qahvaxona ayvonlarida sigaret chekish, yomg‘ir yog‘ib turgan ko‘chalarda sigaret bilan yurish — Fransiya madaniyatining bir qismi sifatida mashhur bo‘lib kelgan. Biroq oxirgi yillarda mamlakat jamoat joylarida tamaki iste’moliga qarshi choralarni izchil kuchaytirib kelmoqda.
Votrenning ta’kidlashicha, yangi taqiq “bolalar bor bo‘lishi mumkin bo‘lgan barcha joylar — sohillar, ommaviy xiyobonlar, maktab atroflari, avtobus bekatlari va sport inshootlari”ni qamrab oladi.
“Bolalar bor joyda tamaki yo‘qolishi kerak”, — degan vazir Ouest-France nashriga bergan intervyusida. Uning ta’kidlashicha, chekish erkinligi “bolalarning toza havo nafas olish huquqi boshlangan joyda tugaydi”.
Taqiq, shuningdek, maktab oldida o‘quvchilarning chekishining oldini olish maqsadida ularning atrofiga ham tatbiq etiladi. Qoidabuzarlar 135 yevro (taxminan 154 dollar) miqdorida jarimaga tortiladi.
Biroq, Votrenning so‘zlariga ko‘ra, Fransiya timsollaridan biri bo‘lgan qahvaxona verandalari bu taqiqqa kiritilmaydi. Elektron sigaretalar ham bu taqiq doirasiga tushmaydi.
Ayni paytda Fransiyada ish joylari, aeroportlar, temir yo‘l vokzallari va bolalar maydonchalari kabi jamoat joylarida chekish allaqachon man etilgan. Aksil-tamaki faollari esa yanada kengroq taqiqlar uchun kurash olib borishmoqda.
Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti ma’lumotlariga ko‘ra, Fransiya aholisining taxminan 35 foizi kashanda bo‘lib, bu Yevropadagi (25%) va jahondagi (21%) o‘rtacha ko‘rsatkichlardan ancha yuqori. Mamlakatda har yili 75 ming nafar odam tamaki bilan bog‘liq kasalliklar oqibatida hayotdan ko‘z yumayotgani taxmin qilinadi.
So‘nggi so‘rovnomaga ko‘ra, fransuzlarning 62 foizi jamoat joylarida chekishni taqiqlashni qo‘llab-quvvatlaydi.
Fransiya hukumati tomonidan 2023–2027 yillarga mo‘ljallangan Milliy anti-tamaki dasturida ham shunday taqiq taklif etilgan va mamlakat “2032 yilga kelib tamakisiz avlod” maqsadiga intilmoqda. Biroq ayrim aksil-tamaki tashkilotlari hukumatni mazkur choralarni amalga oshirishda sustkashlik qilishda ayblamoqda.
Ayni paytga qadar Fransiyada 1500 dan ortiq shahar va qishloqlar o‘z hududlarida — xiyobonlar, sohilbo‘yi va hattoki toshli qoyalarda ham chekishni taqiqlab qo‘ygan.
Votrenning aytishiga ko‘ra, hozircha sigareta narxlariga qo‘shimcha soliq joriy etish rejalashtirilmagan, chunki avvalgi soliqlar joriy etilgandan so‘ng qora bozor sezilarli darajada o‘sgan.
Abdulloh Sayyid
