Ўзбекистон маданий меросини ўрганиш, сақлаш ва оммалаштириш бўйича Бутунжаҳон жамияти (WOSCU), Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси ва Абу Райҳон Беруний номидаги Шарқшунослик институти билан ҳамкорликда “Ўзбекистон обидаларидаги битиклар” туркумидаги китоблар тақдимот маросими ўтказилди.
Лойиҳанинг амалга оширилиши
Ушбу фаолият мамлакатимиз тарихий обидаларида ёзилган қадимий битикларни ўрганишга қаратилган. Бугунги кунга қадар Ўзбекистоннинг барча ҳудудларига бағишланган, ўзбек, рус, араб ва инглиз тилларидаги 20 та кўп тилли китоб-альбомлар нашр этилди.
Тадбир давомида доктор Бахтиёр Бобожонов махсус тақдимот билан иштирок этди. “Изланишларимиз давомида мингдан ортиқ ҳунарманд, меъмор, рассом, хаттот ва шоирларнинг номларини аниқлашимиз мумкинлиги хаёлимизга ҳам келмаган эди! Биз бунёдкорлар ва саховатпеша ҳомийларнинг исм-шарифларини, кўп ҳолларда ёдгорликларни ким ва нима учун барпо этганини аниқлашга муваффақ бўлдик. Бу китоблар ортидан хориждан фақат мақтов, ижобий фикрларни эшитяпмиз ва тадқиқотларимиз маҳсулига талаб юқори бўлишига ишонамиз”, – деди доктор Бахтиёр Бобожонов.
Нашрлар орасида Қорақалпоғистон, Андижон, Бухоро, Қашқадарё, Навоий, Наманган, Сурхондарё, Фарғона, Хоразм, Тошкент вилоятлари ва Тошкент шаҳри меъморий ёдгорликларидаги эпиграфик битикларга бағишланган китоб-альбомлар, Самарқанд меъморий тарихий мажмуалари – Регистон ва Шоҳизиндага бағишланган альбомлар бор.
“Бугун ушбу нашр этилган китоблар туфайли биз юртимиз обидаларидаги тарихий битикларнинг мазмун-моҳиятини англадик. Ҳар бир вилоятнинг ёдгорликларига бағишланган альбомларнинг нашр этилиши тарихимиз ва меросимизни англашда янги уфқларни очадиган чинакам эзгу ишдир. Энди бизда аждодларимиз томонидан қолдирилган тарихий номаларни тушунишга ёрдам берадиган ажойиб нашрлар мавжуд. Ишончим комилки, бу китоблар ҳар бир ёшнинг ўз маданият илдизларига яқинлашиши, билимини бойитишига ёрдам беради, уларда аждодларимиз бизга қолдирган мерос билан фахрланиш туйғусини уйғотади”, – дейди Олий Мажлис Сенатининг Фан, таълим ва соғлиқни сақлаш масалалари қўмитаси раиси Одилжон Каримович Эминов.
Лойиҳа фаолияти натижаси ўлароқ, Ўзбекистоннинг 2000 дан ортиқ меъморий ёдгорликларидаги ёзувлар таржима қилинди. Улар орасида шеърлар ва шеърий иборалар, насиҳатлар, эзгу тилаклар ва ҳикматли сўзлар, устоз ва хаттотлар исм-шарифлари, диний ва бағишлов битиклари, тарихий воқеалар хронограммаси ва ҳукмдорлар фармонлари мавжуд. Мутахассислар эпиграфик материалларнинг улкан миқдорини топиб, ўрганиб, маъносини чақибгина қолмай, туркий, араб ва форс тилларидаги битикларнинг дастлабки ўқилиши ва таржималарини ҳам тўғрилаб, бойитишди.
“Бу лойиҳада мен Андижон, Фарғона, Наманган китобларини ёзган муаллиф бўлиб қатнашгаман. Бугун гувоҳи бўлганингиздек тадбирда иштирок этганларга сертификатлар тақдим этилди. Буни тарқатишдан мақсад нима? Бу чиқарилган китоблар халққа етиб бориши керак. Муаян бир доиранинг ичида қолиб кетмаслиг керак. Бу ерда бизнинг шонли ўтмишимиз ҳақида маълумотлар еғилган.
Биноларнинг тарихи, улардаги битикларнинг талқини 3 тилда таржим қилинди. Бу бугунги кунгача яратилган тарихимизнинг янги маълумотлар билан тўлдиришга, янги маълумотларни халққа етказишга хизмат қилади ва яна бир томони халқаро ва ички туризмни ривожлантиришга хизмат қилади. Илмий томондан қарайдиган бўлсак, янги илмий мавзуларни ишлашга асос бўлади”, - дейди Абу Райхон Беруний номидаги шақшунослик институти бўлим бошлиғи Салимахон Эшонова.
Медиа-ивент Ўзбекистон вазирликлари, идоралари ва ташкилотларига – жами 100 дан ортиқ ташкилот вакилларига “Ўзбекистон обидаларидаги битиклар” туркумидаги 20 жилдлик китоб-альбомларни бепул олиш учун сертификатларни тантанали топшириш маросими билан якунланди.
