Hukumat qarori bilan O`zbekiston Respublikasi Qizil kitobini tayyorlash, nashr etish va yuritishni tashkil qilish chora-tadbirlari to`g`risidagi nizom tasdiqlandi. Bu haq Adliya vazirligining "Huquqiy axborot" kanali xabar bermoqda.
Nizomga muvofiq, Qizil kitob O`zbekiston hududida kamyob va yo`qolib ketish xavfi ostidagi hayvonlar va o`simliklar muhofazasi, ularni qayta tiklash maqsadida tashkil etiladi.
Qizil kitobni tayyorlash, nashr etish va yuritish bo`yicha vakolatli davlat tashkilotlari etib quyidagilar belgilandi:
uni nashr etishni tashkil qilish va yuritish bo`yicha – Ekologiya va atrof muhitni muhofaza etish davlat qo`mitasi;
uni nashr etishga tayyorlash bo`yicha – Fanlar akademiyasi.
Nizomga ko`ra, Qizil kitobga hayvonot va o`simlik olami turlarini (kenja turlarini) kiritish (undan chiqarish) bo`yicha takliflar va tavsiyalarni Fanlar akademiyasining Zoologiya hamda Botanika institutlari ishlab chiqadi.
Qizil kitobga turlarni (kenja turlarni) kiritish (undan chiqarish) va ularni muhofaza qilish bo`yicha chora-tadbirlarni muvofiqlashtirish Kamyob va yo`qolib ketish arafasida turgan hayvonlar va o`simliklarni muhofaza qilish bo`yicha idoralararo komissiya tomonidan amalga oshiriladi.
Shuningdek, Qizil kitobga kiritilgan turlar (kenja turlar) kamyoblik maqomi va yo`qolib ketish xavfiga ko`ra quyidagi kategoriyalarga mansub bo`ladi:
- kategoriya 0 – (“Ehtimol yo`qolib ketgan”);
- kategoriya 1 – (“Yo`qolib ketish arafasida”);
- kategoriya 2 – (“Miqdori va/yoki tarqalishi kamayib ketayotgan”);
- kategoriya 3 – (“Kamyob”);
- kategoriya 4 – (“Maqomi aniqlanmagan”);
- kategoriya 5 – (“Tiklangan yoki tiklanayotgan”).
Kamyob va yo`qolib ketish xavfi ostidagi hayvonlar va o`simliklarning davlat kadastri qonunchilikda belgilangan tartibda Fanlar akademiyasi tomonidanyuritiladi.
Qizil kitobga turlarni (kenja turlarni) kiritish (undan chiqarish) tadbirlari quyidagi bosqichlardan iborat:
