Ғазода ўт очишни тўхтатиш бўйича музокаралар деярли якунига етган. Томонлар бир неча асосий бандларда келишувга эришган. Аммо бир масала бор — у ҳали ҳам тўсиқ бўлиб турибди. Бу масала: Исроил армиясининг Ғазодаги мақоми ва у ерда қанча қолиши.
“Sky News” нашри хабарига кўра, Қатарда ўтаётган музокараларда айнан шу нуқта томонлар ўртасида якуний муроса йўлини тўсиб қўймоқда. Исроил олдида танлов турган кўринади:
1. Урушни тўхтатиб, гаровдагиларни қайтариш ва ҳудудни тарк этиш
2. Ғазони номаълум муддатга ҳарбий назоратда сақлаб қолиш.
Қандай бандлар бўйича келишув бор?
Томонлар қуйидаги масалаларда бир тўхтамга келган:
60 кунлик ўт очишни тўхтатиш муддати. Бу муддат давомида Исроил урушни қайта бошламаслиги керак – бунга АҚШ кафолат бермоқда.
Гуманитар ёрдам етказиш. Исроил армияси чиқиб кетган ҳудудларда ҲАМАС ҳам, Исроил ҳам назорат қилмайди. У ерда нейтрал, учинчи томон фаолият юритади.
Аммо шунга қарамай, Ғазо Гуманитар Жамғармаси (ҒГЖ) Исроил ҳарбийлари бўлмаган ҳудудларда ишлай олмайди. Бу эса ёрдам етказишда жиддий чеклов бўлиб қолмоқда.
Исроилнинг урушдаги асосий мақсади: фақат гаровдагилар эмас
Исроилнинг расмий позицияси:
“Биз фақат гаровдагиларни эмас, ҲАМАСни ҳам ҳарбий, ҳам сиёсий куч сифатида бутунлай йўқ қилишимиз керак.”
Бу ҳолат эса Исроилнинг Ғазодан бутунлай чиқиб кетиш эҳтимолини шубҳа остига қўяди. Яъни Исроил сулҳга қўл урган тақдирда ҳам — сектордаги ўз ҳарбий иштирокини бутунлай тугатишга шошилмаслиги мумкин.
Уруш қандай бошланган эди?
7 октябрь, 2023 йил – ҲАМАС Исроил жанубига кутилмаган ҳужум уюштиради. Натижада 1 200 га яқин одам ҳалок бўлади, 251 киши гаровга олинади.
Бугун, 2025 йил ёзида, уларнинг 20 нафарга яқини тирик бўлиши мумкинлиги айтилмоқда.
Айни пайтда, Исроилнинг қасос ҳужумлари оқибатида Ғазода 57 мингдан ортиқ фаластинлик ҳалок бўлгани маълум қилинган.
Сулҳ йўли — қанчалик яқин?
Ягона масала — Исроил армиясининг мақоми — ҳал этилмагунча сулҳ имзоланиши қийин. Аммо халқаро босим кучаймоқда, минглаб бегуноҳ тинч аҳоли қурбон бўлаётган бир пайтда, бу урушга нуқта қўйилиши тобора долзарб тус олмоқда.
