AQШ президенти Дональд Трамп шу ҳафта Россияга қарши янги санкциялар жорий қилиш имкониятини кўриб чиқмоқда. Бу ҳақда The Wall Street Journal нашри манбаларига таянган ҳолда хабар берди. Нашр ёзишича, Трамп Кремль раҳбари Владимир Путиннинг Украинага қарши ҳужумларидан ва тинчлик музокараларининг секин суръатда кетаётганидан тобора кўпроқ норози бўлмоқда.
Манбаларга кўра, таҳлил қилинаётган чекловлар янги банк санкцияларини ўз ичига олмаслиги мумкин, бироқ музокараларда Путини енгилликка ундаш учун босимнинг бошқа шакллари муҳокама қилинмоқда. Жумладан, Украина қўллаб-қувватлаётган, аммо Россия рад этаётган 30 кунлик оташкесим масаласи муҳими қайд этилмоқда.
Бироқ нашр таъкидлашича, Трамп ҳали ҳеч қандай санкцияларни жорий қилмаслик қарорига ҳам келиши мумкин. WSJ ёзишича: «Трамп тинчлик музокараларидан чарчаган» ва агар «сўнгги уриниш самара бермаса», уларда қатнашишдан бутунлай воз кечиш масаласини ҳам кўриб чиқмоқда.
Шунингдек, мақолада: "Агар АҚШ тинчлик жараёнидан чекинадиган бўлса, нима бўлиши ва Трамп Украинага ҳарбий ёрдамни давом эттирадими — ҳозирча номаълум", — дейилади.
Сўнгги ҳафталарда Трамп Украина қўллаб-қувватлаган оташкесимни рад этаётгани учун Путинни очиқ танқид қилиш босимига қаршилик қилиб келаётган эди. Аммо WSJ манбаларига кўра, унинг позициясига учта муҳим омил таъсир қилган:
1. Зеленскийга нисбатан ёқтирмаслик. Трамп Украина президенти Владимир Зеленскийни «жанжални кучайтираётганликда» айблаб, у санкциялар жорий этишни талаб қилганига қарамай, оташкесимга рози бўлганини тан олган.
2. Санкциялар самарасизлиги. Трампнинг фикрича, қўшимча санкциялар Россиянинг уруш олиб бориш қобилиятига жиддий таъсир қилмайди, аммо АҚШ-Россия иқтисодий алоқаларини тиклаш жараёнини мураккаблаштиради.
3. Путинга бўлган шахсий ишонч. Трамп ўзини Путинни яхши билади, деб ҳисоблаган ва урушни тўхтатишни «шахсий эҳтиром» сифатида кутаётганини билдирган. Аммо ўтган ҳафтаги телефон суҳбати пайтида Путин оташкесим келишувини имзолашдан бош тортгани Трампнинг унинг ҳақидаги фикрини ёмон томонга ўзгартирган.
Шунингдек, Трамп якшанба куни Россиянинг Украинага қарши сўнгги ракет зарбаларини қоралар экан, Россияга нисбатан янги санкциялар жорий қилиш масаласи кўриб чиқилаётганини маълум қилди.
Бундан аввал Трамп Путинни қаттиқ танқид қилиб, уни "бутунлай ақлдан озган" деб атаган ва “Путин Украинани бутунлай босиб олмоқчи, агар у бутун Украинани босиб олишга уринса, бу Россиянинг қулашига олиб келади”,- деган.
Яқинда журналистлар билан суҳбатда ҳам Трамп Путиннинг ҳаракатларидан қаттиқ норози эканини ва Россия раҳбарининг бугунги ҳаракатларининг сабабини тушунмаслигини алоҳида таъкидлади.
Маълумки, Украина Ҳаво кучларининг маълум қилишича, 2025 йил 25 майга ўтар кечаси Россия Украина ҳудудига қарши 367 та турли ҳаво ҳужуми воситаларидан фойдаланган. Бу ҳужум натижасида мамлакатнинг 13 ҳудуди зарар кўрган, 80 дан ортиқ турар жой бинолари вайрон бўлган, 12 киши ҳалок бўлган ва яна 60 киши яраланган.
Бунга жавобан, Европа Иттифоқининг Украинадаги элчиси Катарина Матернова: "Россия дунё ва АҚШнинг тинчлик ўрнатиш борасидаги ҳаракатларидан кулмоқда", — дея баҳо берди.
Германия ташқи ишлар вазири Иоганн Вадефуль эса Ғарбни Россиянинг янги ҳужум тўлқинига қаттиқ жавоб қайтаришга чақирди. Унинг фикрича, “Путин урушнинг ҳақиқий нархини ҳис қилиши керак”.
Абдуллоҳ Саййид
