БМТ раҳбари: Сўнгги ўн йил ичида об-ҳаво ва иқлим фалокатлари натижасида 410 минг киши ҳалок бўлди

Об-ҳавонинг ўзгариши натижасида юзага келган табиий офатлар сўнгги 10 йил ичида 410 минг кишининг ҳаётига зомин бўлди. Бу ҳақда БМТ раҳбари Aнтониу Гутерриш Нидерландия томонидан уюштирилган мослашув саммитида гапирди.

БМТ Бош котиби Aнтониу Гутерриш бизни янги ҳақиқатга мослашишимиз, потенциал хатарларни баҳолашимиз ва уларга олдиндан тайёрланишимиз учун имкон берадиган чораларни кўришга чақирди. Бутунжаҳон метеорология ташкилотининг маълумотларига кўра, сўнгги 50 йил ичида 11 мингдан ортиқ табиий офатлар юз берган, натижада иқтисодий зарар тахминан 3,6 трлнга етган. Мисли кўрилмаган ва камроқ прогноз қилинадиган экстремал табиий ҳодисалар глобал фавқулодда вазиятни вужудга келтиради, деб таъкидлади БМТ раҳбари.

Глобал Aдаптация Комиссиясининг маълумотларига кўра, агар сиз яқинлашиб келаётган бўрон ёки ҳаддан ташқари иссиқлик ҳақида атиги 24 соат ичида билсангиз, улардан зарарни 30 фоизга камайтиришингиз мумкин. Шунинг учун Бош котиб табиий офатларга мослашиш ва барқарорликка ва уларни CОВИД-19 пандемиясидан қутқариш режаларига қўшилишига зудлик билан эътибор беришни талаб қилмоқда.

Бу нафақат ривожланган мамлакатларга тааллуқлидир - биз кам ва ўрта даромадли мамлакатларга ўз иқтисодиётларини "қайта бошлаш" ва барқарор ривожланиш йўлидан боришга ёрдам беришимиз керак. Aнтонио Гутеррес бешта устувор вазифани белгилаб берди.

Биринчидан, унинг фикрига кўра, донор давлатлар, шунингдек ривожланиш банклари олдиндан тахмин қилинадиган молиявий ёрдам кўрсатишлари керак. Ривожланаётган мамлакатларда экстремал иқлим ўзгаришига мослашиш ва барқарорликка сарфланадиган йиллик харажатлар 70 миллиард долларни ташкил этади ва 2030 ва 2050 йилларга келиб бу кўрсаткичлар мос равишда 140-300 миллиард ва 280-500 миллиардгача ўсади. Шунинг учун БМТ раҳбари донорлар ва банклар томонидан иқлим ўзгаришига қарши курашиш учун бериладиган молиявий ёрдамнинг ярмини мослашиш ва барқарорлиги учун ажратишни таклиф қилади. Гутеррес Париж битимини имзолаш билан бой давлатлар иқлим ўзгаришини юмшатиш ва камбағал мамлакатларга йилига 100 миллиард доллар ажратишга ваъда берганлигини эслади.

Иккинчидан, ҳар қандай бюджет ва инвестициялар иқлим хавфини ўз ичига олиши керак - бу, айниқса, инфратузилма сармояларига тааллуқлидир. Шунингдек, Бош котиб инвесторларни рағбатлантирадиган янги молиявий воситаларни мавжуд ва ривожлантиришни янада кенгроқ қўллашга чақирди. Унинг сўзларига кўра, инфратузилманинг барқарорлигига сарфланган ҳар бир доллар олти долларни тежашга қодир.