Афғонистонда қиш келиши ва иқтисодий инқирознинг чуқурлашиши билан Халқаро Қизил Хоч Қўмитаси (ХҚХҚ) болалар ўртасида пневмония ва тўйиб овқатланмаслик ҳолатларининг кескин ўсишини кузатмоқда.
Бутун мамлакат бўйлаб ХҚХК томонидан ёрдам кўрсатилаётган 33 касалхонада 2022 йилда болаларнинг тўйиб овқатланмаслик ҳолатлари 2021 йилга нисбатан 90 фоизга ошган. Ўтган йилнинг ноябрь даври кўрсаткичларига кўра, 5 ёшгача бўлган болаларда пневмониядан 55% кўпроқни ташкил этган.
“Ўтган йил давомида Афғонистонда қашшоқлик даражаси ошди. Кўпчиликнинг уйини иситишга пули йўқ, болалари совуқда яшайди. Шунингдек, болалар учун озиқ-овқат учун пул етарли эмас, шунинг учун пневмония ҳолатлари кўпаяди ва у билан боғлиқ болаларнинг тўйиб овқатланмаслиги кўпаяди ", дейди ХҚХК шифокори Абдул Қайюм Азимий.
Ҳарбий ҳаракатлар жадаллиги сезиларли даражада пасайганига қарамай, Афғонистондаги гуманитар вазият ташвишли масала бўлиб қолмоқда. Аҳолининг ярмидан кўпи (24 миллион киши) гуманитар ёрдамга муҳтож, ярми (20 миллион киши) ўткир озиқ-овқат танқислигини бошдан кечирмоқда. Халқаро санкциялар ва Россия ва Украина ўртасидаги халқаро қуролли тўқнашув натижасида юзага келган иқтисодий танглик туфайли чуқурлашиб бораётган иқтисодий инқироз миллионлаб афғонларни кун кечиришда қийналмоқда. Буғдой, ўсимлик мойи ва ўғитлар нархи ошган. Одамлар даромад манбаларини йўқотиб, барча жамғармаларини сарфлаб бўлишган. Қишлоқ хўжалиги зилзилалар, қурғоқчилик ва тошқинлардан зарар кўрган.
“Афғонистон халқи имконсиз танлов олдида турибди: уйларини иситиш ёки озиқ-овқат сотиб олиш. Аслида, уларнинг ҳам имконияти йўқ, шу боис тўйиб овқатланмаслик ва пневмония ҳолатлари қўрқинчли суръатда ошиб бормоқда, — деди ХҚХҚ операциялар бўйича директори Мартин Шупп Афғонистонга ташрифи чоғида. - Шунинг учун биз ҳукуматлар ва тараққиёт агентликларини Афғонистонга қайтиб, унга муҳтож бўлган миллионлаб одамларга ёрдам беришни давом эттиришга чақирамиз”.
Ҳожи Вали, кунлик ишчи, пневмония билан оғриган 8 ойлик боланинг отаси:
“Бу ерда боламизни даволаб, уйига олиб кетсак, яна касал бўлиб қолади. Чунки бизда иситиш ва оддий овқат учун пулимиз йўқ. Фарзандларимдан бири аллақачон пневмониядан вафот этган. Кимдан ёрдам сўрашим керак?", - дейди иложсиз қолган ота.
Маджабин, беш фарзанднинг онаси:
“Ҳозир болалар касал бўлиб қолса, касалхонага олиб боришга на даромадимиз, на пулимиз бор. Қиш бошланди, иситадиган ҳеч нарсамиз йўқ, болаларим эса музлаб қолди. Мен улар шундай яшашлари кераклигидан умидсизликка тушаман. Уларда иссиқ кийимлар ҳам йўқ".
Ўн йилдан бери ўтин сотувчи сотувчи Аббос:
“Харидор йўқ. Одамларда пул йўқ. Улар ҳатто ўзларини боқадиган иш топа олмайдилар. Иложсиз одамларнинг ё болалари қишда музлаб ўлади, ёки тирик қолиш учун ахлатни ёқишга мажбур бўлади”.
Афғонистон халқига ҳаётни сақлаб қолиш учун ёрдам кўрсатиш доирасида ХҚХҚ умумий сиғими 7000 ўриндан ортиқ бўлган 33 та касалхонани қўллаб-қувватламоқда. Бу шифохоналарда 26 миллионга яқин киши тиббий ёрдам олиши мумкин. ХҚХҚ шунингдек, Афғонистон Қизил Ярим Ой Жамияти томонидан бошқариладиган 46 та тиббий пункт ва битта шифохонага ёрдам беради.
