Аввал хабар берганимиз, айни пайтда Самарқандда Халқаро озиқ-овқат хавфсизлиги конференцияси бўлиб ўтмоқда. Конференцияда маълум қилинишича, сўнги йилларда Ўзбекистон ва БМТнинг озиқ-овқат ва қишлоқ хўжалиги агентлиги (FAO), Япониянинг ЖАЙКА, Кореянинг КОЙКА, Европа иттифоқининг қишлоқ хўжалигини қўллаб қувватлаш дастури (ASK Facility), Германиянин халқаро ҳамкорлик жамияти (GIZ), АҚШнинг Халқаро ривожланиш агентлиги (USAID) ва бошқа хорижий ташкилотлар билан ҳамкорлик йўлга қўйилди. Бу ҳақда Darakchi.uz мухбири хабар берди.
Самарқанд агроинновациялар ва тадқиқотлар институти Халқаро ҳамкорлик бўлими бошлиғи Хусниддин Пардаев ана шундай халқаро ҳамкорликлар аҳамияти ҳақида гапирди.
Унинг сўзларига кўра, халқаро ҳамкорлик орқали аграр ва озиқ-овқат соҳасида ривожланган давлатларнинг тажрибаларини жалб этиш имконияти кенгайтирилди.
Биринчидан, охирги йилларда қишлоқ хўжалигида ўтказилаётган ислоҳотларнинг норматив-ҳуқуқий хужжатларини тайёрлашда халқаро, хусусан Европа иттифоқининг қишлоқ хўжалигини қўллаб қувватлаш дастури (ASK Facility) экспертлари бевосита иштирок этмоқда.
Шунингдек, соҳада суғурталаш тизими ривожланган Туркия ва Озарбайжон тажрибаси асосида Қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқарувчилари хавфларини самарали суғурталаш механизмларини ва молиялаштиришнинг янги усулларини жорий этиш бўйича норматив-ҳуқуқий ҳужжат лойиҳаси тайёрланмоқда.
Бу эса, ўз навбатида ишлаб чиқарилаётган хужжатларни халқаро стандартлар талабига мос равишда тайёрланишига яқиндан ёрдам бермоқда.
Иккинчидан, Қишлоқ хўжалигини модернизация қилиш, соҳада қўшилган қиймат занжирини яратиш, маҳсулот ишлаб чиқариш ҳажмини кўпайтириш, уларнинг турини кенгайтириш ва сифатини ошириш бўйича олдимизга қўйган мақсадларимизга хорижий инвестицияларни жалб этмасдан, хорижий молия институтлари ва банкларининг ёрдами ва қўллаб-қувватлашига таянмасдан туриб эришиб бўлмаслигини биз яхши англаймиз.
Халқаро қишлоқ хўжалигини ривожлантириш жамғармаси, Осиё тараққиёт банки, Жаҳон банки, Халқаро тикланиш ва тараққиёт банки, Халқаро тараққиёт уюшмаси, БМТнинг Озиқ-овқат ва қишлоқ хўжалиги ташкилоти(ФАО), Япония халқаро ҳамкорлик агентлиги каби институтлар, шунингдек, хорижий мамлакатлар ҳукуматлари агентликларининг шу борада кўрсатаётган ёрдами алоҳида эътиборга лойиқ.
Учинчидан, Халқаро ташкилотлар иштирокида ривожланган хорижий давлатларнинг нуфузли ИТИлари билан ҳамкорлик йўлга қўйилиб, биргаликда қўшма лойиҳалар амалга оширилмоқда. Хатто айримларининг филиаллари ҳам ташкил этилди.
Жумладан:
Венгрия давлати билан ҳамкорликда Картошкачилик илмий маркази, Хитой билан ҳамкорликда Ўзбек-Хитой қўшма Шоличилик маркази ташкил этилди.
Шунингдек, Хитой билан 15 млн. долл. қийматидаги Янлин агроинновация паркини ташкил этиш бўйича жадал ишлар олиб борилмоқда.
Буюк Британия Халқаро қишлоқ хўжалиги университети ҳамда унинг ҳузурида Буюк Британия таълим тизими асосида ихтисослашган Халқаро мактаб ташкил этилди.
Уммон Султонлигининг Atyab International Services компанияси иштирокида Фарғона шаҳрида Озиқ-овқат технологияси ва муҳандислиги халқаро институти очилди.
Тўртинчидан, Хорижий давлатларнинг йирик компаниялари билан ҳамкорликда инвестиция лойиҳалари амалга оширилмоқда.
а) Венгрия давлатининг тажрибасини жорий этиш мақсадида “Bonofarm Group” LCC компанияси билан ҳамкорликда паррандачилик кластерини ташкил этиш;
Катар давлатининг етакчи “Baladna” компанияси билан ҳамкорликда Фориш туманида чорвачилик кластерини ташкил этиш бўйича тегишли ишлар амалга оширилмоқда.
б) “Паррандасаноат” уюшмаси ва Россиянинг Паррандачилар миллий бирлашмаси ўртасида ҳамкорлик Битими имзоланди.
в) Россиянинг «Национальная Резервная Корпорация» ҳамда Ўзбекистоннинг «BMB Trade Group» компаниялари томонидан қиймати 57,7 млн долл. бўлган замонавий Агрологистика маркази ташкил этилмоқда.
Лойиҳада музлатгич (10 минг тн), сиғими 50 минг тн мева-сабзавотларни қайта ишлаш, 270 минг тн саралаш ва қадоқлаш, логистика хизматлари (20 та музлатгич, 30 та юк машинаси) ва 20 га замонавий иссиқхона ташкил этиш режалаштирилган.
г) Қишлоқ хўжалиги вазирлиги ва Корея технологияларни ривожлантириш институти ўртасида Тошкент вилоятида иссиқхона ускуналари ишлаб чиқариш мажмуаси, шунингдек, 5 та вилоятда юқори технологияли мини иссиқхоналар қуриш бўйича қиймати 14 млн. долларлик лойиҳа амалга оширилмоқда.
2022 йил январь ойида Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлиги ва Корея технологияларни ривожлантириш институти ва Корея озиқ-овқат, қишлоқ хўжалиги, ўрмон ва балиқчилик, тарғибот ва ахборот хизмати агентлиги ўртасида ҳамкорлик тўғрисидаги англашув Меморандуми имзоланди.
д) Германияга 22 миллион долларлик қуритилган мева-сабзавотларни етказиб бериш бўйича экспорт шартномаси тузилди, ем-озуқа экинларини барқарор етиштириш бўйича 1 млн долларлик грант лойиҳаси имзоланди.
е) Буюк Британиянинг Aтроф-муҳит, озиқ-овқат ва қишлоқ ишлари бўйича департаменти билан қуш турларининг бир кунлик жўжалари, курка, ўрдак, туяқуш ва инкубация тухумларини импорт қилиш бўйича халқаро ветеринария сертификати лойиҳаси келишилди.
Бешинчидан, яқин қўшни давлатлар билан ҳам ҳамкорликлар кучайтирилмоқда.
Масалан, 2022-2025 йилларда Ўзбекистон ва Қирғизистон ўртасида агросаноат соҳасида инвестиция лойиҳаларини амалга ошириш ва савдо айланмасини оширишга қаратилган “Йўл харитаси” тасдиқланди.
Тожикистон Республикасида ўзбек селекциясига мансуб мевали кўчатларни қўллаган ҳолда Тожикистоннинг Ҳисор туманида “Дўстлик боғи” мевали боғини ташкил этиш келишувига эришилди. Бугунги кунда боғни ташкил этиш бўйича якуний ишлар олиб борилмоқда ва 2023 йил октябрь ойида боғ очилиши режалаштирилган.
Россия Қишлоқ хўжалиги вазирлиги билан қишлоқ хўжалиги соҳасида ҳамкорлик бўйича Битим имзоланди. Икки давлат Қишлоқ хўжалиги вазирликлари ўртасида 2022-2024 йилларга мўлжалланган қишлоқ хўжалиги соҳасида ҳамкорлик бўйича “Йўл харитаси” имзоланган.
“Ушбу мақсадларда Ўзбекистон Республикаси халқаро ташкилот ва ривожланган давлатлар билан қишлоқ хўжалигининг қатор йўналишларида, жумладан, сув ресурсларидан самарали фойдаланиш, қурғоқчиликка чидамли қишлоқ хўжалиги, аниқ деҳқончилик, барқарор экинлар, соҳага етук ҳорижий тажрибаларни жорий этиш ва бошқа истиқболли лойиҳаларни амалга ошириш бўйича ҳамкорлик олиб бормоқда.
Бундай режалардан кўзланган мақсад қишлоқ хўжалиги маҳсулдорлигини ошириш, қишлоқ хўжалигини мустаҳкамлаш орқали озиқ-овқат импортига қарамликни камайтириш. Бу эса ўз навбатида мамлакатнинг иқтисодий барқарорлигини оширишга ва озиқ-овқат хавфсизлигини таъминлашга ёрдам беради”, дейди мутахассис.
