Октябрь ойи бошида ижтимоий тармоқларда Ўзбекистонда ўқитувчиларнинг иш ҳақи кечиктирилгани ҳақида хабарлар тарқалди. Дастлабки шикоятлар 4 октябрда пайдо бўлди, фойдаланувчилар сентябрь ойи учун маош ҳали ҳисобланмаганини маълум қилишди.
7 октябрь куни Миллий ахборот агентлиги (ЎзА) директорининг биринчи ўринбосари Хушнудбек Худойбердиев Мактабгача ва мактаб таълими вазирлиги раҳбарияти билан боғлангани ҳақида маълум қилди. Унинг сўзларига кўра, ММТВ барча техник муаммолар ҳал этилганини ва ўқитувчиларнинг иш ҳақини ҳисоблаш жараёни бошланганини маълум қилган.
Унинг таъкидлашича, ходимларнинг 50% ойлик маоши тўланган (бу ҳақда пост 7 октябрь куни кечқурун эълон қилинган).
8 октябрь куни кундузи баъзи ўқитувчилар ҳали ҳам маош олмаганликларини айтишди. Шунингдек, ўқитувчиларнинг малакасини янгилаш билан боғлиқ муаммолар туфайли улар тўлиқ маош олмаганликлари ҳақида хабарлар пайдо бўлди. Келгуси ойда улар ўртасидаги фарқни қоплаш ваъда қилинган.
Иқтисодиёт ва молия вазирлигининг таҳририятга маълум қилишича, 9 октябрь куни соат 9:00 ҳолатига ўқитувчилар томонидан иш ҳақи 95 фоизга ўтказилган, қолган қисмини кун охиригача тўлаш чоралари кўрилмоқда. Барча бюджет ташкилотларига келадиган бўлсак, иш ҳақининг 98 фоизи ходимларга тўланган.
Меҳнат кодексининг 333-моддасига кўра, иш берувчи томонидан иш ҳақи тўлаш, таътилга ҳақ тўлаш, меҳнат шартномаси бекор қилингандаги тўловлар ва (ёки) ходимга тўланиши лозим бўлган бошқа тўловлар муддати бузилган тақдирда, иш берувчи уларни фоизлар (пул компенсацияси) тўлаган ҳолда тўлаши шарт. Компенсация тўлов муддатидан кейинги кундан бошлаб амалдаги тўлов кунигача бўлган ҳар бир кечиктирилган кун учун Марказий банкнинг шу вақтдаги қайта молиялаштириш ставкасидан келиб чиққан ҳолда ҳисобланади.
Ходимга тўланиши лозим бўлган пул компенсацияси миқдори МБнинг қайта молиялаштириш ставкасининг 10 фоизи миқдорида (0,74 фоиз атрофида) белгиланади.
Кўрсатиб ўтилган пул компенсациясини тўлаш мажбурияти иш берувчининг иш ҳақини тўлаш кечикишида айби бор-йўқлигидан қатъи назар юзага келади.
Бундай ҳолларда кечикиш учун ўқитувчилар учун иш берувчи бўлган ҳар бир мактаб моддий жавобгар бўлади. Компенсация шартлари мактабларда жамоа шартномасида белгиланиши керак.
