Озарбайжон диаспораси аллақачон ажойиб лойиҳаларни амалга оширишга киришган. Бу борада юраги ҳамиша юрт муҳаббати билан урадиган қадрли зиёлимиз, Қирғизистон Республикасида фаолият юритаётган Туркий тилли давлатлар сиёсатини қўллаб-қувватлаш жамғармаси президенти Нусрат Маммадовни мисол қилиб келтириш мумкин. Н.Маммадов Озарбайжон давлат тузилмаларидан ташқари ўзи истиқомат қилаётган Қирғизистон Республикасининг давлат амалдорлари билан ҳам жуда яқин муносабатларга эга. Н.Маммадов Қирғизистон Республикасида қадрли зиёли сифатида танилган ва қабул қилинган. Ўзи раҳбарлик қилаётган Жамғарма ташкилотчилиги ва кўмагида Озарбайжон-Қирғизистон муносабатларини ривожлантириш учун кўплаб тадбирлар ўтказиб келмоқда. Бу воқеаларнинг ҳар бири Қирғизистон босма ва электрон оммавий ахборот воситаларида кенг ёритилмоқда.
Н.Маммадов фаолияти фақат тадбирлар ташкил этиш билан чекланмайди. Шунингдек, Озарбайжон ёзувчи ва шоирлари асарларини нафақат қирғиз, балки ўзбек, қозоқ, тожик, туркман, рус ва инглиз тилларига ҳам таржима қилиб нашр этади. Яна шуни таъкидлашни керакки, Нусратбек буюк ватанпарвар сифатида барча таржима ишларини, китобни чоп этишни ўз маблағи ҳисобидан ташкил қилади. Нусратбек ўзи президент бўлган Жамғарма томонидан тарихий ғалаба билан якунланган 44 кунлик Иккинчи фуқаролар урушида жанг қилган армиямизга кўп ёрдам берди. Яъни Н.Маммадов ҳам эл-юрт учун бундай хизматларни қилиш ўзининг маънавий бурчи эканини билади.
2008 йилда жаҳонга машҳур қирғиз ёзувчиси Чингиз Айтматовнинг Озарбайжонга ташрифини Нусрат Маммадов ташкил қилган. Ташриф доирасида Озарбайжон Республикаси Президенти Илҳом Алиев Чингиз Айтматов ва у билан бирга Нусрат Маммадовни қабул қилди. Н.Маммадов ўша учрашув ҳақида хотиралар ёзиб, ўша кунларни ҳамон яхши хотиралардек эслайди.
Яқинда Н.Маммадов катта бир лойиҳани амалга ошириш ниятида. Бу лойиҳа қирғиз ва озарбайжон халқларини бир-бирига яқинлаштиради, маданий алоқаларини янада ривожлантиради. Лойиҳа ҳақида маълумот олиш учун Қирғизистонда фаолият юритаётган “Туркий тилли давлатлар сиёсатини қўллаб-қувватлаш жамғармаси” президенти Нусрат Маммадовнинг Қирғизистон Президенти Садир Жапаровга 23.06.2022 йилдаги мактубига эътибор қаратсак. :
“Ҳурматли Садир Нурқўжаевич!
Хабарингиз бор, 2019 йилда Озарбайжон Республикаси Президенти жаноб Илҳом Алиевнинг қизи, Ҳайдар Алиев жамғармаси вице-президенти Лайло Алиева Қирғизистонда бўлган пайтида Иссиқкўлга саёҳат қилган эди. Лайло хоним кўлнинг ниҳоятда гўзал манзарасидан ҳайратда қолди ва Қирғизистон ва туркий дунёнинг дурдонаси ҳисобланган Иссиқкўлга атаб шеър ёзди.
Ушбу шеър “Туркий тилли давлатлар сиёсатини қўллаб-қувватлаш жамғармаси” молиявий кўмагида қирғиз, озарбайжон, турк, ўзбек, инглиз, араб ва бошқа тилларга таржима қилинган. Озарбайжон миллий консерваторияси санъатшунослик фанлари доктори, профессор Аббосгулу Нажафзода Лайло хонумнинг ушбу шеърига қўшиқ басталаган. Бу қўшиқни Озарбайжон, Қирғизистон, Ўзбекистон, Эрон, АҚШ, Миср ва Исроилнинг таниқли хонандалари ўз тилларида куйлашди.
Шу қўшиқ таъсирида Туркий тилли давлатлар сиёсатини қўллаб-қувватлаш жамғармаси ташаббуси билан “Иссиқкўл – турк гавҳари” номли халқаро фестиваль ўтказиш ниятидамиз.
Ушбу фестиваль доирасида “Турк дунёсининг буюк шахси” ва “Озарбайжон ҳудудида Арманистон давлатини барпо этишда буюк давлатларнинг ўйини” номли китоб таржима қилиниб нашр қилинган бўлиб, ушбу китобларининг тақдимот маросимини ўтказиш режалаштирилган. Бундан ташқари, Озарбайжон ва Қирғизистон тарихи ва маданиятига бағишланган ҳужжатли фильмлар, шунингдек, икки давлатнинг таниқли арбоблари, халқ етакчилари Ҳайдар Алиев ва Чингиз Айтматовга бағишланган “Икки буюк ўғил” фильми намойиш этилади. Фестиваль, яъни ушбу йирик тадбирнинг ўтказилиши “Иссиқкўл”га катта сайёҳлар оқимини олиб келади ва фестивалнинг ўтказилиши айни пайтда туркий дунё билан алоқаларнинг кенгайишига, Қирғизистон ва Озарбайжон ўртасидаги сиёсий, иқтисодий ва маданий алоқаларнинг янада ривожланишига сабаб бўлади.
Жаноб Президент, буларнинг барчасини инобатга олган ҳолда, бундай халқаро тадбирни ўтказиш, Қирғизистон ва Озарбайжон ўртасидаги дўстликни янада ривожлантириш учун Сизнинг кўмагингиз жуда зарур. Жорий йилнинг август ёки сентябрь ойларида ўтказилиши режалаштирилган тадбир Бишкекдан бошланиб, Иссиқкўлда давом этади. Фестиваль Қирғизистон Республикасининг тегишли тузилмалари ва Озарбайжон Маданият вазирлиги томонидан ташкил этилади.
Шу муносабат билан Қирғизистоннинг тегишли вазирликларига кўрсатма беришингизни, шунингдек, Ҳайдар Алиев жамғармаси ва Озарбайжон Маданият вазирлигига хат юборишингизни сўрайман."
Маълумотларга кўра, Туркий тилли давлатлар сиёсатини қўллаб-қувватлаш жамғармаси Президенти Нусрат Маммадовнинг Қирғизистон Президенти номига йўллаган мурожаати асосида тайёрланган мактуб Қирғизистон элчихонасига юборилган. Уни дипломатик каналлар орқали Ҳайдар Алиев фонди ва Озарбайжон Маданият вазирлигига тақдим этиш учун Озарбайжонда. Бундай тадбирни ташкил этиш ҳозирда Қирғизистоннинг Озарбайжондаги элчихонасига юкланган. Қирғизистоннинг Озарбайжондаги элчиси Кайрат Осмоналиев жуда ватанпарвар, ўз халқини, ватанини севадиган зиёли инсон эканлигини билиб олдик. Нима бўлганда ҳам, Қирғизистон ва Озарбайжон ўртасидаги маданий алоқаларни янада ривожлантириш мақсадида фестивални ташкил этишда қўлидан келганини қилади, деб ўйлаймиз.
Айни пайтда, эслатиб ўтамиз, Қирғизистонда хизмат кўрсатган артист Гулзинат Суранчиева томонидан Лейлахоним Алиева сўзига ёзилган ва қирғиз тилида куйланган “Иссиқкўл” қўшиғи Қирғизистон Телерадиокомпанияси қарори билан “Олтин фонд”га киритилган эди. 19.08.2021 йил.
Қирғизистонлик хонандадан ташқари, Озарбайжонда “Иссиқкўл” қўшиғини рус тилида Нушаба Аласгарли, турк тилида Гуляз Маммадова, озарбайжон тилида Гулянаг Маммадова, ўзбек тилида Отабек Муҳаммадзоҳид ва бошқа тилларда ижро этилган. Умуман олганда, “Иссиқкўл” қўшиғи 20 нафар хонанда томонидан 12 тилда ижро этилди.
Қолаверса, биз ишонамизки, Ҳайдар Алиев жамғармаси ва Озарбайжон Маданият вазирлиги Қирғизистон-Озарбайжон давлати ва бир хил миллатга мансуб халқлар ўртасидаги маданий алоқаларни янада ривожлантириш мақсадида ушбу фестивални ўтказишга катта эътибор билан қарашади ва барча зарур тадбирлар амалга оширилади ҳамда Фестивални ўтказиш учун амалий ёрдам кўрсатилади.
Элчин Маммадли
