Сал аввал Тошкентда террорчилик фаолиятида иштирок этиш учун хорижга чиқиб кетмоқчи бўлган 18 ёшли талаба қизга нисбатан суд ҳукми ўқилган эди. Шундан сўнг, қизнинг ёш ва талаба экани ижтимоий тармоқларда муҳокама қилиниб, уни жазодан озод этиш таклиф этилган. Жумладан, депутат Расул Кушербаев ҳам қизга нисабатан чиқарилган суд ҳукмидан норози бўлиб, баъзи сабабларни келтирган эди. Айни пайтда Тошкент шаҳар суди томонидан депутатга муносабат берилди.
Маълум қилинишича, Олий Мажлис Қонунчилик палатаси депутати Расул Кушербаев Тошкент шаҳар судининг жиноят ишлари бўйича судлов ҳайъатининг апелляция инстанцияси суди мажлисида кузатувчи сифатида иштирок этиб, судланувчи Д. Жумаеванинг ҳимоячиси – адвокат Д. Жаббаровнинг илтимосномаси асосида унинг судлов ҳайъатига мурожаати тингланганида, у иш ҳужжатларини ўрганиб чиққанида Д. Жумаева ҳаётда ўз ўрнини топишга ҳаракат қилаётганини, ҳаётий тажриба камлигидан жиноятга қўл урганини, ёшлигини, олий ўқув юртига ўқишга кирганини важ қилиб, енгиллик беришни сўраган.
Р. Кушербаев YouTubeдаги ўзининг чиқишида прокуратура судланувчи Д. Жумаевага озодликдан маҳрум қилиш билан боғлиқ бўлмаган жазо тайинлашни сўраган бўлса-да, суд унга нисбатан оғир жазо тайинлаганлиги ҳақида кескин фикрлар билдирган. Бироқ прокуратура томонидан келтирилган протестда Д. Жумаевага нисбатан озодликдан маҳрум қилиш билан боғлиқ бўлмаган жазо тайинлаш умуман сўралмаган, фақатгина Д. Жумаевага тайинланган озодликдан маҳрум қилиш жазосидан 66 кун қамоқда сақланган муддатини чегириб ташлашни ва суд ҳукмини қонунга мувофиқлаштириш сўралган (протестнинг ушбу қисми ўз тасдиғини топмади).
Бундан ташқари, апелляция инстанциясида иштирок этган прокурор ҳам Д. Жумаевага нисбатан енгилроқ жазо тайинлашни сўрамаган, судда аниқланган ҳолатдан келиб чиқиб, Д. Жумаеванинг ҳаракатларидан Жиноят кодексининг 244-1-моддаси (жамоат хавфсизлиги ва жамоат тартибига таҳдид соладиган материалларни тайёрлаш, сақлаш, тарқатиш ёки намойиш этиш) 3-қисми “г” банди билан эълон қилинган айбловни чиқариш масаласини қонун доирасида кўриб чиқишни сўраган.
Тошкент шаҳар суди жиноят ишлари бўйича судлов ҳайъати апелляция инстанциясининг 2022 йил 18 октябрдаги ажримига кўра, ҳукм ўзгартирилиб, Д. Жумаеванинг ҳаракатларидан Жиноят кодексининг 244-1-моддаси 3-қисми “г” банди чиқарилиб (материал тарқатмаган, фақат фикр алмашганлиги сабабли), унга Жиноят кодексининг 155-2-моддаси (террорчилик фаолиятини амалга ошириш мақсадида ўқувдан ўтиш, чиқиш ёки ҳаракатланиш) 1-қисми билан Жиноят кодексининг 57-моддасини қўллаб, 4 йил 8 ой йил муддатга, Жиноят кодексининг 244-2-моддаси 1-қисми билан 5 йил муддатга, Жиноят кодексининг 59-моддасига асосан 5 йил 2 ой муддатга, Жиноят кодексининг 62-моддаси тартибида 4 йил 11 ой 26 кун муддатга озодликдан маҳрум қилиш жазоси тайинланган.
Бунда, апелляция инстанцияси суди, гарчи Д. Жумаеванинг айби аниқ далиллар билан исботланган ва биринчи босқич судида айбига тўлиқ иқрор бўлган бўлса-да, апелляция суди жараёнида айби йўқлигини билдирган ҳолда кўрсатмаларини ўзгартириб, судлов ҳайъати ва процесс иштирокчиларини чалғитишга уринган. Ушбу ҳаракатлари билан аслида жиноий қилмишларидан пушаймон эмаслиги ва содир этилган жиноятларининг оқибатини тўлиқ англаб етмаганини намоён қилганини эътиборга олиб, шунингдек, у томонидан содир этилган жиноятларнинг ижтимоий хавфлилик даражасидан келиб чиқиб, Д. Жумаевага нисбатан енгилроқ жазо тайинлаш учун асослар топмади, дейилади муносабатда.
Маълумот учун, Жиноят кодексининг 155-2-моддаси 1-қисми санкциясида 5 йилдан 7 йилгача, Жиноят кодексининг 244-2-моддаси 1-қисми санкциясида 5 йилдан 15 йилгача озодликдан маҳрум қилиш жазоси белгиланган.
”Шу билан бирга, Президент ташаббуси билан Сурия лагерларида бўлган хотин-қизлар “Меҳр” операциялари орқали кечирилиб, юртимизга олиб келинган бир пайтда судда бундай инсонпарварлик, бағрикенглик етишмаслиги ҳақидаги фикрлари ҳам ноўрин. Чунки, Конституциянинг 93-моддасига мувофиқ авф этиш ваколати фақатгина Ўзбекистон Республикасининг Президентига берилган. Бунда ҳам ўша вақтда шарт қўйилган, яъни ҳақиқатдан ҳам пушаймон бўлиб, Ўзбекистонга ўз хоҳиши билан қайтадиган шахслар назарда тутилган, лекин Д. Жумаева билан боғлиқ ҳолатда аксинча, унинг Сурияга кетиб қолиш ҳаракатлари олди олинган, пушаймонлиги чин қўнгилдан эмас, фақатгина жазони енгиллаштириш мақсадида билдирилмоқда.
Хулоса ўзингиздан, лекин депутат Р. Кушербаевнинг жиноят иши ҳужжатлари билан танишмасдан ва ҳолатни тўлиқ билмасдан туриб, ижтимоий тармоқлар орқали биринчи мурожаатида “Тошкент шаҳар суди ҳатто прокурор енгиллик сўраган бўлса-да (аслида сўрамаган), 18 ёшли қизни телеграмдан таъқиқланган видеони бировга юборганлиги (бу ҳолат айбловдан чиқарилган) учун 4 йил 3 ойга (аслида 5 йил 2 ой) озодликдан маҳрум қилганлиги”, иккинчи мурожатида эса “прокурор Д. Жумаевага озодликдан маҳрум қилиш билан боғлиқ бўлмаган енгилроқ жазо тайинлаш ҳақида протест” киритганлиги (бундай протест киритилмаган) ҳақидаги ҳақиқий иш ҳолатларига тўғри келмайдиган маълумот билдириб, суд хато қилганлиги ҳақидаги фуқароларда судга нисбатан нотўғри фикрлар шаклланиши ва судга нисбатан ишончсизлик туғилишига асос бўладиган мурожаатлари интернет орқали омма олдида суд ва судьяларни обрўсизлантириш, бу билан фуқароларда давлат идораларига қарши фикрлар уйғотишга ҳаракат қилаётганлигидан далолат беради“, - дея қўшимча қилинган Тошкент шаҳар суди матбуот хизмати “darakchi.uz”га тақдим этган маълумотда.
