2025 йил май ойида АҚШ ва Эрон ўртасида ядровий келишув бўйича олиб борилаётган музокаралар Исроилда жиддий хавотир уйғотмоқда. The Wall Street Journal нашрининг хабар беришича, Исроил ҳукумати Трамп маъмурияти Эронга уран бойитиш имкониятини сақлаб қолишга йўл қўядиган келишувга рози бўлишидан чўчимоқда.
Исроил бош вазири Биньямин Нетаньяҳу оммавий ахборот воситалари орқали бу музокаралардан норозилигини билдириб, “кучсиз келишув — келишмасликдан ҳам ёмон” деб таъкидлади. Унинг сўзларига кўра, Эроннинг ядровий бомбага эга бўлиш имкониятларини чекламайдиган келишув Исроилнинг ҳарбий чоралар кўриш имкониятларини чеклаб қўяди.
Музокаралар АҚШ махсус вакили Стив Уиткофф ва Эрон ташқи ишлар вазири Аббос Арағчи раҳбарлигида беш босқичда ўтказилди, аммо уран бойитиш масаласида томонлар келишувга эриша олмаган.
Исроил разведкаси маълумотларига кўра, Эрон 60% гача бойитилган уран захираларини кўпайтирмоқда ва ер ости ядровий иншоотларини мустаҳкамламоқда. Бу ҳолат Исроилни эҳтимолий привентив – олдиндан зарба бериш ҳақида ўйлашга мажбур қилмоқда, аммо АҚШнинг қўллаб-қувватловисиз бу амалга оширилиши қийин. Оқ Уй эса бу борада сабр қилишни тавсия қилмоқда.
Трамп маъмурияти дипломатияни афзал кўрса-да, ҳарбий вариантни ҳам истисно қилмаяпти. Президент Трамп Исроилни музокаралар давомида мустақил ҳарбий ҳаракатлардан тийилишга чақирди.
Шу билан бирга, Саудия Арабистони мудофаа вазири шаҳзода Холид бин Салмон апрель ойида Эронга Трампнинг ядровий келишув таклифини жиддий қабул қилишни, акс ҳолда Исроилнинг ҳарбий зарбасига учраш хавфи борлигини маълум қилди.
Абдуллоҳ Саййид
